مقاله سخنگوی سازمان انرژی اتمی: شکوفایی هسته‌ای در فضای تهدیدها

ایران/ متن پیش رو در ایران منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

فعالیت‌های مسالمت‌آمیز برنامه‌های هسته‌ای ایران در حالی در مسیر رشد و پیشرفت قرار دارد که 10 سال از هنگامی که برای نخستین بار دانشمندان کشور موفق شدند از گاز «UF6» ماده غنی شده اورانیوم تولید کنند، می‌گذرد. این سال از آن جهت که نهایی شدن یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های چرخه سوخت محقق شده بود، نقطه عطفی در روند برنامه‌های هسته‌ای ایران به حساب می‌آید. اتفاقی که زمینه‌ساز فشارهای سیاسی و اقتصادی و اجماع کشورهای قدرتمند جهان علیه ایران شد و به قطعنامه‌های پی در پی شورای امنیت، تحریم‌های چندجانبه و یکجانبه علیه ایران و منزوی ساختن آن در عرصه بین‌المللی منجر شد. این فشارهای بی وقفه طی سال‌های اخیر در حالی بود که کشورهای غربی همزمان با ادامه فشارهای سیاسی و اقتصادی به دنبال آن بودند تا برای حل چالش هسته‌ای باب گفت‌وگو و مذاکره با ایران را هم بگشایند. در این راستا این کشورها و در رأس آنها امریکا سیاست «غنی‌سازی صفر» در ایران را در دستور کار قرار داده بودند. اما مقامات کشورمان با توجه به عدم انعطاف کشورهای طرف مذاکره در روند مذاکره، بر پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای خود متمرکز شدند. بر مبنای همین نگاه بود که ایران طی سال‌ها مذاکره ناموفق، توانست سانتریفیوژهای IR1 و ظرفیت غنی‌سازی را افزایش دهد. اما دولت جدید پس از روی کار آمدن تلاش‌های خود را از یک طرف بر ادامه فعالیت‌های هسته‌ای بخصوص غنی‌سازی و از طرف دیگر تلاش برای خنثی سازی فشارهای غرب و برداشتن تحریم‌های ظالمانه متمرکز کرد، تلاشی که در نهایت نتیجه‌بخش بود؛ در واقع دولت یازدهم با انجام مذاکراتی موفق به توافقی جامع دست یافت و به چالشی بیش از یک دهه پایان داد و در عین مذاکره، فعالیت‌های هسته‌ای را هم با شتابی منطقی و مطلوب ادامه داد. نمونه‌هایی از پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای طی دو سال گذشته را می‌توان طی موارد زیر برشمرد:
- بر اساس برجام قرار شد که تولید سانتریفیوژهای IR1 از سوی ایران متوقف شود اما از طرفی کشورهای مقابل پذیرفتند که تحقیق و بررسی سانتریفیوژهای IR2، IR4، IR6 و IR8 در برنامه توسعه غنی‌سازی کشورمان حفظ شود.
- برنامه منظم و مدونی در قالب یک برنامه 15 ساله غنی‌سازی و تحقیق و توسعه از سوی ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده شد.
- سانتریفیوژهای «اولترا» و «زونال» بعد از تولید سانتریفیوژهای «تیوبولار» که در سال گذشته به وزارت بهداشت تحویل داده شد نیز در زمره دستاوردهای جدید به مرحله تولید رسید که در روز فناوری هسته‌ای سال جاری رونمایی شد؛ سانتریفیوژهایی که این امکان را به ایران می‌دهد تا بتواند مواد گرانقیمت برای ساخت تولید واکسن‌های مختلف دامی و انسانی تولید کند. تولید انواع سانتریفیوژ با استفاده‌های پزشکی و صنعتی هم در دستور کار سازمان قرار دارد. یعنی هم سانتریفیوژهای قبلی حفظ شده و هم سانتریفیوژهای جدید تولید شده است.
- از دیگر دستاوردهای جدید هسته‌ای می‌توان به تولید انواع لیزر که استفاده‌های پزشکی و صنعتی دارد، وسایل اندازه‌گیری حساس صنعتی از جمله چگالی‌سنج، ارتفاع‌سنج، رطوبت‌سنج و نشت‌یاب که تحت کنترل شدید صادراتی قرار دارد و براحتی در اختیار کشورهای جهان سوم قرار داده نمی‌شود، اشاره داشت که قابل استفاده برای صنایع مختلف نفت و پتروشیمی کشور می‌باشد.
- تولید دو نوع سوخت نیروگاه و رآکتور با مواد هسته‌ای هم از دیگر دستاوردهای سازمان دانشمندان هسته‌ای کشورمان است. این در حالی است که ایران با تولید این سوخت این پیام را به دنیا می‌رساند که بدون همکاری کشورهای پیشرفته صنعتی قادر به تولید این سوخت است اگرچه ترجیح می‌دهد در یک روند تعاملی از تخصص و تجربه کشورهای پیشرفته هم استفاده کند.
- تولید «سمیلاتور» یا دستگاه شبیه‌ساز نیز از دیگر دستاوردهای سازمان است که این امکان را می‌دهد تا دانشمندان کشور، اتاق فرمان نیروگاه‌های اتمی را شبیه‌سازی کنند. دستگاهی که برای موارد آموزشی کاربرد دارد و کشوری می‌تواند به آن دست یابد که دارای یک صنعت پیشرفته از جمله در حوزه نرم‌افزار و الکترونیک نیز باشد.
همه اینها و دستاوردهای بسیار دیگر در حالی محقق شده است که استراتژی ایران در روند مذاکرات و در چارچوب برجام، مبتنی بر استراتژی تعامل قرار داشت. درحال حاضر ایران جزو معدود کشورهای دنیاست که با وجود همه فشارهای جهانی، توانست همه چرخه سوخت از جمله بخش انتهایی چرخه (مدیریت پسماند) که امسال اولین سایت آن رسماً افتتاح شد را حفظ کند و کشورهای قدرتمند را متقاعد کند که روش آنها مبنی براعمال فشار و زور برای متوقف کردن برنامه‌های صلح‌آمیز کشورمان اشتباه است. گشایش جدید در عرصه دیپلماسی ایران و استقبال مقامات بسیاری از کشورها برای افزایش همکاری‌ها و تبادل هیأت‌های مختلف با دیگر کشورها در حوزه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی از جمله هسته‌ای، نشانه‌هایی از قرار گرفتن در مسیر تحقق اهداف برجام و در نتیجه پایان چالش هسته‌ای است.

*بهروز کمالوندی

با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: ایران