افشار سلیمانی در گفت‌وگو با «اعتماد» مطرح کرد: گام بلند روسیه برای جلب اعتماد ایران با تحویل موشک‌های اس-٣٠٠

اعتماد/ متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

موشک‌های اس‌-٣٠٠ سرانجام قرار است امروز به ایران تحویل داده شود. هشت سال از روزهایی که ایران و روسیه قرارداد خرید و فروش سامانه موشک‌های اس‌-٣٠٠ را با هم امضا کردند،می‌گذرد و امروز پس از سال‌ها تاخیر قرار است بسته نخست این موشک‌ها به دست مسوولان وزارت دفاع ایران برسد. از سوی دیگر، رسانه‌های روسی از احتمال قرارداد جدید میان تهران و مسکو در خصوص خرید تسلیحات جدید از روسیه خبر داده‌اند.درخصوص تحویل بخش نخست موشک‌های اس-٣٠٠ و تاثیر این مساله در آینده همکاری‌های دو کشور در بعد نظامی گفت‌وگویی با افشار سلیمانی، سفیر اسبق ایران در جمهوری آذربایجان و اوکراین داشته‌ایم که مشروح آن در ادامه می‌آید.

‌ سطح همکاری‌های تهران و مسکو در سال‌های گذشته در بعد نظامی چگونه بوده است؟
سطح مناسبات و همکاری‌های ایران و روسیه در ابعاد نظامی و اقتصادی هیچ‌گاه در طول سال‌های گذشته مطلوب نبوده است، هرچند سخنان بسیاری در این باره گفته می‌شود و تعداد بالایی از قراردادها و تفاهمنامه‌های همکاری میان تهران و مسکو امضا شده است ولی در عمل اتفاق خاصی رخ نداده و همکاری‌ها هم امیدوارکننده نبوده است. با این حال، همکاری‌های نظامی ایران و روسیه، فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است. ایران و روسیه در سال‌های گذشته به غیر از ماجرای سامانه موشکی اس-٣٠٠، در زمینه‌های نظامی با یکدیگر همکاری‌هایی انجام داده بودند و ایران بعضی تجهیزات را به ایران فروخته بود ولی روسیه پشتیبانی لازم را انجام نداده بود و ما در این زمینه مشکل داشتیم. ماجرای عدم تحویل موشک‌های اس-٣٠٠ هم به مانعی برای افزایش همکاری‌های ایران و روسیه تبدیل شده بود ولی بر اثر دیپلماسی فعال ایران در دو سال گذشته و همچنین توافق برجام، سرانجام روس‌ها گفتند که این سامانه موشکی را به ایران تحویل خواهند داد. البته آنها گفته‌اند که شرط تحویل موشک‌های اس-٣٠٠، پس گرفتن شکایت ایران از روسیه است. در دوره جدید روابط ایران و روسیه هم، دو کشور همکاری‌های‌شان را در مسائل منطقه‌ای و به ویژه در خصوص سوریه افزایش داده‌ و در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. من فکر می‌کنم اگر قرار باشد روس‌ها موشک‌های اس-٣٠٠ را بدهند، می‌توان آن اقدام را گامی بلند برای جلب اعتماد دانست هرچند تحویل سامانه موشکی اس- ٣٠٠ در چند مرحله خواهد بود و آنها تازه می‌خواهند یک بخش از موشک‌ها را به ایران تحویل بدهند و من امیدوار هستم که در این باره وفای به عهد داشته باشند و ماجرای نیروگاه بوشهر که قراردادی ١٠ ساله بود ولی عمری بیش از چند دهه پیدا کرده است، رخ ندهد .
‌ برخی اخبار حاکی از انعقاد قراردادی میان ایران و روسیه برای خرید تسلیحات است. اصولا این تسلیحات چه چیزهایی خواهند بود؟
سلاح‌هایی که روس‌ها می‌فروشند، سلاح‌هایی تدافعی است به‌طور مثال آنها ضدموشک نمی‌دهند در حالی که اگر دو کشور می‌خواهند روابطی استراتژیک داشته باشند و همکاری در ابعاد بالا داشته باشند، باید سلاح‌های راهبردی و نظامی هم به ما بفروشند. با این حال، احتمال فروش جنگنده‌هایی چون سوخو و میگ وجود دارد. احتمال فروش تجهیزات نظامی زمینی چون تانک هم وجود دارد ولی بیشترین احتمال در فروش تجهیزات نظامی دریایی است. ما قبلا از شوروی سابق و در زمان دولت آقای هاشمی‌رفسنجانی، زیردریایی خریداری کرده بودیم که این زیردریایی‌ها در خلیج فارس هستند. اوج خریدهای نظامی دو کشور هم اس-٣٠٠ است.
