حکایت مهاجرینی که توانستند 133 نشریه فارسی در پیشاور منتشر کنند

به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، در قسمت‌های گذشته، به جدایی افغانستان از ایران و آغاز مهاجرت اقوام گوناگون افغانستان از شهرهای مختلف این کشور به ایران و فعالیت‌های آنان در زمان ناصرالدین شاه و همچنین 4 دهه گذشته اشاره شد.

در این قسمت به فعالیت‌های مطبوعاتی روزنامه نگاران مهاجر در ایران بخصوص شهر مشهد با استفاده از نظرات «علی نجف زاده»، پژوهشگر، محقق ایرانی و نویسنده کتاب «گروه‌های مهاجر به مشهد از صفویه تا کنون» اشاره خواهد شد.

جامعه مهاجر در ایران در طول 4 دهه گذشته فعالیت درخشانی در عرصه مطبوعات داشته و کارنامه درخشانی از خود به یادگار گذاشته‌اند.

مهاجران افغانستانی از زمان حضور در مشهد به انتشار نشریه‌هایی به شکل هفته نامه، ماهنامه، فصلنامه و گاهنامه پرداختند و در این زمینه در بین اقوام ساکن مشهد ممتاز هستند.

مهاجرینی که از روزنامه‌نگاران مشهدی فعال‌تر بودند

انتشار نشریه یکی از ویژگی‌های فرهنگی مهاجران افغانستانی در مشهد بوده است و آنگونه که نجف زاده ذکر کرده است، فهرست نشریات منتشره در مشهد توسط مهاجرین نشان می‌دهد که آنان در این زمینه حتی از روزنامه‌نگاران مشهدی نیز فعال‌تر بوده‌اند و مهم‌ترین گروه مهاجرانی هستند که وارد این عرصه شدند.

بر خلاف دیگر گروه‌های مهاجر یا روزنامه نگاران محلی، توقیف مطبوعات برای مهاجرین وجود نداشت و مهم‌ترین مشکل بر سر راه نشریات این گروه کمبودهای مالی بود و همین عامل باعث شد هیچ کدام به مرحله روزنامه نرسد.

در مبحث مؤسسات فرهنگی مهاجران مقیم مشهد به برخی از نشریات و جزئیات آنها اشاره شد.

درباره نشریات مهاجران افغانستانی در ایران دو پژوهش صورت گرفته است.

«فصلنامه درّ دری» نمایه‌ای از نشریات مهاجران افغانستانی را منتشر کرده که تمام نشریات مهاجران در ایران، افغانستان و کشورهای دیگر را در بر دارد و برای مقایسه کمی مهم است.

«سه دهه با مطبوعات فارسی زبان مهاجران افغانستان در جهان» هم پژوهش دیگری است که «معین‌الدین محرابی» پژوهشگر ایرانی آن را منتشر و مطبوعات مهاجرین از سال 1358 تا 1381 خورشیدی را معرفی کرده است.

انتشار اکثر نشریات مهاجرین در مشهد و قم

در این کتاب مطبوعات مهاجرین افغانستانی مقیم ایران معرفی شده‌اند.

اطلاعات و تحلیل‌های این کتاب در قالب جدول قابل توجه‌اند و نشان می‌دهد حدود یک سوم نشریات مهاجران افغانستانی در مشهد بوده است.

باید خاطر نشان ساخت بیشتر نشریات مهاجرین در مشهد و قم و در سال‌های اخیر در تهران هم منتشر می‌شده است.

اولین نشریه مهاجرین با نام «جوالی» در سال 1358 خورشیدی منتشر شد و در سال 1377 هفت نشریه دیگر نیز منتشر شد که بیشترین تعداد در یک سال بود.

اوج فعالیت مطبوعاتی مهاجرین در ایران در زمان حضور طالبان در افغانستان بود که اکثر روزنامه‌نگاران افغانستان به سایر کشورهای جهان به خصوص به ایران مهاجرت کردند و در این دوره مهاجرین افغانستانی 23 عنوان نشریه را همزمان فقط در مشهد منتشر می‌کردند.

در این دوره روزنامه‌نگاران مهاجر افغانستانی «خانه ژورنالیستان افغانستان» را در مشهد بنیان گذاشتند که «بصیراحمد حسین زاده» روزنامه نگار افغانستانی با رای اکثریت روزنامه‌نگاران مهاجر به مدیریت این خانه انتخاب شد.

نشریات مهاجران در ایران از لحاظ خاستگاه و ناشران، متعدد هستند، تعدادی از نشریات توسط احزاب و گروه‌های سیاسی منتشر شده‌اند.

در دهه اول پس از انقلاب بیشتر نشریات توسط احزاب و گروه‌های سیاسی و در دهه دوم بیشتر نشریات توسط موسسات فرهنگی، زنان و دانش آموزان منتشر شده است.

بیشتر این نشریات توسط کانون‎ها، احزاب و گروه‎های سیاسی و فرهنگی و دانشجویان افغانستانی مقیم ایران منتشر می‌شد و معدود مواردی هم جنبه شخصی داشت.

مهاجرین به دنبال استفاده از تجارب مطبوعات ایران

تنوع این نشریات، اختلاف عقاید و نگرش‌های سیاسی مهاجران افغانستانی را روشن می‌سازد.

آنگونه که نجف زاده اشاره کرده است، این تعداد نشریه شاید بتواند با نشریات ساکنان غیر مهاجر در مشهد رقابت کند و صرف نظر از محتوا و تاثیرگزاری آمار قابل قبولی است، ولی در مقایسه با تعداد نشریات فارسی منتشر شده در شهر پیشاور پاکستان بسیار کم است و مهاجران افغانستانی در پیشاور 133 نشریه فارسی منتشر کرده‌اند.

با تحولات اخیری که در افغانستان بوجود آمد و به دنبال آرامش نسبی، بسیاری از روزنامه‎نگاران در داخل افغانستان فعالیت خود را آغاز کردند و تجربه‎های کسب شده در ایران، زمینه خوبی بود تا بتوانند بر مطبوعات داخل کشور تاثیر گذار باشند.

برخی از روزنامه‌نگاران جوان مهاجر مقیم ایران نیز که در این کشور آموزش و تجربه‌های لازم را فرا گرفته بودند اینک در رسانه‌های بین‎المللی جهان به فعالیت مشغول هستند.

با تحولات جدید بوجود آمده در افغانستان و بازگشت بسیاری از روزنامه‌نگاران به داخل کشور و با توجه به رشد و گسترش فضای مجازی فعالیت مطبوعات مهاجرین افغانستان در ایران افول کرد، هر چند که اینک نیز چندین نشریه از مهاجرین افغانستانی در ایران منتشر می‌شود.

در قسمت بعدی اسامی و نمایه مطبوعات مهاجرین افغانستانی مقیم ایران معرفی و مورد تحلیل و ارزیابی قرار خواهند گرفت.

انتهای پیام/ح

http://fna.ir/50XTSE

ویدیو مرتبط :
ناروتو شیپودن قسمت 133 ( فارسی ) مرگ جیرایا