مبادی مرزی كه به مامنی برای قاچاق تبدیل شد

500 میلیون دلار تبادلات تجاری در سال 1393 را مرزنشینان از طریق بازارچه‌هایشان انجام دادند. شاید این عدد در کل تبادلات تجاری کشور تنها سهم 1.5 درصدی داشته باشد اما در كنار این حجم تجارت رسمی، وجود این بازارچه‌های مرزی تبدیل به محلی برای ورود كالاهای قاچاق به كشور شده است.

به گزارش خبرنگار انتخاب اقتصادی، 50 بازارچه در مرزهای کشور ایجاد شد تا بخشی از مشکلات زندگی مرزنشینان را برطرف کند. حفظ امنیت مرزها دغدغه‌ مهمی است که مسئولان را برای برقراری آن به فکر ماندگار کردن ساکنان در این مناطق و جلوگیری از مهاجرت آنها انداخت و ایجاد بازارچه‌های مرزی راه‌حلی بود که سال 1367 به ذهن دولتمردان وقت رسید.

هدف روشن بود ایجاد اشتغال برای ساکنان و تامین معیشت آنها برای ماندگار شدنشان در مناطق مرزی. هدفی که امروز بعد از 27 باید زیر ذره‌بین مسئولان قرار گیرد تا با بررسی آنچه توسط بازارچه‌ها انجام شده، تصمیم صحیحی برای این رویه تجاری گرفته شود. از 50 بازارچه ایجاد شده در این سه دهه به تایید آمارهای گمرک 26 بازارچه فعال هستند و قفل سر در باقی بازارچه‌ها از تعطیلی آنها خبر می‌دهد.

دو بحث امنیتی و تجاری در مرزها مطرح است که وزارتخانه‌های کشور و صنعت، معدن، تجارت برای این موارد برنامه‌ریزی می‌کنند. یکی دیدگاه امنیتی در مرزها دارد و دیگری اقتصادی و تجاری. از یک طرف می‌خواهیم مرزنشینان را در مرز نگه داریم و به فکر معیشت و اشتغال آنها و حفاظت از مرزها باشیم و از طرف دیگر در پی چاره‌جویی برای ثبات و امنیت هستیم.

اما کمبود اعتبارات و امکانات در مرزها باعث شد تنها سیاست ممکن برای ارتقای معیشت مرزنشینان مشارکت آنها در تجارت مرزی باشد. اما این رویه تجاری اگرچه برای کمک به مرزنشینان به کار گرفته شد، اما از آنجا که از کانال مقررات گمرکی عبور نمی‌کند به‌نوعی تبدیل به شبه‌قاچاق می‌شود.

به همین دلیل تصمیم اخیر سازمان توسعه تجارت برای تعطیلی برخی بازارچه‌های غیر‌فعال و ساماندهی بازارچه‌های سودده تصمیم درستی است و بهتر است هر چه زودتر این کار انجام شود. فعالیت شبهه انگیز این بازارچه‌ها به درستی یا نادرستی انگ برخی تخلفات را نیز به آنها وارد می‌كند.