جنگ مذهبی و تخریب ایران؛ سناریوی ریاض در ماجرای اعدام «شیخ النمر»

«حسین اسوبعلی اف» کار‌شناس مسائل منطقه در یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داده به بررسی اهداف ریاض و متحدانش از دامن زدن به تنش‌ها با ایران پرداخته است.

در این یادداشت آمده است: تلاش‌های اخیر عربستان سعودی برای تیره‌تر کردن روابط خود با جمهوری اسلامی ایران به منظور دامن زدن به اختلافات بین 2 جریان مهم اسلامی است.

اعدام شیخ «نمر باقر النمر» دانشمند معروف اسلامی و به دنبال آن بروز تنش جدید در روابط بین عربستان سعودی و ایران و همچنین سایر پادشاهی‌های عرب که با ریاض اعلام همبستگی کردند، در اصل به یک اقدام دقیقا برنامه ریزی شده می‌ماند که هدف آن تخریب جایگاه منطقه‌ای ایران و بازگشت آن به عرصه بین المللی در آستانه لغو تحریم‌ها در سال جدید میلادی است.

قطر، کویت، بحرین، امارات متحده عربی برای محکومیت ایران در قضیه واکنش قابل پیش بینی تهران در برابر اعدام عالم اسلامی (حتی با وجود اینکه ایران حراست از سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌ها را تامین و همه افراد متعرض به سفارت و کنسولگری عربستان سعودی بازداشت کرد) هماهنگی و انسجام به اصطلاح شگفت انگیز از خود نشان دادند.

بدون تردید همبستگی پادشاهی عرب با آل سعود حاکی از حمایت اکثریت اهل سنت نبوده بلکه فقط پشتیبانی حکام مستبد را به نمایش می‌گذارد که از این طریق مسئولیت اعدام دانشمند شناخته اسلامی را بر دوش گرفتند.

ولی برخلاف خواسته و تصور عربستان سعودی اقدام اخیر این کشور برای اعدام شیخ نمر نشان داد که ریاض حق اخلاقی اظهارنظر از طرف اهل سنت را ندارد. کشوری که برای طرح دیدگاه‌های سیاسی و اعتقادی اقدام به اعدام می‌کند نه تنها نمی‌تواند از جایگاه پیشوایی در میان اهل سنت برخوردار باشد بلکه به هیچ وجه حق صحبت کردن به نمایندگی از اکثریت مسلمانان جهان را نیز ندارد.

گذشته از این بسیار واضح است که اعدام شیخ نمر به طور کامل با اهداف سیاسی، یعنی دامن زدن به اختلاف بیشتر مذهبی «سنی و شیعه» و فراهم کردن شرایط برای ایجاد یک ائتلاف ضد ایرانی توسط پادشاهی‌های عربی صورت گرفته است.

نشانه‌های غیر مستقیم از آماده سازی اقدامات تحریک آمیز علیه ایران را می‌توان در یک سری از تحولات سیاسی بین المللی که طی سه ماه گذشته اتفاق افتاد، به خوبی مشاهده کرد.

یکی از این تحولات مهم تغییر جدی وضعیت در سوریه می‌باشد که با پیوستن نیروی هوایی روسیه به مبارزه علیه گروه‌های تروریستی معلوم شد که دولت بشار اسد نه تنها بقای خود را حفظ خواهد کرد بلکه حتی در جبهه‌های اصلی قادر به تعرض نیز خواهد بود. موضوع دیگر طولانی شدن درگیری‌های یمن و عدم پیشرفت‌های قابل توجه عربستان سعودی در این ماجراجویی نظامی می‌باشد که ریاض را نگران کرده است.

در دسامبر 2015 به پیشنهاد عربستان سعودی ائتلاف به اصطلاح «ضد تروریستی» با مشارکت 34 کشور ایجاد شد که مهم‌ترین آن‌ها ترکیه، مصر، امارات متحده عربی، کویت، قطر، بحرین و... می‌باشند.

هرچند «محمد بن سلمان» وزیر دفاع عربستان سعودی اعلام کرد که این ائتلاف علیه تروریسم بوده و بر مبنای یکی از شاخه‌های اسلام (نه سنی و نه شیعه) ایجاد نشده اما بسیار واضح بود که بدون حضور ایران تلاش‌های این ائتلاف برای مبارزه با تروریسم و به خصوص داعش بی‌فایده خواهد بود. هرچند این ائتلاف «ضد تروریستی» عنوان می‌شود اما جهت گیری ضد ایرانی آن با چشم به اصطلاح غیر مسلح نیز کاملا قابل مشاهده می‌باشد.

در پی ایجاد این ائتلاف بود که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه به عربستان سعودی سفر کرد که به احتمال زیاد طی مذاکرات وی با مقامات عالی ریاض برنامه آل سعود برای تشدید بیشتر تنش‌ها با ایران و امکان هماهنگی فعالیت‌ها در متن تغییر وضعیت خاور میانه مورد بررسی قرار داده شد.

