سلسله اشتباهات استراتژیک دولت در مذاکرات هسته‌ای/برخی مسئولان در مواجهه با دشمن روحیه «شاه سلطان‌حسینی» دارند/ غرب آسیا کلکسیونی از شکست‌های آمریکا مقابل ایران

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، اشغال عراق توسط آمریکا و شکست آمریکا از جمهوری اسلامی در عراق و ادامه همین روند در سوریه بهانه‌ای شد تا با سهراب صلاحی رئیس سازمان بسیج اساتید و نویسنده 2 کتاب درباره اشغال عراق توسط آمریکا با عناوین «اشغال عراق؛ اهداف راهبردی و استنادات حقوقی» و «پیامدهای انسانی و اجتماعی اشغال عراق از منظر حقوق بین‌الملل کیفری» به گفت‌وگو بنشینیم.

 

در این گفت‌وگوی 2 ساعته موضوعات مختلفی از جمله هدف آمریکا از طرح خاورمیانه بزرگ، راهبرد جمهور اسلامی در عراق که به شکست آمریکا منجر شد، تسلیم‌نامه رئیس دولت اصلاحات به آمریکا، روحیه شاه سلطان حسینی برخی دولتمردان در مواجه با آمریکا، تئوری استثناء گرایی، استفاده آمریکا از تهدید بیداری اسلامی به فرصت سوریه، کلکسیون شکست آمریکا از جمهوری اسلامی در منطقه، اشتباهات استراتژیک دولت در مذاکرات هسته‌ای و وضعیت بحرانی کشور در حوزه اقتصاد و رکود مطرح شد که در ادامه متن کامل این گفت‌وگو آمده است.

*چرایی اهمیت راهبری غرب آسیا برای آمریکا

فارس: ابتدا درباره اهمیت راهبردی غرب آسیا و اهداف آمریکا از اشغال عراق بگویید؟

صلاحی: قبل از جنگ سرد به جهت فضای دو قطبی حاکم بر جهان، تعیین مناطق راهبردی در جهان شاخص‌هایی داشت. مثلا برای آمریکا و شوروی که 2 طرف منازعه دوران جنگ سرد بودند، بعضی مناطق مهم چون اروپای شرقی، ویتنام که آمریکا به آن وارد شد تا جلوی نفوذ شوروی را بگیرد و یا افغانستان که هم شوروی و هم آمریکا به آن وارد شدند و هر دو شکست خوردند، وجود داشت

آنچه که شاخص راهبردی بودن منطقه را مشخص می‌کرد، بحث شکنندگی بود. یعنی کدام منطقه اگر تقویت نشود باعث می‌شود نفوذ آمریکا بیشتر شود (از نظر شوروی) و یا کدام منطقه اگر تقویت نشود باعث می‌شود نفوذ کمونیست بیشتر شود (از منظر آمریکا).

به همین جهت شما مشاهده می‌کنید پیمان بغداد که بعدها به پیمان سنتو تغییر یافت، در همین راستا بود. پیمان بغداد مرکب از عراق، ایران، پاکستان و ترکیه که حامی اصلی آن انگلیس بود و آمریکایی‌ها از دور آن را حمایت می‌کردند، شکل گرفت که برای جلوگیری از نفوذ شوروی در خلیج فارس بود.

زمانی که در عراق کودتا صورت گرفت و عراق به سمت شوروی رفت، این پیمان به سنتو تغییر نام داد و شامل پاکستان، ایران و ترکیه شد که کمربندی را برای جلوگیری از نفوذ شوروی تشکیل دادند. اینگونه می‌تواند عنوان داشت که سنتو تکمیل پیمان ناتو در غرب بود.