تحویل موشک‌های اس- ٣٠٠ و قراردادهای جدید نظامی چه واکنشی از سوی اسراییل و امریکا در پی خواهد داشت؟
بر اساس قطعنامه ٢٢٣١ ما در مساله تسلیحات محدودیتی پنج ساله داریم و خرید و فروش هرگونه سلاح به ایران باید با مجوز شورای امنیت باشد. اگر این قرارداد جزو محدودیت‌های تسلیحاتی نباشد، نه امریکا و نه اسراییل نمی‌توانند کار خاصی را انجام دهند. با این حال، آنها در سیاست‌های اعلامی و در سطح مواضع، احتمالا ابراز نگرانی خواهند کرد و واکنش نشان می‌دهند. مواضع اسراییل هم سخت‌تر از امریکا خواهد بود ولی همانطور که گفتم روسیه به ما سلاح تدافعی خواهد فروخت و نه سلاح تهاجمی و استراتژیک. روس‌ها هم کاری انجام نخواهند داد که موجب رنجش اسراییل شود. تحویل این تسلیحات هم یک شبه نخواهد بود و به صورت مقطعی صورت می‌گیرد.
‌ با تحویل سامانه اس- ٣٠٠ و این خریدهای تسلیحاتی احتمالی، می‌توان این انتظار را داشت که روابط تهران و مسکو به سمت راهبردی شدن پیش برود؟
نوع روابط عالی کشورها در سه سطح قابل تعریف است: اتحاد استراتژیک، شراکت استراتژیک و همکاری استراتژیک. اکنون ایران و روسیه در سطح منطقه‌ای با یکدیگر همکاری‌هایی دارند که این همکاری در سوریه اتحاد استراتژیک است. با این حال، باید دانست که در موضوعات دیگر نمی‌توان این نوع همکاری را دید و نمی‌توان تهران و مسکو را در همه حوزه‌ها، متحد راهبردی قلمداد کرد و حتی نمی‌توان همکاری دو کشور در سوریه را نیز همیشگی دانست. از نظر روس‌ها، تنها کسانی که به عنوان متحد راهبردی محسوب می‌شوند، که عضو سازمان پیمان همکاری‌های امنیت جمعی باشند که شامل کشورهای سابق اتحاد جماهیر شوروی سابق هستند. دو کشور اگر بنا به دلایل ژئوپولتیک، اقتصادی و منطقه‌ای، همکاری در سطح بالا داشته باشند، قطعا این همکاری مقطعی و در خصوص موضوعات خاص خواهد بود همانند سوریه. با این حال، من فکر می‌کنم به هر میزان که روابط ایران با دنیا متوازن‌تر و گسترده‌تر باشد، روابط ایران و روسیه هم تعاملی‌تر و دوجانبه‌تر باشد. به عبارت دیگر، هرگاه ایران با اروپا روابط گسترده داشته است، روابط تهران و مسکو هم معقولانه‌تر و دوسویه بوده ولی هرگاه ما در روابط‌مان با اروپا دچار مشکل شده‌ایم، روس‌ها از این وضعیت کمال استفاده را کرده‌اند و هرچه را خواسته‌اند، به ما تحمیل کرده‌اند. روابط گسترده با دنیا موجب خواهد شد تا سطح همکاری و نوع آن با کیفیت بیشتری از سوی روس‌ها همراه باشد.
‌ تا چه اندازه تحریم‌های غرب علیه روسیه موجب شده است تا مسکو به سمت تهران متمایل باشد؟
روس‌ها در سال‌های گذشته سعی کرده‌اند خود را در کمپ ایران نشان دهند و از این مساله هم سود برده‌اند. در واقع، آنها از ایران به عنوان کارتی برای گرفتن امتیازات بیشتر استفاده کرده‌اند. اینکه آنها در این مقطع بخواهند همکاری واقعی زیادی با ایران داشته باشند، من تردید دارم. با این حال، روسیه به دلیل تحریم‌های غرب دچار مشکلات و بحران‌هایی شده است و ادامه این شرایط بی‌تردید آنها را تهدید می‌کند در حالی که آن تحریم‌ها به حد و اندازه تحریم‌های ایران نبوده و نیست. من فکر می‌کنم که آنها بخواهند با افزایش همکاری با ایران، بخشی عمده‌ای از مشکلات‌شان را رفع کنند.

با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید

منبع: اعتماد