ایجاد آگاهی از دروازه سرگرمی/ گفت و گویی با سیاوش صفاریان پور، برنامه‌ساز علمی

آخرین خبر/ چرخ، عنوان برنامه ‌ای ترکیبی است که از ابتدای پاییز امسال، ساعت 19 شنبه تا چهارشنبه هر هفته، از شبکه چهار سیما پخش می شود. مخاطب چرخ در حقیقت هرکسی است که کنجکاو باشد و دلش بخواهد بیشتر بداند تا پاسخ هایی برای سوال های ذهنی اش بیابد. فارغ از سن و رشته و سطح تحصیلات، چرخ می تواند برای همه جذاب باشد. هر آنچه در دنیای بزرگ دانش اتفاق می افتد، از معرفی برندگان نوبل های علمی تا کشف ها و اختراعات جدید، در چرخ تحلیل و بررسی می شود. اما این بار نحوه نگاه و پرداخت به تازه ترین خبرها متفاوت است؛ نگاهی بر مدار دانش که جزییات هر پدیده را با زبانی ساده و قابل فهم برای همه واکاوی می کند. شاید علت محبوب نبودن برنامه های علمی مختلفی که از صدا و سیما پخش می شود، زبان ثقیل و تخصصی مجری و کارشناس هاست اما در چرخ، شما می توانید با خیال راحت، موضوعی علمی را دنبال کنید، بدون این که گیج شوید. سازندگان این برنامه خوب می دانند مخاطب تلویزیون به چشم دانشگاه یا یک کلاس آموزشی به برنامه ها نگاه نمی کند و حوصله یادگیری و نصیحت ندارد، به همین دلیل از جذاب ترین قالب ها برای بیان مباحث و پیاده سازی هدف خود استفاده می کنند. در حاشیه پرونده امروز به سراغ سیاوش صفاریان پور، مجری برنامه چرخ رفتیم تا با او درباره اهمیت تلفیق سرگرمی و آموزش برای ارتقای سبک زندگی مخاطبان صحبت کنیم. 

شما تا به حال برنامه های مختلف علمی ساخته اید که هر یک به نوعی با دیگری متفاوت است؛ رمز این تکراری نشدن در چیست؟
علت اصلی این تمایز شاید همین باشد که ما اکنون در جهانی زندگی می کنیم که با جهان یک سال قبل فرق دارد. برنامه های ما هم باید متناسب با همین تفاوت ها تغییر کند. پرسش های بشر مدام در حال تغییر است. ما حرف تکراری نمی زنیم چون هم این پرسش ها عوض شده و هم تجربه ما بیشتر شده است. 

شما مفاهیم علمی را نه در قالب میزگردهای تخصصی بلکه با زبانی ساده ارائه می دهید، ساده سازی مفاهیم علمی چه طور اتفاق می افتد؟
گروه برنامه ساز ما همیشه تلاش کرده است از روزنامه نگاران علم کمک بگیرد. فعالیت رسانه ای در حوزه علم هنوز هم در کشور ما نوپا است و به همین دلیل حتی خواست رسانه هم این است که ما بیشتر با چهره های برجسته علمی صحبت کنیم اما این بهترین ها معمولا با زبان مردم آشنا نیستند و اولویت شان وفاداری به قالب های آکادمیک در ارائه مفاهیم است. نکته مهم این است که ژورنالیست علم مزیت هایی برای ما دارد. او بین مردم و دانشمندان قرار می گیرد و امکانی را به مخاطب می دهد که در کوتاه ترین زمان، مطالب را با بیشترین جذابیت به مخاطب ارائه دهد. موضوع مهم دیگر این است که ما خودمان به عنوان گروه برنامه ساز باید حرف های کارشناس را بفهمیم. در شیوه ای که فقط از حضور استادان و دانشمندان در برنامه بهره گرفته می شود، گاهی حتی خود کارگردان یا مجری حرف های کارشناس را نمی فهمد. ضمن این که در تلویزیون ما نیازمند قلابی هستیم که مخاطب را جذب کند و هر چه قدر روایت جذاب تری داشته باشیم، موفق تر خواهیم بود. 

آیا شما برنامه های تلویزیونی کشورهای دیگر را بررسی می کنید و این ایده یابی در ساخت برنامه به کمک شما می آید؟
نادیده گرفتن تالیفات رادیو و تلویزیون سایر کشورها اشتباه بزرگی است. البته از طرفی هم درست شبیه آن ها کارکردن نمی تواند منطقی باشد چرا که ما باید آن را با فرهنگ کشور خودمان تطبیق دهیم و بنا به خواست و بافت اجتماعی، الگویی جدید برایش در نظر بگیریم. نمونه های عالی و درجه یک را باید دید و ایده گرفت اما تطبیق فرهنگی را نباید از یاد برد. 

آموزش های جذاب در رسانه ای مثل تلویزیون چه تاثیری می تواند بر مخاطب داشته باشد؟
تلویزیون ابزار فراگیری است ومخاطب زیادی هم دارد اما یک تنه نمی تواند مشکلاتی را که در سیستم معیوب آموزش و پرورش یا سیستم معیوب آموزش عالی وجود دارد، سامان دهد؛ با این حال می تواند تغییر رفتار ایجاد کند. خود من دنبال تاثیر گذاری آموزشی نیستم بلکه می خواهم با شیوه برنامه سازی intertainment کار کنم. در حقیقت انتظاری که می توان از تلویزیون داشت باید به اندازه خودش باشد؛ ایجاد آگاهی، اطلاع رسانی و سرگرمی. من تلاش کرده ام ایجاد آگاهی از دروازه سرگرمی صورت گیرد. 

در تلویزیون جای چه برنامه هایی خالی است؟
مسابقه های جذاب و مدرن نه مسابقه های دهه شصتی. برنامه ای که توانمندی را ترغیب کند و دروازه ای برای آموزش غیر مستقیم و آگاهی باشد. جای مستندهای علمی که با نگاهی عمیق پدیده ای را بررسی کنند هم خالی است. البته جای خالی عنصری جذاب که می تواند برای همه آرام بخش باشد هم حس می شود، موسیقی!

ویدیو مرتبط :
آگاهی مانع ایجاد تشنج