مشاور استاندار خوزستان:اجرای غیرکارشناسی طرح های انتقال آب از عوامل پدیده گرد و غبار است

به گزارش ایرنا مهدی قمشی شامگاه پنجشنبه در نشست ' رابطه گرد و غبار با مدیریت منابع آب و انتقال های بین حوضه ای' از سری نشست های کنفرانس بین المللی گرد و غبار در دانشگاه شهید چمران اهواز، گفت:بیشتر افراد به گرد و غبار خوزستان به عنوان یک پدیده تاریخی و قدیمی اشاره می کنند، در حالی که این پدیده در این استان جدید است و از حدود 12 سال پیش آغاز شده است.
وی با بیان اینکه در گذشته منشاء بیشتر گرد و غبارها در خارج از کشور عنوان می شد، افزود:در سال های ابتدایی وقوع این پدیده 75 درصد گرد و غبارها با منشاء خارجی و 25 درصد با منشاء داخلی بود ولی با گذشت زمان، سهم کانون های داخلی به 35 درصد افزایش یافت.
عضو هیات علمی دانشگاه چمران اهواز منشاء خارجی گرد و غبارهای خوزستان را در عراق، عربستان، کویت، اردن و سوریه عنوان کرد و گفت:کانون های بین النهرین در عراق به عنوان تاثیرگذارترین منشاء گرد و غبار، در سال های گذشته از هفت کانون به 210 کانون افزایش یافته است.
وی همچنین درباره کانون های داخلی توضیح داد:در گذشته در خوزستان چهار کانون شنزاری داشتیم که اکنون چهار کانون ریزگرد با وسعت 350 هزار هکتار واقع در حدفاصل ماهشهر تا هندیجان، مسیر ماهشهر تا اهواز، منطقه جنوبی هورالعظیم و غرب خرمشهر نیز به آنها اضافه شد.
قمشی عامل اصلی افزایش کانون های ریزگرد را کاهش منابع آب در کشور دانست و افزود:برداشت بی رویه از منابع آبی و طرح های انتقال آب میان حوضه ای از مهمترین عوامل این پدیده هستند.
وی نابودی پوشش گیاهی، خشک شدن تالاب ها و پدیده تغییر اقلیم و خشکسالی را نیز از دیگر عوامل شکل گیری این پدیده عنوان کرد.
استاد نمونه کشور، وضعیت منابع آب کشور را رو به کاهش خواند و اظهار کرد:در سال های گذشته متوسط آب سالیانه قابل استحصال در کشور 137 میلیارد مترمکعب اعلام می شد اما اکنون این رقم به 100 میلیارد مترمکعب رسیده است، در حالی که در افق سال 1400 برای 113 میلیارد مترمکعب منابع آبی توسعه پیش بینی شده است، به عبارتی برنامه ریزی ها اشتباه بوده و سهمی برای تالاب ها و محیط زیست درنظر گرفته نشده است.
***12 طرح برای انتقال آب کارون
این متخصص علوم آب اظهار کرد:رودخانه های کارون، کرخه، مارون و زهره در ایران و دجله و فرات در عراق بر شکل گیری پدیده گرد و غبار تاثیرگذار هستند.
وی افزود:کانون ماهشهر تا اهواز متاثر از رودخانه کارون است که در گذشته از سیلاب های زمستانه نهر مالح پرآب می شد و اکنون یک دهه است که خشک شده، همچنین کانون گرد و غبار در ماهشهر متاثر از رودخانه زهره، جنوب هورالعظیم متاثر از کرخه و غرب خرمشهر متاثر از کارون و کرخه است.
قمشی اضافه کرد:آورد تاریخی کارون بزرگ 20 میلیارد مترمکعب بوده اما اکنون متوسط آورد قابل برنامه ریزی این رودخانه به 14 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.
وی تصریح کرد:12 طرح انتقال آب از سرشاخه های کارون برای انتقال 2.8 میلیارد مترمکعب برنامه ریزی شده که نیمی از آن اجرا شده و مابقی نیز در برنامه است.
قمشی تاکید کرد:با اجرای طرح های انتقال آب به شدت مخالف هستم زیرا معتقدم این طرح ها برای تامین آب شرب اجرا نمی شود و هدف اصلی توسعه صنعتی و کشاورزی در مرکز کشور است.
وی افزود:ساخت 12 سد روی کارون پیش بینی شده که تاکنون پنج سد بزرگ مخزنی ساخته شده است و در صورت اجرای مابقی وضع این رودخانه بحرانی تر می شود.
این استاد دانشگاه اضافه کرد:رودخانه کرخه که منبع اصلی تامین تالاب هورالعظیم است شرایط بدتری دارد و حجم این رودخانه از 5.2 میلیارد مترمکعب در سال های گذشته به 2.1 میلیارد مترمکعب رسیده، در حالی که علاوه بر مصارف شرب، کشاورزی و آبزی پروری، هورالعظیم فقط برای تبخیر به دو میلیارد مترمکعب آب نیاز دارد.
به گفته وی، روی رودخانه کرخه شش سد پیش بینی شده بود که اکنون سه سد ساخته شده است.
وی گفت: آورد رودخانه مارون از 1.5 میلیارد مترمکعب در سال 43 درصد کاهش یافته و به 851 میلیون مترمکعب رسیده و حجم رودخانه زهره نیز از 2.5 میلیارد مترمکعب به 1.1 مترمکعب تنزل پیدا کرده است.
قمشی با اشاره به سدسازی های گسترده ترکیه بر روی رودخانه های عراق اظهار کرد:آورد رودخانه دجله از 22 میلیارد مترمکعب به 16 میلیارد مترمکعب و رودخانه فرات از 30 میلیارد مترمکعب به 18 میلیارد مترمکعب رسیده و همه تالاب های عراق (هورالحمار، هور عوده، هور مرکزی و بخش عراقی هورالعظیم) خشک شده است.
