در رثای مرحوم کاظم بشارتی/کلاس‌های استاد درس زندگی بود

به گزارش خبرگزاری فارس، حسین اصلانی از شاگردان استاد محمد کاظم بشارتی گیوی، یادداشتی را با عنوان (در رثای استاد) در اختیار خبرگزاری فارس گذاشته است که در ادامه می خوانید:

«دکتر بشارتی گیوی»، اسمی که تا بر سر زبان ها جاری می شود، خاطرات خوش کلاسهای استادی را به یادها متبادر می کند که پر بود از درس زندگی. کلاسی که استادش گاه گاه در لا به لای مطالب غنی علمی اش، با چهره ای بی وقفه خندان، به پرورش شاگردانش می پرداخت، تا مهندسی متعهدِ متخصص و دانشجویی عالمِ عامل بسازد. استادی که امکان ندارد شاگردش بوده باشی و پس از اتمام ترم تحصیلی، از تمام شدن فرصت پای درس او نشستن خوشحال شده باشی. استادی که اگرچه در کرسی تخصصش دانشمندی پرتجربه بود اما در مقام استادی‌اش، مربی ای بود الهی. چه بگویم از او که همیشه ما را به خواندن روزی یک صفحه از قرآن و یک صفحه از مفاتیح الجنان و صد البته یک صفحه از کتاب مشهورش توصیه می نمود. تا جایی که این سه صفحه را برای دانشجویان خودش یعنی دانشجویان مهندسی مکانیک دانشکده فنی واجب می دانست.

در این مجال به بررسی ابعاد مختلف این استاد مرحوم خواهیم پرداخت. شاید بتوان در ادامه با کمی از کلیات رفتاری او آشنا شد.

دکتر محمد کاظم بشارتی گیوی متولد 1328 در شهر گیوی از توابع خلخال اردبیل از اساتید نامدار دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران است. وی تحصیلات مقدماتی را در دبستان حافظ و دبیرستان بو علی سینای گیوی گذراند و سپس به تهران آمده و در مدرسه دارالفنون و در رشته ریاضی به تحصیل پرداخت و دیپلم ریاضی خود را در سال 1347 اخذ کرد. وی پس از آن وارد دانشکده فنی شد و سپس به تبریز رفت و دوران کارشناسی ارشد مهندسی خود را در آنجا گذراند. وی دوران نظام وظیفه خود را در بخش پشتیبانی نیروی دریایی به ترجمه و تدوین کتب و منابع علمی مهندسی مکانیک و ناوبری پرداخت. در سال 1364 به عضویت هیأت علمی گروه مهندسی مکانیک دانشکده فنی دانشگاه تهران در آمد و در سال 1367 جهت ادامه تحصیل عازم انگلستان شد و مدرک دکتری خود را در مهندسی متالوژی در سال 1371 از دانشگاه لیدز انگلستان اخذ کرد.

ایشان علاوه بر بیش از 120 مقاله علمی ثبت شده در پایگاه های علمی، داوری ادبی کتب منتشره در جشنواره های علمی و ترجمه کتب که بارزترین آنها را میتوان «مهندسی تولید و فناوری» و «ساختمان های امن پیشرفته» و «متالوژی فولاد به زبان ساده» دانست به تالیف کتابی جامع و بسیار بالنده، در زمینه مهندسی جوشکاری اصطکاکی پرداختند. که توسط بزرگترین انتشارات جهان، الزویر با قیمت 200 دلار به چاپ رسید و همان روز های اولی که در بازار فروش قرار گرفت مورد استقبال اساتید و دانش پژوهان در سر تا سر جهان از بوستون تا موسکو قرار گرفت. به گفته خود استاد، ایشان در این کتاب موفق شده بودند تا دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی را هم رتبه دانشگاه های برتر جهان همچون آکسفورد و مسکو و بوستون قرار دهند و به صورت عمدی در این کتاب از دانشگاه صنعتی شریف نامی برده نشده است.

به شهادت آمار و ارقام ثبت شده در پایگاه های علمی، ایشان برترین استاد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران شناخته شده بودند اما تا پایان عمر گهربار و پر از تجربه و علمی خود به سختی حاضر به پر کردن فرم های ارتقای رتبه علمی شدند. و خط شکنی شدند برای مقابله با جو نادرست ارتقای علمی اساتید.

از ایشان در رابطه با کتاب جدید التالیفشان سوال کردم که آیا برای شما با این همه تجربه  و آزمایش، این تالیف کم نیست. ایشان فرمودند: این شروع کار من است. اگر خدا لطف کند بیشتر خواهم نوشت و البته این کارها را ما برای خط شکنی انجام می دهیم. ما خط شکنیم. این راه را دانشجویانم ادامه خواهند داد و پس از آن جمله ای از امام خمینی ره را ذکر کردند که فرمودند:«ما باید باور کنیم که می توانیم صنعتگر بشویم».

