نمایش اختلاف استراتژیک بین امریکا و عربستان

روزنامه جوان/ متن پیش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

‏ظاهراً دلخوری و اختلافی شدید وجود دارد که بارها در چند ماه گذشته به آن اشاره شده است اما ‏این اختلافات آنقدر تاکتیکی هستند که تأثیری بر همسویی و همکاری استراتژیک واشنگتن-‏ریاض ‏در جهت مقابله با ایران و همچنین حمایت از تروریسم سلفی-وهابی در سوریه نگذارد و ‏به توافقی جدید در این زمینه نینجامد.

رسانه‌های جهان این روزها خطی را پیگیری می‏کنند که القا‏کننده شکاف‏هایی عمیق در ‏اتحاد سنتی آل‏سعود و کاخ سفید است. یک سر این بازی روانی در امریکاست و سر ‏دیگرش در ریاض. آل‏سعود در سطح اعلانی افرادی چون سعود‏الفیصل و چند روزنامه‏نگار ‏سعودی را مأمور کرده تا اظهار‏نظرهایی کنند و این بازی اختلاف را واقعی جلوه دهند. ‏ ترکی فیصل، شیخ‏زاده سعودی و وزیر خارجه سابق و همچنین سفیر پیشین عربستان در ‏واشنگتن در گفت‌وگویی گفته که «روزهای خوب قدیم» با امریکا بی‌هیچ بازگشتی به ‏پایان رسیده است و حال وقت آن رسیده تا منافع مشترک میان دو ‏کشور مورد بررسی قرار ‏گیرد.‏ او می‌گوید: سران کشورهای عضو ‏شورا به زودی روابط خود با امریکا و میزان تکیه و ‏اعتماد به این «متحد» را مورد ارزیابی مجدد قرار خواهند داد. ‏ ‏ اما در سطح سران نمایش عدم استقبال سلمان سردسته آل‏سعود از باراک اوباما رئیس ‏جمهور امریکا هنگام ورود به عربستان طراحی می‌شود تا همه چیز جوری آرایش شود که ‏عربستان و اعراب راه خود را می‌روند و امریکا راه خود را. طبق معمول انگلیسی‌ها هم ‏در باورپذیرسازی این سناریو در حال کمک به امریکا و اعراب هستند. به گزارش روزنامه ‏گاردین چاپ انگلیس، استقبال سرد از باراک اوباما، ‏رئیس جمهور امریکا در عربستان ‏سعودی حاکی از بی‏اعتمادی متقابل بین دو کشور است. ‏ باراک اوباما، رئیس‌جمهور امریکا برای نخستین بار در اجلاس سران کشورهای عضو شورای گذشته بعد از ظهر پنج‌شنبه، به عنوان نخستین رئیس جمهور امریکا در نشست سران شش ‏کشور شورای همکاری خلیج فارس شرکت کرد اما عدم پخش زنده این نشست تاریخی از تلویزیون از ‏سوی برخی ناظران شاهد دیگری بر ادامه اختلاف میان ریاض و واشنگتن ارزیابی شد! ‏
‏
در واقع این بازی رسماً توسط اوباما کلید خورده بود. اوباما در مصاحبه‌ای با نشریه آتلانتیک که چند ‏هفته پیش چاپ شد، کشورهای متحد منطقه‌ای‌اش را کشورهایی «راحت‌طلب» ‏توصیف کرده بود که ‏می‌خواهند امریکا را به جنگ‌هایی که منافع امریکا در آنها نیست، بکشانند.‏ رئیس‌جمهور امریکا در آن مصاحبه علاوه بر این گفته بود که عربستان سعودی باید بیاموزد تا در منطقه ‏‏سهمی به ایران بدهد. ‏ در ادامه همین نمایش یک مقام امریکایی که با بلومبرگ گفت‌وگو کرده است گفت که در نشستی ‏خصوصی روز پنج‌شنبه با ملک سلمان ‏بابت انتقادهای تند و تیز اخیرش از ‏عربستان معذرت‌خواهی ‏نکرده و بار دیگر هشدار داده که این کشور باید همزیستی با رقیبش ایران را یاد بگیرد. ‏ اوباما همچنین در ‏نشست مشترک با رهبران بحرین، کویت، قطر، عربستان، امارات متحده عربی و عمان تأکید کرده است ‏که در منطقه‌ای با بحران‌ها و مناقشه‌های فراوان پیشبرد مذاکره و گفت‌وگوهای پایدار بسیار ضروری ‏است که اشاره‌ای به ضرورت گفت و گو با ایران بوده است. در همین چارچوب بن رودز، ‏جانشین مشاور امنیتی اوباما، ضمن ابراز نگرانی مشترک امریکا با کشورهای عربی درباره ایران خاطر نشان کرد که برای حل بحران در عراق، سوریه و یمن تلاش‌ها و ارتباط‌های ‏دیپلماتیک با ایران ضروری است. ‏ شبکه بی بی سی اختلافات بین دو طرف بر سر ‏توافق ‏هسته‌ای را «عمیق» خواند و گفت روابط بین عربستان و امریکا به دلیل حمایت واشنگتن از رفع تحریم ‏‌های اقتصادی علیه ایران دچار نوعی تنش شده است. ‏ روزنامه نیویورک‌تایمز نیز در گزارشی با اشاره به سفر مهم باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا به ‏پایتخت ‏عربستان از دیدار وی با ملک سلمان پادشاه این کشور خبر داد و نوشت: اوباما و سلمان بیش از ‏‏دو ‏ساعت پشت درهای بسته دیدار کردند اما مقامات امریکایی می‌گویند که اختلافات اساسی میان دو ‏‏طرف بر سر ایران و حقوق بشر باقی ماند. ‏

