محمد رضا خاتمی در گفتگو با آرمان: عارف و لاریجانی به تفاهم برسند

آرمان/ متن پیش رو در آرمان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.

پزشک سیاستمدار به خوبی می‌داند در زمان جراحی قلب باید فشار خون بیمار کنترل شود که مبادا با تغییر آن سلامتی بیمار بیفتد. این پزشک می‌داند که پس از هر دوره بیماری باید دوره نقاهت طی شود که سلامتی به طور کامل به بیمار باز شود. عرصه سیاست هم اوضاع چنین است، یعنی گروهی که مدت‌ها برای فعالیت با محدودیت ها و فشار از سوی رقیب مواجه بود با روی کار آمدن دولت روحانی از آن فضا خارج و فعالیتهای خوبی دارد اما نباید چنین باشد که شوک به آن وارد و مجددا زمین گیرش کند. از بازیگران عرصه سیاست پزشکی به نام محمد رضا خاتمی است که فشار سنج سیاسی در دست دارد و درباره اتفاقات دیروز و امروز کشور گفت‌وگو می‌کند. او درباره چالش‌های دولت در یک سال آینده به«سایت جماران» می‌گوید: چالش‌هایی که بر دولت می‌آید دو جنبه است. یک جنبه این است که نگذارند دولت در عرصه اقتصادی هیچ تحولی ایجاد کند. این ابعاد مختلف ممکن است در عرصه داخلی به فرض کارشکنی باشد یا در عرصه سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه منابع اقتصادی با مشکل رو به رو شود. حتی ممکن است توسعه روابط خارجی ما تحت تاثیر قرار بگیرد. اما آنچه که بیشتر در داخل می‌تواند رخ دهد من فکر می‌کنم که یک «پروپاگاندای سیاه» خواهد بود؛ شایعه‌پردازی، دروغ ، سوءاستفاده از تریبون‌ها و رسانه‌ها برای اینکه دولت را از چشم مردم بیاندازند، بدون اینکه هیچ واقعیتی در پشت آن پروپاگاندای سیاه باشد. محمدرضا خاتمی افزود: فکر می‌کنم باید چشم‌ها وگوش‌های خودمان را آماده کنیم که هر روز یک جریان‌سازی شود؛ هر روز یک سیاه نمایی در عرصه کشور شود که نشان دهند دولت در همه عرصه‌ها ناموفق بوده است. ولی به نظرم خیلی کارآیی نخواهد داشت.
توضیح درباره پروژه نجات کشور
او با اشاره به دو پیروزی پیاپی اصلاح‌طلبان در سال‌های ۹۲ و ۹۴ می‌گوید: پیروزی کامل به دست آوردیم؛ به جهت هدف‌گذاری که برای مجلس کرده بودیم پیروز شدیم. هدف‌گذاری ما این نبود که یک مجلس اصلاح‌طلب مانند مجلس ششم داشته باشیم بلکه هدف ما این بود که مجلسی داشته باشیم که از آن دیگر صدای افراط و تندروی به گوش نرسد و این هدف حاصل شده است. برنامه‌ریزی ما منجر به این شد که اصولگرایان معتدل به مجلس راه یابند و دست اصولگرایان تندرو از مجلس کوتاه شود. وی افزود: اما درباره استراتژی، استراتژی اصلاح‌طلبان فرق نکرده است. در سال های گذشته کشور با یک سراشیبی قرار گرفت که حاصل آن را می‌بینیم: ورشکستگی اقتصادی، اضمحلال اخلاقی، انزوای جهانی و مشکلات دیگری که دولت قبلی آنها را ایجاد کرد. در آن زمان صدای جنگ به گوش می‌رسید، مردم مشکل دار‌تر می‌شدند و کشور در معرض آسیب های فراوانی قرار گرفته بود. استراتژی اصلاح‌طلبان در آن مقطع «نجات کشور» بود؛ بدون اینکه دنبال سود شخصی یا جناحی باشند و به همین جهت برنامه‌ریزی کردند که با وجود تنگناها و گرفتاری ها بتوانند ترمز این روند را بکشند. نخستین نتیجه این اتفاق در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۲ رخ داد. اما این مسیر کامل نیست و