طیف خاموش مجلس کِی بیدار می شوند؟

باشگاه خبرنگاران/ تا چندی پیش تب و تاب انتخابات سایه سنگینی بر آرامش بهارستان افکنده بود و اغلب نطق‌ها و تذکرات نمایندگان رنگ و بوی تبلیغاتی داشت. در آن روزها نمایندگان به حدی درگیر انتخابات بودند که توجه چندانی به دستورکارهای صحن علنی نداشتند و گویا از نظر آنان مهمترین دستور کار خانه ملت، انتخابات بود.

افزایش تعداد نمایندگانی که درخواست مرخصی می‌کردند و یا غیبت غیرموجه داشتند، این شائبه را ایجاد کرد که گویی برخی از نمایندگان انگیزه‌ای برای حضور در جلسات علنی مجلس ندارند، در کنار آن کسانی هم بودند که علی‌رغم حضور در مجلس مشارکت چندانی در رای‌گیری‌ها نداشتند و تمرکز اصلی‌شان معطوف به حوزه‌های انتخابیه و گپ‌های انتخاباتی بود.

شاهد این مدعا آمارهای رسمی منتشر شده در زمان منتهی به انتخابات بود که بر اساس آنها، میزان مشارکت وکلای ملت در بررسی طرح‌ها و لوایح مورد بحث، کمتر از 50 درصد بود. به دیگر سخن بیش از یک دوم نمایندگان مجلس در آن برهه توجهی به مباحث مطروحه در بهارستان نداشتند، بدین شکل که یا در صحن حضور نداشتند و یا اینکه علی‌رغم حضور در خانه ملت هیچ موضعی نسبت به مصوبات از خود نشان نمی‌دادند.

**حال و هوای بهارستان بعد از انتخابات

به هر صورت انتخابات به پایان رسید و با عبور از آن برهه، امید داشتیم که آرامش سابق به بهارستان بازگردد، اما متاسفانه باز هم شاهد آنیم که برخی از نمایندگان مردم آنطور که باید و شاید مشارکتی در بررسی طرح‌ها و لوایح ندارند.

بی‌رمقی برخی از نمایندگان در این ایام گویای این است که شاید برخی روزشماری می‌کنند تا پایان کارشان در خانه ملت فرا رسد و به برنامه‌هایی که در سر می‌پرورانند، برسند؛ البته در میان این طیف هستند کسانی هم که اغلب در نطق‌ها و تذکراتشان یا وزیر کشور را خطاب قرار می‌دهند و خواستار رسیدگی وی به تخلفات انتخاباتی می‌شوند و یا اینکه از شورای نگهبان گله‌‌مندند که به کدامین دلیل رد صلاحیت شده‌اند و حتی اجازه دفاع نیز نیافتند.

و اما کسانی که با رای اعتماد مجدد ملت روبرو شده‌اند، ضمن تشکر از مردم به جهت آنکه یک دوره دیگر آنها را امین خود در خانه ملت دانسته‌اند، وعده و وعیدهایی برای مجلس آینده می‌دهند. در کنار این دو دسته از نمایندگان، معدودی دیگر از بهارستانی‌ها هستند که انتخابات در حوزه آنان به دور دوم کشانده شده و از مردم می‌خواهند که با حضور حماسی خود در این مرحله نیز، آنان را همچنان وکیل خود در خانه ملت بدانند.

**ماجرای صندلی‌های همیشه خالی مجلس چیست؟

فارغ از این مسئله که مدتهاست برخی از وکلای ملت در گیرودار انتخابات هستند و توجهی به لوایح و مسائل روز کشور ندارند، باید اشاره‌ای هم به صندلی‌های همیشه خالی مجلس کرد، به طوری که کمتر زمانی اتفاق می‌افتد که تمام 290 نفر نماینده در مجلس حاضر باشند، البته این معضل تنها مربوط به مجلس نهمی‌ها نیست و ما شاهد این سناریوی تلخ در تمام ادوار مجلس بوده‌ایم.

بر اساس قانون برای تشکیل جلسه علنی مجلس حضور حداقل دو سوم نمایندگان در صحن الزامی است، یعنی مجلس شورای اسلامی که 290 نماینده دارد، برای رسمیت یافتن، حداقل به 194 نفر نیاز دارد و اگر تعداد حاضرین کمتر از این عدد باشد، جلسه رسمیت نمی‌یابد و متاسفانه معمولا تعداد نمایندگان حاضر در صحن از این دو سوم تجاوز نمی‌کند و گویی تبدیل به یک عادت در میان بهارستانی‌ها شده است.