فارس: در مقابل این اقدامات غرب، آیا شوروی ساکت نشسته بود و یا اقداماتی انجام داد؟

صلاحی: شوروی هم در مقابل پیمان ورشو را داشت که یک پیمان نظامی در مقابل غرب ایجاد کرده بود. بعد از فروپاشی شوروی تعیین شاخص منطقه راهبردی تفاوت کرد و علت هم این بود که در زمان جنگ سرد اولین منبع قدرت برای قدرت‌های بزرگ، موضوع نظامی بود.یعنی بحث این بود که هر کشوری بتواند از نظر نظامی قدرت بالایی داشته باشد، می‌تواند منابع و منافع خود را حفظ کند.

شوروی که شکست خورد این سوال بوجود آمد که این کشور از نظر نظامی مشکلی نداشت پس چرا شکست خورد؟ از این به بعد این موضوع را مطرح کردند که اقتصاد نسبت به مسائل نظامی دست برتر را دارد.

بعد از فروپاشی شوروی ما با یک واقعی روبرو هستیم. کشوری به نام آمریکا، قدرت پیروز بعد از جنگ جهانی و جنگ سرد، الان هم مدعی است که یک سوم انرژی جهان را مصرف می‌کند، در 76 کشور جهان پایگاه و نیروی نظامی دارد، دلارش بر جان حاکم است و حرفی هم برای دنیا دارد و آن این است که باید قدرت اول جهان باشد و همه قدرت‌ها پشت سر آن قرار بگیرند.

آمریکایی‌ها در اندیشکده‌هاشان به این نتیجه رسیده بودند که برای مسلط شدن بر جهان باید اقتصاد و دانش برتر را در کنترل خود داشته باشند. در دانش برتر به این نتیجه رسیدند که این امکان وجود ندارد. دانش در یک کشور محصور  نمی‌شود. به این فکر رسیدند که باید بر روی بحث اقتصاد متمرکز شوند و اینکه اولین منبع اقتصادی که جهان به آن نیازمند است انرژی است.

فارس: آمریکا هدفی که در بالا بیان کردید را در دوران جنگ سرد هم دنبال می‌کرد و یا بعد از جنگ سرد سرلوحه کار خود قرار داد؟

صلاحی: این هدف بعد از جنگ سرد و فروپاشی شوروی پررنگ و برجسته شد. قبل از انقلاب اسلامی هم این بحث برجسته بود آند هم زمانی که بحث‌ تحریم نفتی آمریکا پیش آمد. البته خود آمریکایی‌ها در آن موضوع دخیل بودند و می‌خواستند قیمت نفت را بالا ببرند تا جهان را به دلار خود وابسته کنند.

این وضعیت زمانی بود که فرانسه و بعضی کشورهای اروپایی طلا می‌خریدند و آمریکا‌یی‌ها از نظر ذخیره طلا در حال سقوط بودند، آمدند و طلا را برداشتند و نیاز جهان به دلار را بوجود آوردند و عربستان و ایران را هماهنگ کردند که نفت را تنها به دلار آمریکا بفروشند.

فارس: این وضعیت در حالی بود که اکثر کشورهای عربی علیه آمریکا بودند و دلیل افزایش قیمت نفت را تحریم فروش نفت به آمریکا توسط کشورهای عربی عنوان می‌کنند؟

صلاحی: خیر! بعد از شکست آمریکا در ویتنام نیکسون دکترینی ارائه کرد که از قدرت‌‌های منطقه برای حفاظت از منطقه استفاده کنند که یک بال آن در غرب آسیا ایران و بال دیگر آن عربستان شد.

 

همان زمان (سال 1352) وزیر خارجه آمریکا با ملاقاتی که با ایران و عربستان داشت باعث شد این دو کشور اعلام کنند نفت را فقط در مقابل دلار آمریکا می‌فروشیم. این اقدام باعث شد که دلار آمریکا نجات پیدا کند.

به همین خاطر در تاریخ این موضوع به دلارهای نفتی مطرح است. علاوه بر این عربستان و ایران نه تنها نفت را به دلار می‌فروختند، بلکه دلارهایشان را نیز در بانک آمریکا و انگلیس نگهداری می‌کردند که این عوامل باعث قدرتمند شدن آمریکا شد.

