جهان چه اندازه بزرگ است؟

بیگ بنگ/ جهان هستی بزرگ است، اما چه اندازه بزرگ؟ پاسخ این سوال بستگی به این موضوع دارد که جهان ما محدود است یا نامحدود؟ حتی معنای کلمه ی بزرگ هم واضح نیست. آیا ما در حال حاضر در مورد اندازه ی جهانی‌ صحبت می‌‌کنیم که قابل مشاهده هست یا اندازه ی واقعی این جهان؟
روشن کردن معنیِ کلمه ی “بزرگ”، سخت است. آیا در حال حاضر، ما در مورد اندازه ی واقعی‌ جهان صحبت می‌‌کنیم یا اندازه ی جهانی که در محدوده ی دید ما هست؟ پاسخ این سوال زمانی‌ سخت تر و پیچیده تر می‌‌شود که فرضیه دیگری هم مطرح می‌‌شود که آیا جهان محدود است یا نامحدود؟ یکی‌ از مشکلاتی که هنگام بحث در مورد اندازه ی جهان مطرح می‌‌شود، این است که جهان در حال گسترش و انبساط است. نور برای این که از کهکشان‌های دوردست به ما برسد، زمان زیادی را سپری می‌‌کند، در‌ مدتی‌ که نور این مسیر را طی‌ می‌‌کند، جهان همچنان در حال بزرگ شدن است. بنابراین، مشکلی‌ که در مورد این سوال مطرح می‌‌شود، این است که معنای مشخصی‌ برای فاصله در مقیاس جهانی‌ نمی‌توان در نظر گرفت. به همین دلیل، منجمان معمولا بر روی سرخ گرایی یا انتقال به سرخ تمرکز میکنند. هرچه این سرخ گرایی بیشتر باشد، کهکشان مورد نظر دورتر بوده و در فاصله ی دورتری از ما قرار گرفته است.

به عنوان مثال، دورترین کهکشانی که تا به حال مشاهده شده، را در نظر می‌‌گیریم. سرخ گرایی این کهکشان برابر ۷.۵ است. به کمک این عدد و محاسبه ی مدت زمانی‌ که نور طی‌ کرده تا از این کهکشان به چشم ما برسد، می‌توان فاصله ی این کهکشان تا زمین را تعیین کرد. در مورد این کهکشان به خصوص، با سرخ گرایی ۷.۵ این فاصله برابر ۱۳ میلیارد سال است. با دیدن این عدد، ممکن است اینطور نتیجه بگیرید که این کهکشان ۱۳ میلیارد سال نوری دورتر از سیاره ی ما قرار دارد، اما در حقیقت ۱۳ میلیارد سال پیش، جهان ما کوچکتر از این بوده است و در نتیجه کهکشان مورد نظر نزدیکتر به زمین بوده است. با در نظر گرفتن این نکته، پس از محاسبه ی این فاصله، عدد حاصل، ۳.۴ میلیارد سال نوری خواهد بود.

در حال حاضر، این کهکشان در فاصله ی بسیار بیشتری از زمین در مقایسه با عدد بالا قرار دارد. پس از اینکه نور از این کهکشان جدا میشود، کهکشان به دور شدن از زمین ادامه میدهد. در حال حاضر این فاصله ۲۹ میلیارد سال نوری است، عددی که قطعا از ۱۳ میلیارد بزرگتر و از ۳.۴ میلیارد هم بسیار بزرگ تر است. معمولا منظور مردم وقتی‌ در مورد اندازه ی جهان می‌‌پرسند، همین عدد(فاصله ی دورترین کهکشان تا ما) است. این فاصله، به عنوان فاصله ی در حال حرکت و البته فاصله و اندازه‌ای که ما اینجا قادر به دیدنش هستیم، شناخته می شود. حال سوال اینجاست که دید ما به چه فاصله‌ای محدود می‌‌شود؟ دورترین نوری که ما میتونیم ببینیم، از تابش پس زمینه ی کیهانی سرچشمه می‌‌گیرد، که سرخ گرایی در حدود ۱۰۰۰ دارد.

به این معنی که فاصله ی در حال حرکت برای تابش پس زمینه ی کیهانی، حدود ۴۶ میلیارد سال نوری می‌‌باشد. اگر خودمان را در مرکز یک کرهٔ بسیار عظیم در نظر بگیریم، جهان قابل مشاهده برای ما، قطری برابر ۹۲ میلیارد سال نوری خواهد داشت. حتی ما می‌‌دانیم که این فاصله ی قابل مشاهده هم، بیشتر و بیشتر خواهد شد. اگر همه ی جهان به اندازه ی همین محدوده‌ای بود که ما در حال حاضر می بینیم، میتوانستیم کهکشان‌هایی‌ که تمایل به جذب به سمت ما را دارند، ببینیم، در حالی‌ که ما چیزی نمی‌بینیم.

در حقیقت، ما هیچ کهکشانی که در یک نقطه ی به خصوص تجمع کرده باشد، را نمی‌بینیم. پس جهان برای همیشه میتواند گسترش و انبساط پیدا کند. این قضیه حتی عجیب‌تر از این هم می شود. برخلاف بعضی‌ از جنجال‌های رسانه‌ ای، اگر نظریه ی تورم کیهانی به اثبات برسد، اینطور به نظر می‌‌رسد که جهان می تواند، با تورمی بنام ” تورم ابدی” شکل گرفته باشد. اگر این فرضیه درست باشد، جهان قابل مشاهده برای ما صرفاً شبیه ِ حبابی است ‌درون دریایی بی‌ کران از جهان‌های حبابی دیگر. طبق ِ گفته ی داگلاس آدامز: « فضا بزرگ است، واقعا بزرگ، حتی نمی توانید باور کنید تا چه حد وسیع است. منظورم این است که ممکن است فکر کنید که یک مسیر طولانی در طول یک جاده است، اما این مسیر در مقابل عظمت ِ فضا به اندازه ی یک بادام زمینی است.» شما چه فکری می‌کنید؟ آیا جهان در حال گسترش تا بی‌نهایت است؟



با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: بیگ بنگ