قانون نوشت: سمفونی بدون زنان

قانون/ متن پیش رو در قانون منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

حال این روزهای موسیقی شبیه به کودکی یتیم است که هرغریبه‌ای به خود اجازه دخالت درسرنوشتش را می‌دهد. خبرلغوکنسرت های موسیقی دردوسال گذشته ازعمردولت یازدهم به خبری عادی تبدیل شده است که دراین شرایط خیلی هم تعجب برانگیز نیست اماهرروزاتفاق جدیدی ازراه می‌رسدکه نمی‌گذاردخبرتعطیلی کنسرت‌های موسیقی از تب وتاب بیفتد. اگرتادیروز فقط کنسرت‌های شخصی با خواننده لغویاتعطیل می‌شد امروزدامنه تعطیلی‌هابه اجرای ارکستر سمفونیک تهران که یک گروه رسمی است کشیده شده است .

ممانعت از نوازندگی بانوان
روزجمعه ودرخلال یک برنامه بین‌المللی که مربوط به رقابت‌های کشتی باشگاه‌های جهان در ورزشگاه آزادی بوداجرای برنامه ارکسترسمفونیک تهران ازسوی گروهی نامشخص لغوشدوآن هم تنها به یک دلیل ؛ وجود نوازندگان زن در بدنه نوازندگان ارکستر سمفونیک. به گفته علی رهبری قراربوده که ارکسترش درافتتاحیه‌ رقابت‌های کشتی باشگاه‌های جهان اجرا داشته باشدوعلاوه براجرای سرودجمهوری اسلامی ایران، قطعه«ای ایران»و «علمدار»رادراین مراسم اجراکند؛ امااین اجرا بدون ارائه‌ توضیح مشخصی از سوی مسئولان لغو شده است. رئیس ارکسترسمفونیک دراین خصوص توضیح داده:«دلیل اصلی لغو این اجرا،خیلی ساده بود؛مابه مجموعه‌ ورزشی آزادی دعوت شدیم وآنجا همه‌چیز برای اجراآماده بود.صندلی‌هارابرای نوازندگان چیده بودندوهمه‌چیز خوب به‌نظرمی‌رسید،اماوقتی 15 دقیقه به اجرامانده بودوماداشتیم برای اجرای سرود رسمی کشورآماده می‌شدیم،یک‌دفعه اعلام کردندکه زنان نبایدروی صحنه سازبزنند.» اودرادامه گفته:«من ازاین اتفاق ناراحت شدم وگفتم امکان ندارداین اهانت رابپذیرم یا همه باهم اجرامی‌کنیم یاسالن راترک می‌کنیم.بعدعده‌ای رفتندکه رایزنی کنندتااین مشکل حل شود.درنهایت هم گفتند،اصلانمی‌شودخانم‌ها سازبزنند.من هم پاسخ دادم، اصلااجرانمی‌کنیم.»

مشکل اصلی اجرای بانوان است؟
تاپیش ازاین منع نوازندگی زنان روی صحنه‌ اجرادرشهرستان‌ها به یک موضوع عادی تبدیل شده بوداماتاامروزدرتهران ممانعتی دراین زمینه وجود نداشت که بانوان نوازنده با حجاب کامل درکنسرت‌ها حضورپیداکنند.بااین حال، روز جمعه وباتعطیلی اجرای ارکسترسمفونیک به علت حضورنوازندگان زن این بدعت هم واردفضای موسیقی کشور شد؛ اینکه درحالی که تمامی دنیاروبه مشارکت بیشتر زنان درعرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، اقتصاد و غیره آورده اند و حتی در کشور خودمان هم صحبت از حضور حداکثری زنان در انتخابات آتی مجلس است، ازنوازندگی بانوان بارعایت تمام اصول شرعی درارکستری که نصف نوازندگان آن راخانم‌ها تشکیل می‌دهندجلوگیری می‌شود، آن هم نه توسط یک نهاد رسمی بلکه توسط گروهی که ماهیت آن برای افکار عمومی مشخص نیست.