بعد از آن برنامه اصلاح‌طلبان این است که این حجم گسترده خرابی‌های عظیم را چگونه می‌توان جبران کرد و به این برنامه رسیدند که همه کسانی که دلسوز هستند و خواهان برطرف شدن مشکلات هستند و به وجود این مشکلات اذعان دارند دست به دست هم دهند تا کشور را با گام‌های بلندتری به پیش ببرند. رضا خاتمی با بیان اینکه پروژه اصلاح‌طلبان برای نجات کشور پروژه تمام شده‌ای نیست، توضیح داد: هدف ما در مجلس دهم و همه صحنه‌های اجتماعی، داخل و خارج حکومت این است که همه دست به دست هم دهیم عقلای جامعه و دلسوزان را گرد هم آوریم و به دنبال برنامه‌هایی باشیم که این خرابی‌ها را بتواند به تدریج جبران کند. مجلس فعلی، شوراهای بعدی و ریاست‌جمهوری بعدی هم همین رسالت را دارد و احتمالا مجلس بعدی هم همین رسالت را خواهد داشت. بنابراین استراتژی ما ساختن کشور با اتحاد، انسجام و پرهیز و از تندوری و جلوگیری از تاخت و تاز تندروها در عرصه کشور است. خاتمی با بیان اینکه دولت و مجلس، در دست ما به عنوان «اصلاح‌طلبان» نیست؛ بلکه این دو قوه به دست یکسری نیروی عاقل و دلسوز افتاده که لزوما اصلاح‌طلب نیستند تا بخواهیم بگوییم دست ما افتاده و ما باید برنامه بدهیم، ادامه داد: خود آقای روحانی به عنوان رئیس‌جمهور برنامه‌هایی دارند که دنبال می‌کنند و در مجلس هم جمع ائتلافی برنامه‌هایی دارند که پیگیری می‌کنند. اما یک نکته‌ای را می‌خواهم بگویم؛ این اعتماد و توجهی که مردم به جریان اصلاحات، اعتدال و عقل گرا دارند شاید آخرین فرصت‌هایی باشد که به همه می‌دهند. اگر نگذارند این جریان کار خود را کند ممکن است مردم به اجماعی برسند که کلا توان حل مشکلات سخت شود؛ یعنی زیان اصلی را کشور می‌کند نه فقط جریان اصلاح‌طلبی یا اصولگرایی. ما وظیفه خود می‌دانیم از واقعیت انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی و قانون اساسی دفاع کنیم و پای آن هم ایستاده‌ایم. آن کسانی که سعی می‌کنند در مقابل جریان اصلاحات و برنامه‌های اصلاحی سنگ اندازی کنند باید به این واقعیت توجه کنند که نتیجه کار آنها بیشتر از آنکه به اصلاحات ضربه بزند به کشور و خود آنها ضربه می‌زند. وی گفت: شاهد شکل گرفتن یک جریان عقلانی دلسوز هستیم. شما ببنید اگر۴ سال پیش صداهای تندرو غالب بود، امروز در درون اکثریت جریان اصولگرایی زاویه ایجاد می‌شود و این جریان‌های تند و افراطی به گوشه رانده می‌شوند و از دامنه نفوذ و اثرگذاری آنها کاسته می‌شود. امروز صدای ضد افراط گرایی درون اصولگرایان کم طنین‌تر از درون اصلاحات نیست. البته ما دنبال این نیستیم که کسی از اصولگرایان با صدای بلند بگوید من مسیرم را از تندورها جدا کرده‌ام. اما می‌بینیم که در عمل این اتفاق می‌افتد و اتفاق مبارکی هم هست. ما در جریان برجام و انتخابات شاهد این موضوع بودیم و در آینده هم شاهد خواهیم بود که این ائتلاف عقلانیت یک ائتلاف گسترده‌تری خواهد شد و مجال را از تندورهایی که به فکر کارشکنی هستند ان شاء‌ا... خواهد گرفت. وی با تاکیدبر اینکه ما فراز و نشیب‌های زیادی خواهیم داشت، ادامه داد: من امیدوارم به خاطر فضای کلی که در جامعه و در درون نیروهای سیاسی می‌بینم خیلی مشکلات قبل را تجربه نکنیم و به دنبال راه‌حل‌هایی برای آنها باشیم.
