علم ایرانی باید از درون زبان فارسی بجوشد/ پیشرفت هند از سیاست‌های مطلوب درونی نشأت گرفت نه زبان انگلیسی

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، کسب مرجعیت علمی یکی از مسائلی است که در سال‌های اخیر بسیار از سوی مقام معظم رهبری و مسئولان کشور بر آن تاکید شده است و برنامه‌ریزی‌هایی نیز برای آن صورت گرفته تا کشور بتواند در چشم‌انداز 1404 به مرجعیت علمی منطقه دست یابد.

ولی اینکه لازمه دستیابی به مرجعیت علمی چیست و برای تحقق این هدف چه مسائلی باید رعایت شود و تکیه بر دانش، فرهنگ و زبان بومی چقدر در این امر تاثیر دارد را از کیومرث یزدان‌پناه عضو هیأت علمی دانشگاه تهران جویا شدیم.

فارس: دستیابی به مرجعیت علمی منطقه مستلزم چه نکاتی است و برای تحقق استقلال علمی کشور باید چه کنیم؟

یزدان‌پناه: منشور علمی جمهوری اسلامی ایران به خصوص در بحث توسعه باید به نفوذ زبان فارسی در جهان معاصر استوار باشد، زیرا کلام و نفوذ زبانی، در جهان بشریت بسیار موثر است و ما هم باید در بالاترین سطح از این مساله استفاده کنیم.

استقلال علمی هر کشور در گرو توجه به زبان علمی آن کشور است، در حال حاضر بیش از 60 میلیون واژه علمی در جهان وجود دارد که سرنوشت بشریت را مدیریت می‌کند ولی سهم واژگان فارسی در میان این واژه‌های علمی تنها 40 هزارتاست که با توجه به پیشینه زبان فارسی در تمدن دنیا این سهم برای زبان فارسی بسیار ناچیز است.

فارس: دلیل این سهم ناچیز چیست؟

یزدان‌پناه: یک دلیل برای این عقب‌افتادگی، رخوت‌های تاریخی گذشتگان است که قادر به توسعه و ترویج این زبان نبودند در حالیکه ما دانشمندانی داشتیم که با زبان فارسی دارای کرسی‌های متعدد علمی در جهان هستند، مانند رازی،‌ ابوعلی سینا، سعدی، خیام و غیره.

علم این دانشمندان از طریق زبان بومی به کشورهای دیگر نفوذ کرده است.

البته مشکل اصلی ما در مراجعه به زبان‌های دیگر نیست، بلکه مشکل ما در سیستم فکر کردن ما است.

اگر به زبان و فرهنگ خود توجه نکنیم یک کشور دنباله‌رو باقی می‌مانیم، در حال حاضر برای هر کالای مصرفی در بازارهای معتبر دنیا و برندهای تبلیغاتی آن، زبان فارسی هم گنجانده می‌شود زیرا فارسی زبانان بازار مصرفی وسیعی دارند ولی اگر به زبان خود توجه نداشته باشیم با وجود تمام ادعاهایی که برای کسب مرجعیت علمی داریم، به یک کشور دنباله‌رو تبدیل می‌شویم.

* پیشرفت هند از سیاست‌های مطلوب درونی نشأت می‌گیرد نه وابستگی به زبان انگلیسی

فارس: در حال حاضر در این حوزه چه وظیفه‌ای بر دوش مسئولان کشور است؟

یزدان‌پناه: باید برای کسب مرجعیت علمی باید دیدگاه‌های خود را اصلاح کنیم، پیشرفت برخی کشورها از زبان شخصیت‌های برجسته کشور مثال زده می‌شود ولی دلیلی که برای پیشرفت این کشورها مطرح می‌کنند توجیهی ندارد.

پیشرفت کشور هند به واسطه توجه به ظرفیت‌های بومی آن کشور بوده است، افرادی مانند گاندی کاریزمای جهانی پیدا کرده‌اند که از تولیدات داخل استفاده می‌کردند.

امروز کشورهایی می‌توانند مدعی دانش در رتبه مرجعیت باشند که در همان سطح نسبت به دانشمندان خود احساس مسئولیت کنند و از وابستگی بپرهیزند.

کشور هند مدت‌ها مستعمره بریتانیای کبیر و انگلیس بود، ولی در حوزه‌های مختلف پیشرفت کرده است به طوری که در حوزه‌هایی مانند علم هسته‌ای نظر جهانیان را به خود جلب کرده است.

اتکای کشور هند به اقتصاد درون‌گرای خود بوده و مبتنی بر پایه علم و فناوری نوین هندی است و اگر این کشور در حال دستیابی به اهداف خود است، از سیاست‌های مطلوب درونی نشأت می‌گیرد، نه وابستگی به زبان انگلیسی.

هرچند توجه به زبان انگلیسی نیز به عنوان زبان مرجع در دنیا باید در بالاترین سطح انجام شود، ولی نباید احساسی و اغراق‌آمیز به این مسئله نگاه کنیم، در زمان حاضر باید از زبان، هم برای دستیابی به منافع استفاده کرد و هم برای ارتباط با دیگران می‌توانیم از زبان، ظرفیت‌سازی کنیم.

زبان انگلیسی قابل‌احترام و تأثیرگذار است، ولی نباید این مسئله را مبنایی در راستای تضعیف زبان‌ خودمان بدانیم زیرا این مسئله برای آینده کشورمان مضر است.

توچه به مرجعیت علمی، تبعیت از یک سری الگوهای خاص ترسیمی است، امروزه یکی از حساسیت‌های دنیای مدرن و توسعه‌یافته توجه به زبان‌هاست که هر زبان چقدر می‌تواند، موثر باشد که ما به زبان انگلیسی توجه زیادی داشتیم تا جایی‌که زبان خودمان را تحت‌الشعاع قرار دادیم، حتی در دانشگاه‌های کشور مسئله ارتقای اساتید به یک مجله خاص مبتنی می‌شود و تمام کارکرده‌ها، قربانی یک مقاله انگلیسی است که باید تعادل رفتاری ایجاد کنیم،‌ زیرا مرجعیت علمی با بومی‌سازی اهداف علمی حاصل می‌شود.

مرجعیت علمی این است که در کنار لغت‌نامه‌های انگلیسی، یک لغت‌نامه فارسی هم داشته باشیم که مورد توجه باشد ولی ما این حساسیت را به زبان خودمان نداریم و حتی احساسی عمل می‌کنیم، به‌طوری‌که از یک سیاست وابستگی ناشیانه استفاده می‌کنیم.

انتهای پیام/

ویدیو مرتبط :
فارسی حرف زدن یه دختر ایرانی انگلیسی زبان