وال استریت ژورنال: چرا سیاست اوباما در خاورمیانه محکوم به شکست است؟

باشگاه خبرنگاران/ به نوشته وال استریت ژورنال، آمریکا باید به جای مداخله نظامی در سوریه، با اعمال قدرت همه طرف‌ها را متقاعد به نشستن بر سر میز مذاکره کند.

وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت: گروه تروریستی داعش تنها نشانه‌ای از وجود مشکلی بسیار بزرگتر در خاورمیانه است؛ اما اوباما با تمرکز بر این نشانه به جای ریشه آن و تلاش برای همراه کردن دیگران، در مسیری نادرست که نهایت آن شکست خواهد بود گام برمی‌دارد.

در مقابل، اقدام روسیه در برابر این بحران برای مردم خاورمیانه ملموس‌تر و قابل درک است. روس‌ها در نزاع سوریه، طرف شیعیان را گرفته‌ و برای حفظ بشار اسد در قدرت به همکاری با ایران و حزب‌الله لبنان پرداخته‌اند.

گرچه کشورهای سنی حوزه خلیج فارس انتخاب روسیه را نمی‌پسندند؛ اما آن را درک می‌کنند. مسئله‌ای که برای آن‌ها غیرقابل فهم است، استراتژی اتخاذ شده بوسیله محافظ دیرینه آن‌ها یعنی آمریکا است.

به ادعای این گزارش، نتیجه این استراتژی، پناه بردن کشورهای عرب خلیج فارس به اقداماتی مخاطره‌آمیز در دفاع از خود است. نمونه این اقدامات، اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی شیعه، و مداخله در جنگ داخلی یمن بوسیله عربستان است.

بسیاری تروریست‌های داعش را معضل اصلی خاورمیانه در زمان کنونی می‌دانند؛ اما در واقع مشکل اصلی خاورمیانه ریشه در شکست نظام کشورهای عرب پس از جنگ جهانی دوم دارد. این مشکل منجر به سقوط حکومت‌ها، خلأ قدرت و جنگ‌های داخلی در کشورهای این منطقه مانند سوریه، لیبی و عراق شده است. این درگیری‌ها، مشکلات بسیاری مانند سیل عظیم مهاجران، افراطگرایی، تروریسم و نزاع‌های فرقه‌ای را برای کشورهای همسایه ایجاد کرده است. نه تنها کشورهای همسایه درگیر این بحران‌ها شده‌اند، بلکه دامنه آن‌ها به اروپا و آمریکا نیز کشیده شده است.

در ادامه این گزارش آمده است: داعش از دل القاعده و به دنبال جنگ عراق پا گرفت. این گروه تروریستی در پایان جنگ عراق، در حال نزدیک شدن به نقطه پایان بود؛ اما به دنبال آغاز جنگ داخلی سوریه، تروریست‌های داعش پایگاه جدیدی یافتند و به سمت سوریه رهسپار شدند.

بنابراین باید گفت تا زمانی که کشورهای خاورمیانه درگیر جنگ هستند، گروه‌های افراطگرا مانند داعش نیز به حیات خود ادامه می‌دهند. حتی اگر در شرایط کنونی و با توجه به این درگیری‌ها آمریکا در شکست داعش موفق عمل کند، ریشه ظهور دوباره آن پایدار خواهد ماند.

بنابر این گزارش، مشکل دیگری که وجود دارد، مسری بودن جنگ داخلی است. یکی از مهمترین عواملی که یک کشور را در معرض جنگ داخلی قرار می‌دهد، وجود این قبیل درگیری‌ها در کشورهای همسایه است. هر چه جنگ عراق، سوریه، یمن و لیبی بیشتر ادامه یابد، احتمال وقوع جنگ داخلی در کشورهای همسایه مانند اردن، لبنان، تونس، بحرین، عربستان و کویت افزایش خواهد یافت. همانطور که می‌دانیم در حال حاضر نیز ناآرامی‌هایی در عربستان و کویت دیده می‌شود و ترکیه، مصر و سودان جنوبی در آستانه جنگ داخلی قرار دارند.

آمریکا باید در این شرایط چه اقدامی انجام دهد؟ از تاریخ جنگ‌های اخیر از سال 1945 می‌توان درسهای زیادی در این باره آموخت؛ مسئله‌ای که سیاست کنونی آمریکا آن را نادیده گرفته است. به ادعای این گزارش، درس‌هایی که به روشنی نشان می‌دهد یک قدرت خارجی می‌تواند به این جنگ‌ها پایان دهد.

از سال 1945 بیش از 20 درصد از جنگ‌های داخلی با توافق پایان یافته‌اند. این میزان از سال 1991 به 40 درصد رسیده است. علت آن نیز مهارت جامعه بین‌الملل برای حل این مناقشات از طریق مذاکره بوده است. آمریکا با به کارگیری همین روش توانست به جنگ بوسنی و جنگ عراق، البته به صورت موقت، پایان دهد. رمز موفقیت این گونه تلاش‌ها، فراهم کردن منابع کافی و پیگیری قاطعانه بوده است.

به باور نگارنده این گزارش، مداخلات خارجی که این روش یا منابع کافی برای انجام آن را به کار نمی‌گیرند، توفیقی کسب نخواهند کرد. علت ناکامی دولت اوباما نیز همین مسئله است. آتش‌بس ناقصی که هفته گذشته در سوریه اعلام شد، کاری جز دادن فرصت به گروه‌های مختلف برای تازه کردن نفس به منظور ادامه جنگ از پیش نخواهد برد.

در انتهای این گزارش ادعا شده است: اقدامات آمریکا در سوریه باید به گونه‌ای باشد که به یک گروه معارض قدرت کافی برای کنترل گروه‌های دیگر و دولت سوریه بدهد تا همه به این نتیجه برسند که مذاکره تنها راه‌ موجود برای حل این بحران است. این اقدام باید همچنین به شکلی باشد که به همه اطمینان دهد در صورت کنار گذاشتن سلاح، خطری جان آن‌ها را تهدید نمی‌کند. تا زمانی که آمریکا به جای ایجاد یک قدرت محلی یا اعمال نیروی خارجی به منظور ایجاد و حفظ صلح، از طریق اقدام نظامی می‌کوشد به این جنگ‌ها پایان دهد، نتیجه‌ای جز شکست عایدش نخواهد شد.

با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید

منبع: باشگاه خبرنگاران