نشانه‌های روشن ادامه «روزهای خوب»‏
با وجود این جوسازی‏ها در مورد اختلاف سنگین مقام امریکایی گفت‏و‏گو کننده با شبکه بلومبرگ ‏تصریح کرده است که اوباما در نشست خصوصی خود با سلمان اطمینان خاطر داده که واشنگتن متحد ‏ریاض باقی خواهد ماند. ‏ ‏ ملک سلمان نیز خاطر نشان کرده است عربستان و پنج کشور حوزه خلیج فارس خود را نسبت به «گسترش روابط تاریخی با ایالات متحده» متعهد می‌دانند. ‏ اوباما در نشست مشترک با رهبران بحرین، کویت، قطر، عربستان، امارات‌متحده‌عربی و عمان هم ‏ با ‏تأکید بر نگرانی از «فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده» ایران، اطمینان داده است که امریکا با هرگونه تعرض به ‏متحدانش در منطقه به شدت مقابله خواهد کرد. ‏ ‏ به گزارش خبرگزاری فرانسه، گرچه هنوز بر سر نحوه برخورد با جمهوری اسلامی بین ‏کشورهای عربی و امریکا اختلاف‌های جدی وجود دارد اما اوباما نشست ریاض را «بسیار ‏موفقیت‌آمیز» خواند. ‏ ‏ علاوه بر این در بیانیه پایانی اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و امریکا در‎ ‎ریاض بر همکاری استراتژیک میان ‏کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‎ ‎فارس و واشنگتن در راستای ایجاد ثبات، امنیت و شکوفایی منطقه اشاره شده و آمده است‎: این ‏کنفرانس اقداماتی را که موجب تقویت همکاری میان کشورهای عضو شورا و امریکا‎ ‎می‌شود و همچنین تقویت همکاری این دو را به همراه ‏دارد مورد بررسی قرار داد‎. در ادامه این بیانیه از « تقویت توان کشورهای عضو شورا‎ ‎برای مقابله با آنچه تهدیدات خارجی و داخلی و بررسی فعالیت‌های ایران» ‏سخن گفته شده و بر ضرورت آنچه بیداری و‎ ‎هوشیاری در قبال رفتارهای این کشور در جهت بی‌ثبات کردن منطقه خوانده شده از جمله‎ ‎برنامه‌های موشک‌های بالستیک آن و حمایت از گروه‌هایی همچون حزب‌الله و دیگر‎ ‎گروه‌ها در سوریه، یمن، لبنان تأکید شده است‎. طبق این بیانیه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس متعهد شدند تا مطالعات بیشتری در‎ ‎خصوص پیشنهادات امریکا برای همکاری در ‏زمینه امنیت دریایی و سرعت‌دهی به توافقات‎ ‎موجود در خصوص راه‌اندازی سیستم سپر موشکی برای مقابله با موشک‌های بالستیک ‏داشته باشند‎ اما علاوه بر این بیانیه ضدایرانی که گواه روشنی بر تداوم رابطه راهبری امریکا با کشورهای عربی در جهت مخالف با ایران است، خبر ‏دیگری نشان می‌دهد حتی پرونده‌هایی چون حملات تروریستی 11 سپتامبر سال 2001 میلادی و اسناد آشکار مبنی بر دخالت ‏سعودی در این حملات هیچ تأثیری بر روابط امریکا-عربستان نخواهد گذاشت.

جان کربی، سخنگوی وزارت امورخارجه امریکا در جریان کنفرانسی خبری گفت: سؤال این است که آیا این لایحه بر روابط میان امریکا - عربستان تأثیر تغییرناپذیری خواهد گذاشت؟ در پاسخ باید بگویم ‏خیر. دولت باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا به رایزنی با اعضای کنگره حول محور این موضوع ادامه خواهد داد. ‏ در همین حال جان کربی تأکید کرد: روابط قوی امریکا با عربستان سعودی ادامه خواهد داشت و ما به دنبال راه‌هایی برای تعمیق ‏و گسترش آن هستیم. ‏ این سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا گفت: رهبری ریاض برای چالش‌های منطقه‌ای کنونی از جمله حمایت از راه‌حل سیاسی ‏برای سوریه بسیار مهم و حیاتی است. ‏ قرار است لایحه مربوط به حملات تروریستی 11 سپتامبر سال 2001 میلادی در سنا بررسی شود که بر اساس آن امریکایی‌ها اجازه خواهند داشت تا از دولت‌های خارجی به خاطر دست داشتن در حملات تروریستی شکایت ‏کنند. ‏ این اظهارات کربی پس از آن مطرح شد که اوباما روز سه‌شنبه اعلام کرد احتمالاً این لایحه را وتو خواهد کرد. ‏

با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: روزنامه جوان