علمی
2 دقیقه پیش | رزرو بلیط هواپیما مشهدسفر به مشهد از آن دست سفرهاییست که قرنها از عمر محبوبیتاش میگذرد و زائران امام هشتم شیعیان، خود را به وسیلههای مختلف به این شهر میرساندند. خوشبختانه ... |
2 دقیقه پیش | دوره مدیریت پروژه و کنترل پروژه با MSPپروژه چیست؟ پروژه به مجموعه ای از فعالیتها اطلاق می شود که برای رسیدن به هدف خاصی مانند ساختن یک برج، تاسیس یک بزرگراه، تولید یک نرم افزار و … انجام می شود. در همه پروژه ... |
«متقال» آب رفت/ پارچههای صنعتی پنبه «نساجی سنتی» را زدند
خبرگزاری مهر - گروه استانها: صنایعدستی هر قوم و ملتی، معرف ذوق و خلاقیتهای آنان در پاسخ به نیازهای مادی و معنوی در مرحله مشخصی از تاریخ و تجلی ویژگیهای فرهنگی و مظهر تمدن انسانهای هر جامعه درگذر تاریخ است.
استان چهارمحال و بختیاری یکی از استانهای تاریخی و قدیمی کشور است که مهد تولید بسیاری از صنایعدستی کشور به شمار میرود. عشایری بودن این استان و وجود منابع اصلی تولید صنایعدستی در این استان موجب شده است که مردم این استان از دیرباز در تولید صنایعدستی فعالیت کنند.
این استان بهواسطه داشتن مراتع سرسبز و وجود علوفه فراوان در طبیعت مرکز پرورش دام سبک بوده و همین امر موجب شده است که این استان یکی از مهمترین تولیدکنندگان پشم و پوست در کشور محسوب شود.
وجود پشم ارزانقیمت و چرم موجب شده است که بیشتر صنایعدستی این استان در حوزه نساجی و بافتها قرار گیرد. صنایعدستی بختیاری فقط انواع بافتها را شامل میشود و تقریباً اغلب زنان و دختران ایلیاتی با آنها آشنایی دارند.
صنایعدستی چهارمحال و بختیاری شامل متقال، قالی، خرسک، سیاهچادر، چوقا، موج، وریس، قفل، گیوه، محصولات نمدی و... است و در این میان مهد متقال بافی استان چهارمحال و بختیاری بوده که در حال حاضر این هنر دستی منسوخ شده است.
نام هنر: متقال بافی
شهر زادگاه هنر: همه شهرهای و روستاهای چهارمحال و بختیاری
معرفی کوتاه هنر: متقال نوعی پارچه است که به دستزنان بختیاری تولید میشده و از این پارچه تنپوشهای بهاری و تابستانی برای همه اعضای خانواده دوخته میشده است.
بیشترین کاربری: برای دوخت انواع لباسهای بهاری و زمستانی اعضای خانواده در چهارمحال و بختیاری استفاده میشده است.
هنرمندان به نام این عرصه: زنان بختیاری
وضعیت فعلی این هنر در استان: بهطور کامل منسوخشده است.
علل رکود و مهمترین چالشهای پیش روی احیا: ورود پارچههای ارزانقیمت با جلوههای زیبا و متنوع
ارائه راهکارهای حفظ و احیاء: آموزش متقال بافی و معرفی این هنر
برای بافتن متقال زنان بختیاری از پنبه گیاهی پارچه تولید میکردند، به اینگونه که ابتدا پنبه خام را از استان همجوار(اصفهان) تهیه و سپس با ابزاری به نام «چله» آن را میریسیدند و آن را تبدیل به نخ پنبهای میکردند.
سپس با پنبه نخی و بهرهگیری از دستگاه متقال بافی آن را تبدیل به پارچه میکردند و هنگامی پارچه تولید میشود با پارچه تولیدشده انواع لباسهای بهاری و تابستانی برای اعضای خانواده خود میبافتند.
لباسهای دوختهشده با متقال شامل دامن، روسری، چادر، پیراهن زنانه و مردانه، شلوار مردانه و... بوده است.
مردان بختیاری با بهرهگیری از هنر زنان استان چهارمحال و بختیاری پوششهای گیاهی در تابستان و بهار به تن میکردند که سختی کار مزرعه و دامداری را برای آنها کاهش میداد.
متقال بافی در چهارمحال و بختیاری منسوخ شد
کارشناس صنایعدستی و بازرگانی اداره کل میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: متقال بافی در گروه نساجی سنتی طبقهبندی شده که از این هنر پارچه پنبهای تولید میشده است.
محمدرضا طاهر پور ادامه داد: حرفه متقال بافی مخصوص بانوان چهارمحال و بختیاری و توسط یک دستگاه که دارای پدال بوده بافته میشده است.
