طراحي مدل گرافيکي نانو ساختار فولرين براي مبارزه با ايدز

باشگاه خبرنگاران/ پژوهشگران دانشگاه پيام نور شيراز موفق به طراحي مدل گرافيکي نانو ساختار مشتقات فولرين شدند که براي مقابله با آنزيم ايدز بسيار موثر است .

سارا فخرايي عضو هيئت علمي دانشگاه پيام نور مرکز شيراز در توضيح طرح گرافيکي بر همکنش داروي ضد ايدز با ويروس عامل اين بيماري گفت: در اين طرح ميزان تمايل چند نانو ساختار مشتقات فولرين به آنزيم ايدز را مورد آزمايش قرار داديم و به صورت تئوري متوجه شديم که اين داروها در از بين بردن بافت با سلول‌ هدف از ديگر داروهاي مطرح، بسيار موثر هستند.

وي ادامه داد: اگر چه اين آزمايشات به صورت تئوري انجام شده اما آزمايشگاه‌‌هاي مجهز براي ساخت و توليد اين داروي موثر وجود دارد و به آساني مي‌توان اين نانو داروها را سنتز کرد.

فخرايي با بيان اينکه نکته‌ جالب توجه در اين پژوهش ارائه‌ روش گرافيکي دقيق براي بررسي برهمکنش داروها با بافت يا سلول هدف مثل آنزيم‌هاست، اظهار داشت: با توجه به سمي بودن مولکول «فولرين» بدون استخلاف، به کارگيري روش نظري ارائه شده به جاي آزمايش‌هاي تجربي، مي‌تواند ضمن افزايش اثر بخشي دارويي نانوساختار پيشنهادي، از اثرات مضر و مخرب اين دارو جلوگيري کند.

وي در خصوص محاسبات صورت گرفته افزود: اين طرح، علاوه بر توصيف کيفي، يک توصيف کمي و نيز نمايش گرافيکي از دانسيته‌ الکتروني مسئول در برهمکنش‌هاي درون مولکولي و بين مولکولي ارائه مي‌دهد.

وي خاطرنشان کرد: با اين نظريه ديد دقيق‌تري از نحوه‌ عملکرد داروها بر آنزيم‌ها و يا عوامل بيماري‌زا حاصل مي شود. از اين رو پيش بيني عملکرد ترکيبات دارويي در محيط‌هاي زيستي با صحت بيشتري همراه خواهد بود.

به گفته فخرايي، استفاده از روش اين تحقيق مي‌تواند به عنوان يک روش تکميلي، باعث تسريع مطالعات بر روي خواص داروها و سبب کاهش هزينه‌هاي حاصل از روش‌هاي تجربي شود. در ضمن مي‌توان همانند مدلي که براي داروهاي ضد ايدز ارائه داده شد، مدلسازي داروهاي ديگر با اثر بخشي زياد را براي ساير بيماري‌ها نيز انجام داد.

اين تحقيقات حاصل تلاش‌هاي دکتر سارا فخرايي، عضو هيات علمي دانشگاه پيام نور مرکز شيراز و مريم سوري، دانشجوي دکتراي شيمي-فيزيک دانشگاه پيام نور مشهد و عضو هيات علمي دانشگاه پيام نور مرکز بندر کنگان- است. نتايج اين طرح در مجله‌ Journal of Molecular Modeling (جلد ۲۰، شماره ۱۱، سال ۲۰۱۴، صفحات ۲۴۸۶ تا ۲۴۹۵) به چاپ رسيده است.