رد پای نشان های خطی تیمره خمین در سنگ قبر شیخ صفی الدین اردبیلی

محمد ناصری فرد روز سه شنبه در گفت وگو با ایرنا افزود: شیخ صفی‌الدین ابوالفتح اسحاق اردبیلی بزرگ دودمان صفویان، پایه‌گذار خانقاه صفوی در باختر ایران،از سادات بومی اردبیل و نیز هشتمین نسل از تبار فیروز شاه زرین‌كلاه است.
وی ادامه داد: آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یكی از مكان‌های تاریخی و باستانی شهر اردبیل در شمال غربی ایران و از آثار ثبت‌ شده در فهرست میراث جهانی یونسكو است.
پژوهشگر سنگ نگاره های ایران بیان كرد: در مطالعات میدانی بر روی سنگ نگاره ها ی تیمره خمین، شباهت نشانی یكی از نمادها بر روی سنگ قبر شیخ صفی الدین اردبیلی موجود است.
وی بیان كرد: نشان های خطی مشابه این نماد، بر روی سنگ قبر خان كوبارت امپراتور بلغارستان (665م)، سنگ قبر مردگان طایفه های ایل قشقایی در ایران نیز به چشم می خورد.
ناصری فرد افزود: نشان خطی یاد شده در مفاهیم شناخته شده از خط قبل از ایلام باستان به مفهوم « همای سعادت »است كه در سری نشان های كشف شده الواح تیمره خمین قرار دارد و طایفه هایی از ایل قشقایی آن را بر روی سنگ قبر مردگان خود حك می كنند.
این محقق گفت: گمان مردم شناسان بر آن است كه حك كردن این نماد بر روی سنگ قبر امپراتور بلغارستان و سنگ قبر شیخ صفی الدین اردبیلی و عشایر قشقایی به معنی مرگی سعادتمند یا در خواست رستگاری باشد.
نویسنده كتاب شگفتی های ایران باستان اظهار كرد: این نمادها در اروپا نیز كاربرد آئینی دارد و در مناسبت های خاصی به نام آئین نان گرد، هم دیده می شود.
وی توضیح داد: در سال 1387 در مطالعات میدانی بر روی سنگ نگاره های تیمره شهرستان خمین كتیبه های خطی متعددی كشف شد كه با همكاری پژوهشكده خط و مركز كتیبه شناسی ایران از آنها مولاژ (تندیس یا شبیه سازی) تهیه شد و در مجموعه فرهنگی تاریخی كاخ نیاوران در منظر دید علاقه مندان قرار دارد.
وی گفت: این كتیبه های خطی در كتابچه گشایش باغ كتیبه ها در سال 1387 به عنوان كهن ترین خطوط كشف شده در ایران چاپ شده است.
پژوهشگر سنگ نگاره های ایران گفت: شگفتی، این كتیبه ها وجود بعضی نشان های مشابه بر روی لوح های گلی شوش ونیز جیرفت است اما، ادامه این نمادهای خطی به سفال ها ختم نمی شود بلكه ردپای بعضی از آن هادر كتیبه های تیمره خمین است.
وی گفت: برخی از نشان های خطی سنگ نگاره های تیمره همچنین به لحاظ شباهت ظاهری و محتوا، همگون با سكه های كشف شده در جنوب انگلستان و شهر قدیمی پلیسكای بلغارستان، سردر كلیساهای پاپ اعظم و سنت آنتونی پادوا در رم، نقاشی درون كلیسا ایوانف در آسیای میانه و در كشورهای ترك زبان مثل تركیه، قزاقستان و جمهوری آذربایجان است.
ناصری فرد ادامه داد: كتیبه هایی با این همه عظمت و گستره ملی و جهانی كه وصف آن گفته شد، در ایران مهجور است و مورد بی مهری قرار گرفته است.
ناصری فرد افزود: به تازگی فعالیت معدنی در حوزه تیمره بخشی از این سنگ نگاره های مهم را در معرض تخریب و نابودی قرار داد.
وی بیان كرد: دانش هنرهای صخره ای Rock Art بسیار مهم و با دامنه ارزش جهانی است و معرف تاریخ تفكر و زیست بشر است و مسئولان امر باید این داشته مهم را با جدیت و توجه خاص حراست كنند.
تاكنون بیش از 21 هزار سنگ نگاره در منطقه ای به وسعت 150 كیلومترمربع در تیمره شهرستان خمین از توابع استان مركزی كشف شده است كه قدمت بعضی از آن ها به بیش از 40 هزار سال(ورای مرز اسطوره ها) می رسد و به عنوان پیشانی تاریخ و هنر بشری محسوب می شوند.
7277/6199/6013/6012