چه کسی پاسخگوست؟
این روزهاوزارت ارشادسعی داردتااختیارات‌خودراپس بگیرد و به عنوان متولی اصلی این امر حرف اول وآخررااین وزارتخانه بزندامادخالت‌کنندگان آنقدرزیادوبعضا آن اندازه خودسرشده‌اندکه تاکنون تلاش‌های ارشاد هم راه به جایی نبرده وحتی کسی هم حاضر به پاسخگویی برای علت این مسئله نیست. طی تماس‌های مکرر با مسئولان ذی ربط تاجایی که امکان پیگیری بوداین مسئله توسط روزنامه قانون دنبال شدوتمامی آن‌ها ازماهیت شخص یا نهادی که از برگزاری این کنسرت جلوگیری کردند اظهاربی اطلاعی کردند. درهمین خصوص یک مقام آگاه ازمسئولان ورزشگاه آزادی به «قانون»گفت: این مجموعه هیچ دخالتی درتعطیلی این کنسرت نداشته است وتنها متولی مکان برای برگزاری این مراسم بوده است که به صورت اجاره‌ای آن رادراختیار فدراسیون کشتی قرارداده است. ازطرفی مسئولان فدراسیون کشتی هم هیچ اظهارنظررسمی‌ای دراین خصوص نکردندوعلیرضا رضایی سخنگوی فدراسیون کشتی درجواب روزنامه مسئله شرکت در جلسه‌ای یک ساعته را بهانه کرده وباوجود قول به پاسخگویی درخصوص اتفاقات این مراسم حتی بعد از 4ساعت اززمان تماس روزنامه هم حاضربه پاسخگویی نشد. البته به نظر می‌رسد فدراسیون کشتی هم درست مانند مدیریت مجموعه آزادی دراین اتفاق دخیل نبوده است چرا که اساسا برگزاری چنین مراسمی بدون داشتن مجوزهای لازم ازمدت‌ها قبل امکان پذیر نیست و یک‌شبه چیده شدن کنداکتور چنین مراسمی چیزی شبیه شوخی است. کمااینکه علی رهبری هم در واکنش به لغواین اجرا این مسئله رامطرح کرده وگفته بودکه این تصمیم(اجرای ارکسترسمفونیک دراین مراسم)ازچندی پیش گرفته شده بوده است.

چرا در دولت قبل اعتراض نمی‌کردند؟
اخبار مربوط به لغووحاشیه های پیش آمده پیرامون آن، همواره درصدراخبارفرهنگی رسانه هاقرارگرفته است. درخصوص لغو این کنسرت هامعمولا دلایل زیادی عنوان شده و می شود.مسئولان ونهادهای مختلف هم دراین باره اظهارنظرهای گوناگونی کرده اندتاجایی که بحث پیرامون لغوکنسرت هاوبه طورکلی موسیقی حتی به تریبون های نمازجمعه هم کشیده شدوحساسیت‌هادرخصوص این موضوع را دو چندان کرد. اوضاع موسیقی هرچند چندان درست وبه سامان نبوده واین هنرهمواره ودرزمان دولت‌های مختلف با مصائبی رو به رو بوده است،اما مشکلات موسیقی باوجودتمام حمایت‌های وزارت ارشاددولت یازدهم دراین دو سال شدت گرفته است وهرروز فشاربیشتری برفضای موسیقی واردمی‌شود،فشاری که هنرمندان ووزارت ارشادکابینه یازدهم راهردو باهم نشانه گرفته وبر هردو طرف سختی‌های فراوانی را تحمیل کرده است. درمورد همین مسئله جلوگیری ازاجرای بانوان درارکستر سمفونیک سوالی که مطرح می‌شوداین است که مگرنوازندگان بانوان دردولت‌های قبل وجود نداشته‌اندو تنهادراین دولت باحضورآن هامواجه شده‌ایم؟چرا بایدتنهادراین دوره زمانی که وزارت ارشاد دولت هم مانندسایر بدنه آن زیرفشاراست این مسئله مطرح و حساسیتی درخصوص آن ایجاد شود؟به نظر می‌رسداین موضوع هم مانند تمامی بهانه‌های تندروها عاملی برای فشاربیشتر به دولت بدل شده است. مسئله موسیقی و اجرا و لغو کنسرت ها بر اساس خواسته‌های شخصی آرام آرام دارد تبدیل به پاشنه آشیلی برای بخش فرهنگ و هنر دولت می‌شود.تغییر استانداردها طی دو سال گذشته و تغییر نحوه اجرای قوانین نشان از آن دارد که تلاش می‌شود تا بدبینی در این بخش نسبت به دولت افزایش یابد. در حالی که در یک دهه گذشته بالاترین میزان برگزاری کنسرت ها مربوط به سال های 90 و 91 بوده است ، بیشترین میزان لغو کنسرت ها بدون تردید مربوط به دو سال اخیر است.قوانین برگزاری تغییر نکرده است اما گویا اجرای قوانین برمبنای سلیقه جدیدی قرار گرفته است که باید برای آن چاره ای اندیشید.

*مینا مهری

با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید telegram.me/akharinkhabar