خانه سینما کجای سینمای ایران ایستاده است؟

وبلاگ > کثیریان، کیوان - درباره جایگاه خانه سینما پس از بازگشایی، در مجموعه سینمای ایران

کیوان کثیریان

این روزها یک سؤال اساسی و مهم مطرح است؛ «خانه سینما پس از بازگشایی چقدر توانسته است نقشی مهم و تأثیرگذار در مناسبات درون سینما ایفا کند؟»پاسخ به این سؤال از آن‌رو اهمیت دارد که بدانیم مبارزه صنفی سال‌های ٨٩ تا ٩٢ که در زمان اختلافات عمیق با مسئولان فرهنگی دولت دهم درگرفت و به پیروزی اصناف انجامید، از چه بابت مهم بود. به عبارت دیگر چرا اصناف با حضور شگفت‌انگیزشان اصرار داشتند به هیچ قیمتی خانه سینما تعطیل نشود و بعد که بسته شد، چرا بی‌امان کوشیدند که خانه باز شود؟ مگر کارکرد، فایده، تأثیر و اهمیت خانه سینما برای مجموعه سینما و اهالی آن چیست؟برای پاسخ به این مسئله باید به وظایفی رجوع کرد که اساسنامه خانه برای این نهاد تعیین کرده است. در فصل دوم اساسنامه، ١١ وظیفه برای خانه پیش‌بینی شده است.

وظایف خانه سینما در چند سطح قابل تقسیم‌بندی است؛ یکی وظایف رفاهی، بیمه، ایجاد تعاونی‌ها و کمک به تأمین امنیت شغلی است که بند ١ و ٢ را به خود اختصاص می‌دهد.دوم وظایف مربوط به داوری و حل اختلاف است که بند ٩ و ١٠ را شامل می‌شود. جالب آنکه جشن خانه سینما که به بزرگ‌ترین رویداد خانه بدل شده است، تنها بخش کوچکی از بند یازدهم را به خود اختصاص داده است.اما سایر وظایف خانه سینما چیست؟

بند سوم، مشارکت در شوراها و تصمیم‌گیری‌های تمامی بخش‌های سینماست. بند چهارم و پنجم، خانه را موظف کرده که با تشکیل گروه‌های کارشناسی صنفی، پیشنهادهای گوناگون برای استانداردسازی بخش‌های تولید و توزیع و نمایش داشته باشد و آنها را به تصویب برساند. ایجاد نظام اطلاعاتی عوامل و محصولات سینمایی و حمایت از فعالیت‌های خلاق سینمایی بندهای ٦ و ٧ هستند. بند یازدهم نیز خانه را موظف کرده نهادهای فرهنگی ایجاد کند و نشست‌ها و همایش‌ها و انتشار کتاب را در دستور کار قرار دهد.اما بند هشتم بر آن دلالت دارد که حفظ شأن فرهنگی و هنری سینماگران برای صیانت از حیثیت حرفه‌ای آنها برعهده خانه سینماست.حالا می‌شود عملکرد خانه سینما را در این چارچوب بررسی کرد.

آیا خانه توانسته در تصمیم‌سازی‌ها و معادلات سینمایی کشور نقشی مؤثر ایفا کند؟ آیا وقتی فیلم‌های مجوزدار از پرده پایین کشیده شد، خانه توانست از حیثیت اعضایش دفاع و حقشان را اعاده کند؟ آیا خانه نسبت به اتفاقات مهم سینمایی موضع و واکنش مؤثر دارد؟ آیا خانه سینما توانسته در معادلات توزیع، نمایش و تولید، به شکل ملموس و مثبت تأثیرگذار باشد؟ آیا صرفا حضور نمایندگان خانه در شوراها کافی است؟ آیا خانه در استانداردسازی بخش‌های مختلف سینما اقدامی انجام داده است؟ آیا توانسته امنیت شغلی اعضایش را تأمین کند؟ آیا خانه توانسته قدرت شگفت‌آوری را که حضور و پشتیبانی اعضایش در سال‌های سخت به آن بخشیده بود، حفظ کند؟ آیا توانسته از این پتانسیل عظیم بهره ببرد و در معادلات سینما قدرتش را به رخ بکشد؟ آیا اساسا جایگاه خود را در مجموعه سینما تعریف کرده است؟متأسفانه در مقطع فعلی به نظر نمی‌رسد خانه از چنین جایگاهی در سینما برخوردار باشد. خانه به‌شکلی- ظاهرا- خودخواسته خود را از متن سینما کنار کشیده است. حتی بخش وظایف رفاهی خانه با همکاری‌نکردن بخش‌هایی از دولت معطل مانده و مشکل بیمه بسیاری از اعضا همچنان باقی است.

در زمان بسته‌بودن خانه، طی دوروز، سه‌هزار امضا پای یک بیانیه جمع شد یا هزاران‌نفر جلو خانه سینما برای دفاع از آن تجمع کردند، آیا این معنایی جز این دارد که یک پتانسیل عظیم در این نهاد صنفی وجود دارد؟ از سوی دیگر حالا که خانه باز شده، نباید تلاش مضاعفی انجام گیرد که مطالبات صنفی اعضای خانه سریع‌تر تأمین شود؟ طبعا مقصود از مطالبات، فقط مسائل رفاهی نیست که البته به سهم خود بسیار اهمیت دارد و همچنان کاملا برآورده نشده، بلکه مجموعه مطالبات مادی و معنوی است که تأمین آن عزم جدی‌تری از سوی مدیران خانه می‌طلبد. آحاد اعضای خانه هر زمان که به وجود و حمایتشان نیاز بوده، بی‌دریغ حاضر بوده‌اند. نوبتی هم که باشد، نوبت مسئولان خانه است که در خدمت به آنان کم نگذارند.

توقعی که از تیم مدیریتی حال‌حاضر خانه سینما می‌رود، تلاش بیشتر برای انجام وظایف قانونی است. البته باید در مرحله اول با تمهیداتی، به‌سرعت مسائل رفاهی اولیه مرتفع شود تا خانه بتواند با قدرت و شجاعت، نقش مؤثری در رویدادهای سینمایی بازی کند. با این قدرت نهفته در خانه سینما کسی یا نهادی نباید جرئت کند با اقدامات غیرقانونی به سینما لطمه بزند و امنیت سینماگران را به خطر بیندازد. کسی نباید جرئت کند مقابل تهدیدها و فشارهایی که به کلیت سینما و اهالی آن صدمه می‌زند، پاپس بکشد.

آحاد اعضای خانه همچنان پشتیبان خانه‌‌اند و از منتخبانشان حمایت می‌کنند، اما همه اینها به شرطی است که مدیران خانه بخواهند از حاشیه و انفعال به درآیند و در عین تعقل، قدری شجاعانه‌تر و فعال‌تر عمل کنند. یادمان نرود درنهایت باید عضوبودن در خانه سینما با عضونبودن در آن تفاوت آشکاری داشته باشد و باز یادمان باشد که دلسردشدن آحاد اعضا از تعلق و دلبستگی صنفی، صدمه‌ای جبران‌ناپذیر برای خانه است. حفظ این دلگرمی و تعلق صنفی وظیفه دشوار مدیران خانه به حساب می‌آید. شاید کلید ماجرا همین دو نکته آخر باشد.

روزنامه شرق 19 آذر 94

ویدیو مرتبط :
پیش بینی آینده سینمای ایران از نگاه سینما گران