در کنار غائبین مجلس، هستند کسانی هم که با تاخیر در رفت و آمدهایشان منجر می‌شوند که جلسات مجلس همیشه دیرتر از ساعت 8 آغاز شود که این مسئله یکی از دغدغه‌های اصلی هیئت رئیسه مجلس است و از مجلس هفتم به بعد برای فائق آمدن بر این مشکل و کنترل ورود و خروج نمایندگان، تدبیری اتخاذ شد، به این صورت که اسامی نمایندگان غائب و متاخر و کسانی که بدون کارت زرد از صحن علنی خارج می‌شوند، قرائت می‌گردد.

اما فارغ از تعداد نمایندگان حاضر در صحن، موضوع اسفبارتر این است که همه حاضرین در مجلس نیز در رای‌گیری‌ها شرکت نمی‌کنند و با وجود اعتراض و حتی تاکید رئیس و اعضای هیئت رئیسه مجلس مبنی بر لزوم شرکت آنان در رای‌گیری‌ها، گویا گوش شنوایی در این زمینه نیست!

با همه این تفاسیر نباید از انصاف گذشت که هستند نمایندگانی هم که با جان و دل به بررسی مسائل روز کشور و بیان مطالبات مردم حوزه انتخابیه‌شان می‌پردازند و از اختیارات قانونی نمایندگی‌شان چون نطق میان‌دستور و تذکرات شفاهی و کتبی به خوبی بهره‌ می‌گیرند اما این طیف همیشه فعال مجلس کاملا مشخص‌اند و در مقابل آنان نمایندگانی هم هستند که گویا بر خلاف میل باطنی‌شان مجبور به حضور در صحن علنی هستند چرا که از آنان نه نطق و تذکری می‌شنویم و نه مشارکتی در بررسی طرح‌ها و لوایح دارند.

**مشارکت در رای‌گیری حق‌الناس است

رفتارهای منفعلانه برخی از وکلای ملت تا جایی پیش رفته است که صدای برخی نمایندگان نیز در آمده است؛ به طوری که چندی پیش مجتبی رحماندوست، نماینده مردم تهران در تذکری شفاهی با انتقاد از عدم مشارکت برخی از نمایندگان در هنگام رای‌گیری گفت: برخی‌ها اصلا در جریان مباحث مطرح در جلسه نیستند، در حالی که شرکت در رای‌گیری حق‌الناس است.

علاوه بر این در جلسه علنی روز (10 آبان 94) در خلال بررسی طرح اصلاح قانون انتخابات، محمدصالح جوکار،نماینده یزد با انتقاد از نمایندگانی که از سر خستگی و فرسودگی گاهی در جلسات علنی خوابشان می‌برد و تصاویری از آنها در رسانه‌ها منتشر می‌شود، گفت: انتشار چنین تصاویری مایه وهن مجلس است.

اما در عین ناباوری در پاسخ به این اعتراض حجت‌الاسلام محمدحسن ابوترابی‌فرد که ریاست جلسه را بر عهده داشت، گفت: شنوندگان مجلس بدانند که عدم رای و مشارکت، به معنای رای ممتنع است که البته بهتر است با انتخاب گزینه ممتنع همراه شود.

چنین استدلالی در حالی مطرح می‌گردد که روی میز نمایندگان سه کلید موافق، مخالف و ممتنع وجود دارد و اگر نماینده‌ای با طرح، لایحه و یا موضوعی مخالف است، می‌تواند دکمه مربوطه را فشار دهد و یا اگر نظری هم ندارد، دکمه ممتنع برای این مواقع پیش‌بینی شده است و فشردن یک دکمه برای اعلام نظر کار سختی نیست.

به هر صورت و به گفته علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نمی‌توان نمایندگان را به زور مجبور به رای دادن کرد، اما با توجه به اینکه هفته آینده بررسی لایحه بودجه سال 95 کشور در دستور کار مجلس است، فقط باید امیدوار به حضور تمام نمایندگان ملت در جلسات علنی و باز شدن نطق طیف همیشه خاموش مجلس باشیم تا ان شاالله مواد این لایحه به سرعت و با دقت به تصویب برسد.

منبع: باشگاه خبرنگاران