ایشان در کلاس های خود همیشه دانشجویان را به بازدید های یک نفره ویا دو نفره از مغازه ها، کارگاه ها و کارخانه ها توصیه می نمودند و صد البته برای گزارش ها و مخصوصا عکس های گرفته شده نمره قابل قبولی در نظر می گرفتند. جالب اینجاست که مناطق کارگاهی و فنی تهران را زود به زود گوشزد می کردندکه مبادا دانشجویان فراموش کنند. ایشان همواره عکس گرفتن از رویداد های مکانیکی را امری پسندیده می دانستند و دانشجویان را بر این امر تشویق می نمودند. به گفته ی خود استاد ایشان همه کاری از زایمان حیوانات اهلی تا فعالیت های کارگاهی انجام می دادند و اصولا از تن پروری و تنبلی در زمینه های مهندسی بر حذر می داشتند. و همین روحیه تواضع و خاکی بودن و گشاده دستی ایشان موجب می شد تا دانشجو با یک بار ملاقات، بیشتر از هر استاد دیگری با ایشان مانوس شود و البته موجب می شد تا اکثر دانشجویان مراجعه کننده به ایشان از دانشگاه های غیر دانشگاه تهران باشند. عقیده ایشان این بود که : مانباید بگوییم حالا که ما در دانشکده فنی هستیم بنابراین دیگران از ما پایین ترند و نباید آنها را به دانشکده راه دهیم؛ بلکه هر کس از این در وارد اتاق من شود و به من مراجعه کند او سفیر خداست که باید اورا دریافت و پرورش داد، مبادا خدای ناکرده جذب غرب شود.

ایشان علاوه بر بعد علمی و پژوهشی قوی که داشتند از نظر تدین و تقید به دستورات اسلامی چهره بارز و نترسی بودند. ایشان در ابتدای جلسه درس خود-علیرغم و جود حرف های پشت پرده- یک صفحه قرآن کریم را  یا با صوت جذاب خود و یا توسط دانشجویان تلاوت می نمودند. و چناچه ذکر شد سه صفحه قرآن و مفاتیح و کتاب مهندسی تولید را بر ما واجب کرده بودند. قران خواندن ایشان به صورت قرائت صرف نبود بلکه با توجه به ارشادات و استشهاداتی که در خلال درس با آیات قران انجام می داند  به وضوح آشکار بود که قرآن در فکر و عمل ایشان نهادینه شده است و تدبر در قرآن جزو رویه های اصلی زندگی ایشان است. یاد دارم که استاد به مناسبت های مختلف ما را به انجام مستحبات دینی تشویق می فرمودند از جمله آنها مناجات با خداوند بود که البته مصرّ بودند حتما به نیت تقرب باشد، در غیر این صورت فایده ای نخواهد داشت اگر مناجات با خدا برای «حال خوش داشتن» و یا »حال خوش دست دادن» خوانده شود. ونیزایشان در جایی به خواندن دعای جوشن صغیر سفارش فرمودند و گفتند:«من به سفارش سید حسن نصر الله در جنگ 33 روزه هر روز دعای جوشن صغیر را می خواندم و الان هفته ای یکبار توفیق خواندن آنرا دارم. شماهم آنرا بخوانید و در معنی آن تفکر کنید. اگر کردید ثواب آنرا به مادر و پدرم هدیه نمایید چراکه آنها منتظرند».

ایشان علاوه بر این، شاعری توانا و خوش ذوق بودن. هنوز سروده های ایشان در مناقب اهل بیت و نیز در رابطه جنگ 33 روزه لبنان در خاطره ها باقی است. کسانی که داخل اتاق ایشان شده باشند شهادت خواهند داد که اولین چیزی که توجه آنها را به خود جلب خواهد کرد عکس بزرگ شهید عماد مغنیه و نیز حدیثی در رابطه با سرودن شعر برای اهل بیت از امام صادق علیهم السلام است که فرمودند:«مَن قالَ فِینا بَیْتَ شِعْرٍ بَنَی اللهُ تَعالَی لَهُ بَیْتاً فی الجَنَّةِ.» « هر که دربارۀما یک بیت شعر بگوید، خدای تعالی در بهشت خانه‌ای برایش خواهد ساخت».

از جمله روحیات ایشان طبیعت دوستی و خوش ذوقی جهت درختکاری بود تا جایی که ایشان خطاب به اساتید و دانشجوها می فرمودند:«انسان باید ذوق داشته باشد. اگر ذوق می داشتید راهرو های دانشکده پر از گل و درخت بود!». شاید بتوان به جرأت گفت که تمامی درختان داخل دانشکده مکانیک به دست استاد کاشته و تکثیر شده اند و تمامی آنها که در جای جای راهرو های دانشکده به چشم می خورد یادگاری از جانب استاد برای ما هستند.

جنبه ای دیگر از خصوصیات استاد بشارتی، خوش سخنی ایشان بود. به یقین زمانی که به باز گویی خاطرات خود از اتفاقاتی می پرداختند که در سفر های ایرانگردی و یا در حین انجام آزمایشها و پژوهش ها برای ایشان رخ داده بود ، کمتر کسی بود لذت نبرد.

جمله ای در رابطه با امام خمینی (ره) هنوز در گوش من طنین انداز است که فرمودند: امام خمینی جریان ساز و خط شکن بود. گرچه خودش به ظاهر نتوانست در خط جبهه حاضر شود اما جبهه را او هدایت کرد. گرچه خودش نماز جمعه را راه اندازی کرد ولی هیچگاه نتوانست در نماز جمعه شرکت کند.. امام بود که این راه را باز کرد تا دیگران رونده آن باشند. امام همین خط شکنی را به مردم یاد داد.

ایشان ارادت خود را نسبت به مقام معظم رهبری با ذکر این داستان به زیبایی بیان نمودند: روزی حوثی رهبر مقاومت یمن به نزد سید حسن نصر الله رفت تا با او بیعت کند. سید حسن به او گفت: با سرباز که نباید بیعت کرد. من سرباز سید خامنه ای هستم. برو به نزد فرمانده و با ایشان بیعت کن. رضوان خدا بر او باد.

ایشان دانشجویان فعال در بس®

ویدیو مرتبط :
استاد معاونیان ( بیان داستانی از مرحوم سید کاظم قزوینی