وی ادامه داد: ماده اولیه متقال پنبه بوده که از منطقه لنجان اصفهان به استان چهارمحال و بختیاری آورده و توسط ابزاری به نام چله به نخ تبدیل میشده و این نخ با دستگاه «وردی» یا «پدالی» به پارچه تبدیل میشده است.
وی اظهار داشت: زنان بختیاری با بهرهگیری از پارچه پنبهای تولیدشده لباسهای بهاری و تابستانی برای همه اعضای خانواده میدوختند.
علت منسوخ شدن این هنر در استان ورود پارچههای صنعتی با جنسهای متفاوت و رنگها متنوع بوده است که موجب کمرنگ شدن این هنر دستی در استان چهارمحال و بختیاری شده استکارشناس صنایعدستی و بازرگانی اداره کل میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری بیان داشت: هماکنون حدود ۵۰ تا ۶۰ سال است که این هنر در این استان منسوخشده است.
وی ادامه داد: علت منسوخ شدن این هنر در استان ورود پارچههای صنعتی با جنسهای متفاوت و رنگهای متنوع بوده است که موجب کمرنگ شدن این هنر دستی در استان چهارمحال و بختیاری شده است.
کارشناس صنایعدستی و بازرگانی اداره کل میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری عنوان کرد: تغییر الگوی مصرف و بهرهگیری از تنوع در محصولات پوشیدنی موجب شده که این هنر کاملاً در استان چهارمحال و بختیاری منسوخ شود.
معاون صنایعدستی میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری نیز در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به منسوخ شدن رشته متقال بافی در استان چهارمحال و بختیاری، افزود: متقال بافی هنری بوده است که زنان استان چهارمحال و بختیاری با بهرهگیری از پنبه خام تولید پارچه و نیازهای پوشاکی خود تأمین میکردند.
مهراب رئیسی عنوان کرد: مردم چهارمحال و بختیاری بهواسطه شرایط توپوگرافی خاص و نبود امکان زیاد برای مسافرت به نقاط مختلف کشور تمام نیازهای خود را تأمین میکردهاند که مهمترین آن تولید پارچه پنبهای بوده است.
مردم چهارمحال و بختیاری بهواسطه شرایط توپوگرافی و خاص وعدم امکان زیاد مسافرت به نقاط مختلف کشور تمام نیازهای خود را تأمین میکردهاند که مهمترین آن تولید پارچه پنبهای بوده استمهراب رئیسی بیان کرد: امروزه صنایعدستی در جهان در حال تبدیلشدن به منبع اقتصادی است ولی در کشور ایران به دلایل گوناگون از ارزش و جایگاه واقعی خود فاصله گرفته است.
وی بیان کرد: متأسفانه افزایش مهاجرت از روستا به شهرها و گرایش مردم به مشاغل واسطهای سبب شده است که صنایعدستی بهدست فراموشی سپرده شود.
وی تصریح کرد: این فراموشی از بین بردن هنر- صنعت نیست بلکه فراموشی فرهنگ و اعتقادات مردمان این استان است.
معاون صنایعدستی میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری گفت: ورود کالاهای خارجی به کشور سبب رکود بازار بسیاری از رشتههای صنایعدستی و از دست دادن شغل بسیاری از افراد در این حوزه شده است.
رئیسی گفت: این موضوع سبب به فراموشی سپردن بسیاری از رشتههای صنایعدستی استان شده است که با تلاشهای انجامشده از سوی اداره کل میراث فرهنگی تعداد شاغلان و تولیدکنندگان محصولات صنایعدستی در استان روند روبه رشدی را داشته است.
معاون صنایعدستی میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری گفت: با برنامهریزی در راستای تقویت ظرفیتهای تولیدی و تجاری صنایعدستی و ارتقای صادرات و توسعه صنایعدستی استان سعی در رشد همهجانبه صنایعدستی تا پایان افق ۱۴۰۴ در استان داریم.
به هر روی با توجه به اینکه این هنر کاملاً منسوخشده است و خبری از پارچههای پنبهای اصل سنتی نیست، جوانان کشور میتوانند با فراگیری این هنر زمینه تولید پارچههای پنبهای سنتی را فراهم و با ایجاد خلاقیت در تولید پارچه سنتی، زمینه تولید و فروش صنایع دستی و اشتغال خود را ایجاد کنند.
در عصر مدرن و تکنولوژی همچنان کسانی بوده که به دنبال خرید محصولات سنتی و اصل هستند که باید از این ظرفیت استفاده و زمینه احیا محصولات دستی منسوخ شده استان از جمله متقال بافی را فراهم کرد.
ویدیو مرتبط :
نظافت صنعتی کارخانه های نساجی/مکنده صنعتی