*نظم نوین جهانی، هدف اصلی آمریکا پس از پایان جنگ سرد

بعد از فروپاشی شوروی، آمریکایی‌ها برای عملیاتی کردن اهداف اصلی‌شان که سیطره جهانی بود، آماده شدند. بوش پدر این هدف را تحت عنوان نظم نوین جهانی مطرح کرد.

طرح اشتغال عراق در سال 1982 یعنی در سال 1361 تنظیم شد. زمانی که دولت آمریکا‌ آقای رامسفلد را به بغداد می‌فرستند و رابطه دیپلماتیک را با عراق شروع می‌کنند. این اقدام مصادف است با زمانی که آمریکایی‌ها برای اینکه عراق و صدام را بهتر علیه ایران تجهیز کنند، نام صدام و حزب بعث را از طرفداران گروه‌های تروریستی خارج می‌کنند.

همان زمان آمریکایی‌ها به شخصی به نام برنالد لوئیس پیشنهاد دادند که طرح اشتغال عراق را آماده کند، یک مسیحی صهیونیست که قبل از انقلاب به ایران آمده بود.پیش‌بینی آمریکایی‌ها این بود که صدام می‌تواند ایران را شکست دهد و بعد به عنوان اینکه صدام یک قدرت غیر قابل کنترل در منطقه شده عراق را نیز اشغال کنند.

فارس: این درحالی است که طرح آمریکا عملی نشد و ایران در برابر عراق مقاومت کرد؟

صلاحی: جمهوری اسلامی و مقاومت مردم و رزمندگان ما مقابل صدام اجازه نداد این اتفاق بی‌افتد و برنامه آمریکا اجرا شود. آمریکایی‌ها در ادامه صدام را تحریک به حمله به کویت کردند.

فارس: سند و دلیل متقنی که نشان دهد آمریکا در حمله صدام به کویت نقش داشته، وجود دارد؟

صلاحی: سه دلیل و سند در این خصوص وجود دارد. از یک طرف صدام 8 سال با ایران جنگید تا خوزستان را از ما جدا کند و اروند را کامل در اختیار بگیرد که به این اهدافش نرسید. صدام ابتدای جنگ ادعا کرده بود که من خوزستان را کشورم می‌آورم. حال باید چکار کند؟ صدام برای اینکه دهان مردم خود را ببندد، لقمه‌ای بهتر از کویت پیدا نکرد و ادعا کرد که کویت برای عراق است.

*دلایل نقش داشتن آمریکا در حمله صدام به کویت

از نظر تاریخی هم این موضوع زمینه دارد. کویت جزئی از استان بصره بوده که انگلیسی‌ها آن را از عراق جدا کردند الان هم عراقی‌ها می‌گویند کویت استان نوزدهم عراق است. عراق در سال 1920 بوجود آمد قبل از آن سه ایالت بصره، بغداد و موصل بود که زیر نظر خلافت عثمانی بود و در سال 1920 انگلیسی‌ها کشور عراق را بوجود آوردند.

فارس: نمی‌توان علت حمله عراق به کویت را بدهی زیاد این کشور به کویت عنوان کرد؟ چرا که صدام ادعا می‌کرد من به خاطر عراق جنگیدم حال شما باید بدهی‌های من را ببخشید؟

صلاحی: این موارد بعنوان موضوعات مورد بحث بین کویت و عراق مطرح شد. خود نخست وزیر کویت برای اینکه از عطش صدام  درخصوص حمله به کویت جلوگیری کند به عراق رفت. البته صدام برای این حمله بهانه‌هایی هم ایجاد کرد و اعلام کرد که باید جزیره بوبیان را به من بدهند، کویت از مناطق ما نفت استخراج می‌کن،. کویت نفت زیادی می‌فروشد تا قیمت نفت را پایین‌ نگه دارد و موارد دیگر.

همه اینها بهانه‌هایی است که هر فردی برای حمله به دیگری اینها ر

ویدیو مرتبط :
‫دور جدید مذاکرات هسته ای ایران و غرب آغاز شد‬‎