چنانچه تا قبل از اتفاقات اخیر این تصور می‌رفت که موضوع مذاکرات اردوغان با مقامات ریاض ایفای نقش فعال‌تر آنکارا در تحولات سوریه و عراق بود، پس اکنون در متن تنش‌های بین عربستان سعودی و ایران بیشتر معلوم می‌شود که در قضایای منطقه‌ای رویکردهای منطبق با واقعیت را نباید از طرف ترکیه انتظار داشت.

به نظر می‌رسد که ترکیه نسبت به تلاش‌های کشورهای عربی برای محدود کردن نفوذ ایران در منطقه علاقه‌مند بوده و در این راستا کمک‌های لازم را ارائه خواهد کرد.

این احتمال نیز قوی است که نگرانی از تقویت نقش ایران در منطقه ترکیه را متمایل به ترمیم روابط با اسرائیل کرده است چرا که در 2 ژانویه 2016 اردوغان طی بیانیه‌ای اعلام کرد «ترکیه باید اعتراف کند که به اسرائیل نیاز دارد».

در ضمن باید یادآور شد که در طول مرحله نهایی مذاکرات پیرامون برنامه هسته‌ای ایران، کشورهای عربی و اسرائیل بار‌ها برای مختل کردن توافق بین تهران با کشورهای 5+1 تلاش کردند.

به این منظور اسرائیل یک کمپین گسترده رسانه‌های بین المللی برای بی‌اعتبار کردن ایران و اهداف آن در زمینه انرژی هسته‌ای را راه انداخته و پادشاهی‌های عرب نیز از ضرورت توسعه انرژی هسته‌ای و بررسی دسترسی به سلاح‌های هسته‌ای داد سخن داده و با این حساب که پای ایران را به صورت مستقیم به اختلاف بکشانند، وضعیت بحرین و یمن را به هم زدند. اکنون در آستانه لغو نهایی تحریم‌ها اعدام شیخ النمر به عنوان اقدام تحریک آمیز جدی تری انجام دادند.

واضح است که پادشاهی‌های عرب از نظر نظامی توان جدی نداشته و ائتلاف ضد تروریستی آن‌ها نیز به هیچ وجه نقش یک ابزار موثر برای تاثیر گذاری روی وضعیت سوریه و عراق را نخواهد داشت. این در حالی است که با توجه به افت قیمت نفت در بازار جهانی توانایی‌های بالای مالی کشورهای عربی نیز مورد تردید قرار گرفته است.

با این وجود فعال سازی گروه‌های تروریستی علیه منافع ایران در سوریه، عراق، یمن، افغانستان، پاکستان و سایر کشور‌ها تنها چیزی است که از آن می‌توان به عنوان «ابزار موثر نفوذ» کشورهای عربی یاد کرد.

مبنا و اساس این «ابزار» را ناسیونالیسم تکفیری تشکیل می‌دهد که مبارزه با تشیع از عالیترین اهداف آن به شمار می‌رود. همچنین بعید نیست که با توجه به لغو تحریم‌ها از سوی کشورهای غربی تعدادی از کشورهای عربی اقدام به اعمال تحریم‌های منطقه‌ای علیه ایران کنند که نشست 10 ژانویه وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب در قاهره که با درخواست ریاض برگزار شده با موضوع اتخاذ تصمیمات مشترک علیه تهران مرتبط می‌باشد.

با این حال برقراری نقش کلیدی ایران در خاور میانه به عنوان یک قدرت قوی اقتصادی، سیاسی و نظامی منطقه‌ای برای پادشاهی‌های عرب که با مشکلات متعدد داخلی و به خصوص حفظ ثبات رژیم‌های خود مواجه می‌باشند، احساس بیم و عدم اعتماد به نفس ایجاد کرده است که ریشه چنین نگرانی به ماهیت خود این رژیم‌ها بر می‌گردد.

برقراری نقش ایران در منطقه به عنوان کشوری که دیگر موانع دست و پاگیری چون تحریم‌های غربی نخواهد داشت، جدی‌ترین تهدید و چالش برای ثبات داخلی این کشور‌ها دانسته می‌شود.

با این حال معلوم است که به دلیل نگرانی‌ از قدرت و نفوذ رو به رشد ایران در منطقه، اسرائیل، ترکیه، عربستان سعودی و سایر پادشاهی عرب به دنبال اقدامات مشترک علیه جمهوری اسلامی ایران خواهند ولی ایرانی که بیش از سه دهه در برابر تحریم‌های جامعه غربی استقامت بی‌نظیر از خود نشان داده و به موفقیت‌های شگفت آوری در عرصه‌های علمی، فن آوری و نظامی نائل شده است، تلاش‌های عده‌ای از همسایگان جهت ایجاد مزاحمت را به عنوان مرحله نهایی تبدیل شدن به قدرت کلیدی منطقه‌ای و دست یافتن به جایگاه مناسب‌تر بین المللی پشت سر خواهد گذاشت.

انتهای پیام/ح

http://fna.ir/MS463S

ویدیو مرتبط :
پیش بینی شرایط عربستان بعد از اعدام شیخ باقر النمر