توسعه محصولات فناوری نانو از ایده تا بازار

باشگاه خبرنگاران/ پایه رشد علمی و فنی کشور، محقق است که دانش را به کار می برد تا فناوری را خلق کند. اما فرایند خلق ایده تا رسیدن به عرضه فناوری به بازار، نیازمند فراهم آمدن زیر ساخت های لازم است.

نیمی از این زیرساخت ها به دست محققان صورت می گیرد اما نیازهای مالی این اهل دانش یک تنه بر طرف نمی شود و همکاری های ارگان ها را می طلبد. دانشگاه ها ،وزارت خانه ها و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می تواند نقش پررنگی در رشد دانش فنی کشور داشته باشند.
البته این مسئولین نقش خود را پذیرفته اند و راه را به گفته ی خود تا حدی هموار کرده اند اما به تعبیر یکی از این محققان این حمایت همچون افزودن قطره ای در دریا می ماند که دردی دوا نمی کند.

حسام ابوالفتحی کارشناس برق صنعتی، به همراه تیم خود سلول های خورشیدی تولید کردند که با نمونه ی مشابه خارجی تفاوتی ندارد. وی می گوید: در طرح اولیه سلول های خورشیدی، طبق فراخوان یک شرکت مطرح خودرو ، این پنل ها روی بدنه خودرو تعبیه می شد و از این طریق مزایایی از جمله تامین انرژی به کمک نور خورشید و ضد گلوله شدن بدنه را به همراه داشت. البته فناوری نانو هم در این طرح دخالت داشت.

سوال اینجاست چرا طرح های این چنینی به تولید نمی رسند؟ جدا از رد طرح خودرو با بدنه سلول خورشیدی از طرف این شرکت و کم و کاستی هایی که ممکن است در این طرح موجود باشد، نبود امکانات مالی است که ایده را روی کاغذ متوقف می کند.

قدم اولی که توان محقق را می گیرد
به طور خاص این تیم تحقیقاتی برای تولید نمونه ی اولیه، فناوری نانو را از طرح حذف کردند و اقدام به تولید نمونه خارجی موجود در بازار کردند تا هم توانایی های خود را ثابت کنند و هم در هزینه تولید نمونه ی اولیه صرف جویی شود.

ابوالفتحی ادعا می کند: سلول های خورشیدی ساخت ایران نسبت به نمونه ی خارجی موجود در بازار هیچ تفاوتی از نظر ولتاژ و میزان توان ندارد. این در حالی است که نمونه ی ایرانی به علت به کار گیری برخی ترکیبات شیمیایی طول عمر بیشتری دارد و نوسان قیمتی که در بازار کنونی برای نمونه ی خارجی مشاهده می شود، برای نمونه ی داخلی وجود ندارد.

نمونه ی اولیه ساخته شد و هزینه ها توسط محققین پرداخت شد. تا این جای کار خبری از حمایت دولت دیده نشد اما از این پس برای وارد کردن این نمونه در خط تولید ،امکاناتی در اختیار محقق قرار می گیرد.

ستاد ویژه توسعه فناوری نانو دست به کار شد
معاونت پژوهشی وزارت علوم و معاونت علمی وفناوری از راه های مختلف تسهیلاتی برای محققان در نظر گرفته اند که با توجه به موضوع پروژه و کیفیت آن، میزان امتیازی که به محقق تعلق می گیرد متفاوت است.

شرکت در جشنواره ها و نمایشگاه های مختلف یکی از پل هایی است که محقق را به صنعت ربط می دهد. از طرفی محقق می تواند با تاسیس شرکت های دانش بنیان پا در مرحله ی عرضه ی محصول به بازار بگذارد.

یکی از ستاد هایی که قدم مهمی در ارائه تسهیلات به محققان گذاشته است، ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری است. این ستاد برای پروژه هایی که مرتبط با نانو فناوری هستند حمایت های تشویقی در نظر گرفته است البته این حمایت به نسبت میزان کاربرد و کیفیت آن مقداری متفاوت دارد.

نانویی ها پشتشان گرم است
مهدی رضایت مدیر کارگروه توسعه نیروی انسانی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو می گوید: از ابتدا ستاد نانو حمایت هایی کوچک با عنوان حمایت های افقی را برای پایان نامه هایی مرتبط با فناوری نانو که از سوی دانشگاه ها تعریف شدند، در نظر گرفته بود اما این حمایت ها نزدیک به دو سال است که هدفمند شده و با عنوان طرح گام به گام گسترش پیدا کرده است.

وی ادامه داد:اگر پایان نامه ای با شرکت دانش بنیان مشارکت کند،خروجی آن ثبت پتنت باشد و در نهایت به تولید محصول منجر شود، علاوه بر حمایت های پایه ای، امتیازات بیشتری به محقق تعلق می گیرد . همچنین این ستاد تا 90 درصد هزینه ی پتنت بین المللی را در این حوزه متقبل می شود.

حمایتی قطره ای در مقابل یک دریا نیاز
به گفته ی سعید سهراب پور قائم مقام بنیاد ملی نخبگان، این بنیاد نیز بعد از داوری ها و تایید پروژه های مربوط به امور نخبگان ،در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به ترتیب سه میلیون و شش میلیون حمایت در نظر گرفته است.

برخی محققان معتقدند هزینه ی تولید نمونه ی اولیه ده ها برابر این مقادیریست که نهادهای ذیربط برای حمایت از طرح ها در نظر گرفته اند. این خلا را چگونه می توان از بین برد؟

دکتر رضایت معتقد است: در حقیقت حمایت از پایان نامه های کاربردی و مورد استفاده در صنعت، وظیفه ی اصلی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و بنیاد ملی نخبگان و دیگر نهادهای این چنینی نیست، وظیفه ی دانشگاه هاست تا از نظر مالی پروژه ها را حمایت کنند و پل ارتباطی محققان با صنعت را بسازند.




منبع: باشگاه خبرنگاران