وی توقف ساخت سدهای مخزنی را خواستار شد و اظهار کرد:می توان سدهای جریانی را جایگزین سدهای بزرگ کرد که خطر کمتری برای طبیعت دارد علاوه بر این تکنولوژی تولید برق از رودخانه بدون سدسازی بوجود آمده که می توان از آن نیز استفاده کرد.
وی با بیان اینکه طی دهه های گذشته به محیط زیست توجهی نشده، تصریح کرد: در این مدت از رودخانه ها بهره کشی کرده ایم که نتیجه آن پدیده ریزگردها، بیابان زایی، افزایش شوری و تهدید بهداشت و سلامت مردم بوده است.
*** کنوانسیون منطقه ای برای احیای تالاب ها
مشاور استاندار خوزستان در امور آب با بیان اینکه مشکل گرد و غبار در کوتاه مدت قابل حل نیست گفت:به دلیل اینکه در عراق مقابله با این پدیده مساله اصلی نیست، داعش بر کانون های ریزگرد تسلط دارد و سدسازی های ترکیه همچنین در ایران مدیریت نادرست منابع آب نمی توان در کوتاه مدت به حل این مساله امیدوار بود.
وی با اشاره به راهکارهای بلندمدت افزود:ایجاد کنوانسیون منطقه ای با هدف احیای تالاب ها و دریاچه ها با همکاری عراق، سوریه و ترکیه، مدیریت مصرف آب در بالادست کرخه و تامین حقابه بخش ایرانی هورالعظیم، همکاری ایران و عراق برای تامین آب بخش عراقی هورالعظیم؛ جلوگیری از انتقال بی رویه و غیرکارشناسی آب در سرشاخه های کارون و دز و انجام عملیات تثبیت و احیای پوشش گیاهی کانون گرد و غبار باید در این مدت انجام گیرد.
قمشی تاکید کرد:همزمان با انجام این راهکارها باید مردم استان های درگیر این پدیده را برای زندگی در شرایط گرد و غبار آماده و امکانات لازم را در شهرها فراهم کرد.
*نقش صهیونیسم در سدسازی
مدیرملی طرح مقابله با گرد و غبار نیز در این نشست نسبت به تهدید بزرگتر ناشی از سدسازی در ترکیه هشدار داد.
ضیاءالدین شعاعی گفت:ترکیه با سدسازی به دنبال توسعه صنعت و اقتصاد این کشور است و قصد دارد در آینده جای کشور چین را بگیرد.
وی توسعه صنایع نساجی و پوشاک را از اهداف ترکیه دانست و افزود:مهم تر آنکه از بیش از 70 شرکت تولیدکننده پوشاک در این کشور حدود 60 شرکت متعلق به صهیونیست ها هستند.
شعاعی با اشاره به ادعای ترکیه که اکنون وقت تقسیم منابع است، تصریح کرد:هدف نهایی تامین منابع مالی صهیونیست ها و ادامه اشغال فلسطین است بنابراین با نشست های علمی نمی توان برای حل مشکل سدسازی و منابع آبی عراق کاری از پیش برد.
*گرد و غبارهای آلوده خوزستان
هادی معاضد عضو هیات علمی دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این نشست گفت:علاوه بر کمیت گرد و غبار باید به کیفیت این پدیده نیز در خوزستان توجه شود.
وی افزود:با انتقال آب کارون و افزایش املاح آن از یک طرف و تخلیه فاضلاب های صنعتی و شهری در این رودخانه نتیجه این است که تبخیر این آب آلوده باعث می شود که با وزش باد خاک بسیار آلوده به نمک، فلزات سنگین، مواد آلی و رادیواکتیو در فضا پراکنده شود.
معاضد با تاکید برجلوگیری از اجرای طرح های بین حوضه ای در کارون اضافه کرد:باید از تخلیه فاضلاب آلوده به کارون ممانعت شود و فاضلاب ها بعد از تصفیه و استانداردسازی وارد این رودخانه شوند.
*برنامه ریزی برای تخریب سدها
عضو هیات علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور نیز در این نشست، رودخانه ها را شریان های حیاتی زمین توصیف کرد و گفت:بستن مسیر رودخانه ها باعث نابودی آنها می شود.
غلامرضا گودرزی با اشاره به تخریب های بشر در طبیعت افزود:برای تخریب سدها در درازمدت باید برنامه ریزی شود.
وی سدسازی برای تامین انرژی از رودخانه را ظلم به بشریت دانست و اظهار کرد:رودخانه هایی مانند کارون که مهد تمدن بوده اند اکنون خالی از سکنه شده اند.
گودرزی تصریح کرد:پوشش گیاهی به دلیل نبود آب و خشک شدن انهار از بین رفته و در صورت جاری شدن دوباره انهار دوباره رشد می کند.
وی تاکید کرد:باید ترکیه را رها کنیم و در ابتدا به فکر مدیریت صحیح منابع آب در کشور خودمان باشیم.
کنفرانس بین المللی گرد و غبار از 12 تا 14 اسفند در دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز در حال برگزاری است.
متصدی معاون سازمان حفاظت محیط زیست، نجار رئیس سازمان مدیریت بحران و مهمانانی از کشورهای عراق، آمریکا، انگلیس، اسپانیا، صربستان، عراق و پاکستان و همچنین نماینده برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) در این همایش شرکت کردند. 210 مقاله به این همایش ارسال شد که 196 مقاله پذیرفته شده است.
7151/6125

انتهای پیام /*

ویدیو مرتبط :
گرد و غبار در خوزستان