سرمقاله آفرینش/ ضرورت نگاه ایران به دغدغه های عربی و نا امنی منطقه

آفرینش/ « ضرورت نگاه ایران به دغدغه های عربی و نا امنی منطقه » عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم حمیدرضا عسگری است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

پس از روی کار آمدن دولت یازدهم خیز بلند دیپلماسی برای بهبود روابط با غرب و حل وفصل پرونده‌ هسته‌ای برداشته شد و نهایتاً تلاش‌های مستمر مذاکره کنندگان به نتیجه رسید و ایران از بند تحریم‌های سنگین اقتصادی رهایی یافت. این مسئله نشان داد که تمرکز بر اولویت‌های کلان کشور می‌تواند دستاوردهای بزرگی به همراه داشته باشد. اما در مرحله پسا برجام نگاه دستگاه دیپلماسی کشور باید بر گرم شدن روابط با کشورهای همسایه باشد تا با یک همگرایی منطقه‌ای امنیت و ثبات را به خاورمیانه بازگردانند.
درحال حاضر اختلاف و تعارضات گسترده میان ایران و عربستان به طور علنی و با ترکیه در پوشش‌های سیاسی، عملا مثلث توازن قدرت و امنیت را در منطقه برهم زده است. سرعت تحولات در روابط ایران با غرب و به خصوص امریکا باعث وحشت عربستان سعودی شده، چرا که آنها معتقدند در شرایط کنونی و با وجود توافق هسته ایِ ایران با گروه 1+5 و همچنین همکاری روسیه با ایران در سوریه، ایران دست برتر را در منطقه داشته و گفتگو با آن غیرمنطقی است.
عربستان و کشورهای عربی متحدش دچار هراس از تغییر چرخش آمریکا به سمت ایران شده‌اند، چرا که وابستگی اقتصادی غربی ها و امریکایی ها به اعراب نیز کاهش یافته است. کاملا مشخص است وابستگی غرب به نفت عربستان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس روز به روز کمتر می شود، این مساله به معنای کاهش روزافزون وابستگی اقتصادی کشورهای غربی و امریکا به عربستان و متحدان عربش است. در نتیجه این اتفاق منافع مشترک فی مابین روز به روز کمرنگ تر و در موضوعات سیاسی نیز نمود این مسئله مشخص خواهد شد. کما اینکه هم اکنون عربستان نسبت به رفتار آمریکا بسیار آزرده است و از بابت روابط و مذاکرات سری احتمالی میان واشنگتن- تهران بیمناک است.
بخشی از نگرانی اعراب از توافق هسته ای با ایران و از بین رفتن ابزار ایران هراسی است، چرا که هر زمان این سایه این مسئله از ایران برداشته می‌شود، خود به خود وضعیت نامناسب حقوق بشر، حمایت از تروریست و نبود دموکراسی در میان کشورهای عربی در دستور کار غرب قرار می‌گیرد.
بخشی از این نگرانی‌های عربستان و متحدانش را می‌بتوان در یمن ترجمه کرد که بر ادامه جنگ در این کشور اصرار دارند و نمی خواهند آشتی ای به دست آید. از سوی دیگر اصرار عربستان بر افزایش سطح اختلافات با ایران و نپذیرفتن پیشنهادهای دیپلماتیک و میانجیگری‌های کشورهای منطقه، و همچنین در مسئله سوریه پافشاری بر حضور نمایندگان مخالف مسلح سوری در مذاکرات ژنو، پیام‌هایی است که نشان از دغدغه‌های دولت سعودی از برهم خوردن موازنه قدرت به نفع ایران دارد.
درحال حاضرعربستان سعودی بر کاهش نفوذ ایران در منطقه متمرکز شده و معتقد است که اهمیت این مساله بیشتر از جلوگیری از رسیدن ایران به بمب هسته ای است و حتی چه بسا از آن خطرناک تر هم باشد.
لذا دو کشور در جهات مختلف رو در روی هم قرار گرفته اند و طرف عربستانی قصد بر نرمش و کاهش اختلافات ندارد. از همین جهت احتمال اینکه اقدامات غیر قابل پیش بینی از ائتلاف عربی به سرکردگی آل سعود سر بزند هست.
از سوی دیگر ثبات و امنیت سیاسی و اقتصادی برای ایران و منطقه زمانی حاصل خواهد شد که روابط با همسایگان در حالت تعادل قرار گیرد. اما هم اکنون این تعادل و موازنه برهم خورده و اکثر کشورهای عربی منطقه به پیروی از عربستان روابط سرد و بعضاً مغرضانه‌ای را در مصاف با ایران پیش گرفته‌اند.
حال که ایران از پیکار دیپلماسی با غرب موفق بیرون آمده است آنچه به نظر می‌رسد لزوم تغییر مسیر بازی از غرب به منطقه خاورمیانه می‌باشد. بهترین مذاکره کنندگان ما که با حال و هوای غربی‌ها آشنا بودند توانستند با منطق گفتگو به زبان خود آنها سخن بگویند و تنش‌هایی به بزرگی مسئله هسته‌ای و موانعی به سرسختی لابی یهود را پشت سر بگذارند. اما هنوز از پتناسیل‌های کشور در راستای بهبود روابط با همسایگان اقدام جدی صورت نگرفته است. باید توجه داشت که سیاست و تعامل قدرت‌هایی همچون آمریکا و روسیه هیچگاه ثابت نبوده و با توجه به تحولات میدانی متغییر بوده است، لذا ایران باید بتواند پایگاه سیاسی و تعاملات منطقه‌ای خود با همسایگان را تحکیم بخشد تا علاوه بر جلو گیری از اختلافات فرقه‌ای در بعد اعتماد سازی از سیاست‌ها و برنامه‌های خود، اضطراب و دلهره‌ای برای همسایگان ایجاد نشود و آنها را برعلیه خود تهیج نکنیم.


منبع: آفرینش