چه کسی رئیس مجلس می‌شود؟
وی درباره ریاست آقایان عارف یا لاریجانی بر مجلس توضیح داد: من بسیار علاقه‌مندم و خوشحال می‌شوم که آقای عارف رئیس شود. ایشان اصلاح‌طلب اصیلی است که فعالیت کرده و رأی اول تهران را آورده و لیاقت و شایستگی هم دارد. همه تلاش خودمان را هم باید بکنیم. اما تبصره‌ها یا ملاحظاتی هم داریم؛ اولا ما هر کاری می‌کنیم باید توجه کنیم که مجلس آینده نباید باعث جدایی و اختلاف بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل در مسائل اصلی که وجود دارد، شود. اگر بخواهیم این مجلس، مجلس با خاصیتی باشد باید دو گروه دست به دست هم بدهند و کار کنند و اگر از هم جدا شوند هیچ چیزی از این مجلس بیرون نخواهد آمد. دومین مساله ای که من دارم شفافیت است. یعنی کاری که ما می‌کنیم شفاف باشد. یعنی مردم بدانند که ما چه کار می‌کنیم. بگویند ما تلاش می‌کنیم که به طور مثال آقای عارف رئیس مجلس شود؛ یا اینکه بعد از ارزیابی متوجه می‌شویم که چنین کاری امکان پذیر نیست به مردم توضیح دهیم که به خاطر این شرایط و این مسائل و مشکلاتی که وجود دارد ما برای اینکه کارآیی مجلس را بالا ببریم اشکال ندارد که مثلا به آقای لاریجانی رأی می‌دهیم. این شفافیت خیلی مهم است. وی افزود: اگر این جوری باشد که مردم در جریان نباشند و فردا آقای لاریجانی رئیس مجلس شود ممکن است برای بخش قابل توجهی از رأی‌دهندگان سوال پیش بیاید که آقای عارف شما کنار کشیدید، سازش کردید، چه کار کردید؟ این شفافیت نکته دومی است که باید در این میان باشد و به نظر من باید با مردم حرف زد. محمدرضا خاتمی تصریح کرد: نکته سومی که وجود دارد این است که حربه طرف مقابل این است که اختلاف بیندازد. تا حالا سعی می‌کرد بین اصلاح‌طلبان اختلاف بیندازد. قبل از انتخابات گفتند لیست اصلاح‌طلبان این است و آن نیست. حالا می‌خواهند بین ما و دوستان دیگر اختلاف بیاندازند و بین ما دشمنی ایجاد کنند. من فکر می‌کنم که هم ما و هم اصولگرایان معتدل این را می‌دانیم که این حربه، حربه زنگ زده و کهنه‌ای است و به آن توجهی هم نمی‌شود؛ فقط به درد ۴ نفر مخاطب چشم و گوش بسته خودشان می‌خورد که دلشان را خوش کنند که بین ما اختلاف است. بگذارید دلشان خوش باشد؛ دل ۴ نفر خوش شود برای ما هم ثواب دارد. اما من خودم معتقدم که ما باید وارد گفت‌وگو شویم. اگر ما می‌خواهیم مجلس آین&am