بيماري پارکينسون با سلول‌هاي بنيادي درمان مي‌شود

مهر/ رئيس دانشکده فناوري هاي نوين دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي گفت: در اين دانشکده موفق شديم با استفاده از سلول هاي بنيادي گام هاي موثري براي درمان بيماري پارکينسون برداريم.
حسن نيک نژاد، با بيان اينکه پارکينسون، يکي از بيماري هاي تخريب کننده عصبي است، گفت: سلول درماني يکي از روش هاي درماني است که در مورد بيماري هاي تخريب کننده عصبي بهتر و موثرتر از دارو درماني است، از اين رو در صدد درمان بيماري پارکينسون به واسطه سلول درماني هستيم.

وي با بيان اينکه سلول هاي مغز بيماران دچار پارکينسون همواره در حال از بين رفتن هستند، گفت: بيماري پارکينسون با از بين رفتن سلول هاي مغز مياني، شروع مي شود که وظيفه اين سلول ها توليد ماده اي به نام «دوپامين» است.

وي ادامه داد: اين ماده وظايف متعددي از جمله کنترل حرکت و راه رفتن انسان را بعهده دارد. اين سلول ها آرام آرام با پيشرفت بيماري از بين مي روند، به همين دليل پارکينسون يک بيماري تخريب کننده عصبي به شمار مي رود.

نيک نژاد اظهار داشت: در ابتداي بيماري پارکينسون، دارودرماني مي تواند موثر باشد، زيرا داروهاي موجود سلول هاي باقيمانده را تحريک مي کنند تا ماده «دوپامين» بيشتري توليد کنند. ولي در نهايت در اين بيماري سلول هاي مغز به تعداد نصف يا حتي يک سوم تعداد سلول هاي يک فرد سالم مي رسد که در اين حالت اثر بخشي دارو به شدت کم مي شود.

به گفته وي، از اين رو بايد سلول هايي جايگزين اين سلول ها از بين رفته شود تا بيمار بتواند به فعاليت هاي روزانه خود برسد.

نيک نژاد عنوان کرد: در حال حاضر درمان پارکينسون در کشور هاي ديگر به نتيجه خوبي رسيده چرا که آنها از مغز جنين هاي سقط شده استفاده کرده و سلول هاي آن را استخراج و جايگزين سلول هاي از بين رفته بيمار پارکينسوني مي کنند.

وي ادامه داد: به دليل اينکه سقط جنين در بعضي کشورهاي خارجي، قانوني است، با استفاده از تزريق سلول هاي جنيني به بيمار پارکينسوني اين مشکل را برطرف کرده اند، چون جنين منبع خوبي از سلول هاست.

وي با بيان اينکه در کشور ايران، سقط جنين امري غير قانوني است، گفت: به همين دليل استفاده از خون بيماران و يا مغز استخوان را روش هاي جايگزيني براي بدست آوردن سلول بنيادي قرار داديم.

نيک نژاد ادامه داد: در يک پروسه، مي توان سلول هاي بنيادي را از مغز استخوان يا خون بيماران جداسازي کرده و در نهايت سلول ها را تکثير داد تا از چند سلول بنيادي ميليون ها سلول مشابه در آزمايشگاه توليد کرد.

رئيس دانشکده فناوري هاي نوين دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي با تاکيد بر اينکه حجم سلول زيادي لازم است تا بتواند جايگزين سلول هاي از بين رفته يک بيمار پارکينسوني شود، عنوان کرد: در گام بعدي اين سلولها در آزمايشگاه به سلول هاي عصبي «دوپاميني» تبديل مي شوند که براي اين هدف اين سلول ها از طريق بيوتکنولوژي در بستري پليمري و در معرض فاکتور هاي رشد و تمايز قرار مي گيرند و به سلول هاي عصبي تبديل مي شوند.

وي تاکيد داشت: در زمينه اثر پليمرهاي مصنوعي و طبيعي مانند «کلاژن» بر ميزان توليد سلول هاي عصبي مطالعات زيادي در اين دانشکده صورت گرفته است تا در نهايت سلول هاي عصبي توليد شده سلولهايي شبيه مغز و با کارآمدي معادل با مغز به وجود آيند.

وي افزود: اين پروسه ۲۸ روزه طي مي شود تا در نهايت سلول هاي شبيه مغز با همان کارکرد به وجود بيايد.

وي با بيان اينکه دارودرماني پارکينسون خيلي هزينه بر است، گفت: علاوه بر اينها گاهي براي درمان پارکينسون از روش کاشت الکترود در مغز استفاده مي شود که در اين مورد نيز عوارضي همچون تشنج به بيمار وارد مي شود.

وي افزود: يکي از مزاياي سلول درماني اين است که فرد طي يک مرحله با پروسه جراحي تحت تزريق سلول هاي عصبي قرار مي گيرد و اين سلولها جايگزين سلول هاي از بين رفته بيمار مي شود.

به گفته نيک نژاد در حال حاضر استفاده از سلول درماني براي درمان بيماري پارکينسون در موش و ميمون نتيجه داده و جايگزيني سلول هاي توليد شده در مغز اين دو حيوان مبتلا به پارکينسون باعث شده که بهبودي کامل در اين حيوانات ديده شود.