بسته سوم چقدر به کار اقتصاد می‌آید؟

فرهیختگان/ متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
طی هفته‌های اخیر علی‌ طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی در جلسه هیات‌وزیران که با حضور رئیس‌جمهور تشکیل شده بود، گزارشی درباره عملکرد بسته سیاست‌های اقتصادی دولت برای خروج از رکود ارائه کرد. در این گزارش تنها به سیاست‌های مالیاتی، بیمه، قیمت، هزینه‌ای، پولی، ارزی، اعتباری و بانکی، بازار سرمایه، گمرک، تولید در حوزه نفت، صنعت، معدن و تجارت و کشاورزی و بهبود محیط کسب‌وکار پرداخته شده بود و توجهی به وضعیت اقتصادی مردم و صنایع مختلف نشده بود. به همین علت بود که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت به‌تازگی اعلام کرد که رئیس‌جمهوری از وزرا و اعضای ستاد اقتصادی دولت خواسته برنامه‌های دیگری را برای رونق اقتصادی، بهبود معیشت و ایجاد اشتغال جوانان اعلام کنند. برای همین هم آن‌طور که او اعلام کرده قرار است برنامه کوتاه‌مدتی برای رونق اقتصادی طراحی و اجرا شود؛ برنامه‌ای که پیش از این نیز در دو بسته مجزا عملیاتی و اجرا شد و حالا با این اظهارات احتمال می‌رود بسته سومی هم برای رونق اقتصادی از سوی دولت اجرایی شود. اما سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که بسته سوم در صورت اجرا، چه تاثیراتی برجای می‌گذارد؟ آیا این بسته می‌تواند اقتصاد را از رکود خارج کند و وعده دولت برای رونق اقتصادی هرچه زودتر محقق شود؟
خروج از رکود بسته نمی‌خواهد
داود سوری استاد دانشگاه شریف
رکود مشکلی نیست که در کوتاه‌مدت و از طریق بسته‌های اقتصادی حل شود. مشکل رکود در اقتصاد نیاز به سیاست‌های ‌پایه‌ای و بلندمدت دارد. بنابراین اگر فکر کنیم که رکود با ارائه وام به بخشی یا کالایی خاص برطرف می‌شود، ساده‌ انگارانه است. خروج اقتصاد از رکود نیاز به برنامه دارد و با بسته کارگشا نیست. درمورد موفقیت این بسته‌‌ها نیز هنوز نمی‌توان به‌درستی اظهار نظر کرد، چرا که آمارهای رشد اقتصادی منتشر نشده است. اما مشخصا درمورد بسته دوم رونق اقتصادی که با محوریت خودرو به خودروسازان داده شد باید گفت که این بسته با هدف خالی شدن انبار خودروسازها و پرداخت بدهی آنها عملیاتی شد و درنهایت توانست اقتصاد را به دوره رونق نزدیک کند. با این توضیحات، کار دولت باید این باشد که انحصارات در بازارها را برطرف و محدودیت‌ها در زمینه تولید را بردارد. علاوه‌براین باید دخالت دولت در بحث قیمت‌گذاری حذف شود و با ارائه آمارها و اطلاعات در جهت شفاف‌سازی حرکت کند تا از این طریق با فساد هم مبارزه شود.
همه سیاست‌های اقتصادی را شامل شود
حیدر مستخدمین حسینی اقتصاددان
بسته‌های اقتصادی که تاکنون برای خروج اقتصاد از رکود عملیاتی شده آن‌طور که باید و شاید موثر نبوده است؛ ‌بسته اول که عملا برنامه‌ نبود، بسته دوم هم که برای بخش خودرو و لوازم خانگی عملیاتی شد و نهایتا ناتمام باقی ماند، بسته سیاستی نبود، چرا که بسته اقتصادی بسته‌ای است که دربرگیرنده همه سیاست‌های اقتصادی و نه‌فقط سیاست‌های پولی باشد. بنابراین دولت ازهم‌اکنون باید در بودجه 95 موادی را خلق کند که شرایط اقتصادی چون کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری را به حرکت درآورد. جدا از آن نیاز به بسته جدیدی است که دربرگیرنده همه سیاست‌های اقتصادی از جمله پولی تا حوزه‌های تولیدی باشد. خیلی از واحدهای تولیدی حال خوبی ندارند؛ ‌به‌عنوان نمونه در حوزه صنعت کاشی که به واردات هم نیاز نداریم 300 میلیون مترمربع کاشی در انبارها مانده، بیش از 20 میلیون تن سیمان و سه میلیون تن فولاد در کارخانه‌ها دپو شده است که علائم خوبی برای اقتصاد نیست؛ بنابراین دولت باید در این حوزه‌ها تحرک ایجاد کند. تدوین برنامه‌های مهار تورم برای کاهش فساد و بیکاری نیز ضرورت دارد.
بازار مصرف جهت‌گیری بسته جدید
فربد زاوه کارشناس خودرو
بسته سیاستی دولت در حوزه خودرو التیام مهمی بود، چرا که در غیر این صورت وضعیت نامطلوبی در این صنعت حاکم می شد. اما این بسته در سایر حوزه‌ها موفق نبود، چون سازوکاری که در حوزه خودرو اجرایی بود در بخش‌های دیگر امکان‌پذیر نبود. مثلا در این بسته قرار بود لوازم خانگی داخلی و بعد خارجی به صورت قسطی داده شود که درنهایت متوقف شد. مشکل اصلی ما سنتی بودن زیرساخت‌های اعتبار‌سنجی است و تا این مشکل حل نشود نمی‌توان برای مشتری اعتبار ایجاد کرد. چنین بسته‌هایی درحوزه‌هایی چون مسکن و خودرو قابلیت اجرایی دارد، چرا که هم مسکن و هم خودرو قابل ردیابی هستند؛ درحالی که در سایر کالاها این امکان وجود ندارد. بنابراین اگر بسته جدیدی هم قرار است اجرا شود، بهتر است جهت‌گیری آن به سمت بازار مصرف، مشتری و اعتبار مشتری جلو برود تا بازار از این طریق تحریک شود و تولید رونق گیرد. مشتری اگر به دلیل تورم نتواند پول پس‌انداز و کالای مورد نیاز را تهیه کند، بازار در رکود می‌ماند.

* ارمغان جوادنیا

با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: فرهیختگان