وزیر نفت در گفت‌وگو با «تعادل»: قیمت نفت وارد کانال 20 دلاری شد

تعادل/ متن پیش رو در تعادل منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.

وزارت نفت و شخص بیژن زنگنه، این روزها دوران ویژه و دشواری را طی می‌کنند؛ عوامل مختلفی از آمادگی برای رفع تحریم، قراردادهای جدید نفتی، چالش‌های کاهش قیمت نفت و وضعیت اوپک دست در دست هم داده‌اند تا زنگنه به فردی با یک سر و هزار سودا تبدیل شود. حواشی نیز در برخی از موارد بر حجم دغدغه‌های وزیر نفت اضافه می‌کند؛ حاشیه‌یی که تازه‌ترین آنها حمله به سفارت عربستان و بالا گرفتن تنش میان ایران و این کشور -که دو قطب اساسی سازمان اوپک محسوب می‌شوند- بود. حضور زنگنه در برنامه تلوزیونی اقتصاد ایرانی محصول شبکه5 سیما زمینه‌یی شد تا بتوانیم گفت‌وگویی را بر فراز تپه صبا با او به عنوان کسی که احمد توکلی، ورودش به وزارت نفت را پس از سال‌ها سرافکندگی حاصل از صدارت غیرنفتی‌ها بر این وزارتخانه به فال نیک گرفته بود، انجام دهیم. زنگنه در این گفت‌وگو از «وضعیت دشوار اوپک در کنار قطع رابطه ایران و عربستان»، «ادغام وزارت نفت و نیرو»، «نرخ خوراک پتروشیمی» و دانشجویان دانشگاه صنعت نفت که بعضی‌ها‌شان معتقدند زنگنه به خاطر علقه خاطر به دانشگاه‌های تهران و خواجه نصیر، دیدگاهی نه‌چندان مناسب راجع به آنها دارد، سخن گفت. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

مهندس زنگنه، در مدت اخیر هجمه‌های شدیدی علیه قراردادهای جدید نفتی مطرح شده است. دلیل سکوت وزارت نفت و شخص شما در مقابل این انتقادها چیست؟

بعضی از دوستان نظر مخالفی در این زمینه دارند، بعضی اصلاحاتی فکر می‌کنند و برخی دیگر اساسا دچار اشتباه در برداشت شده‌اند. به نظر من در این زمینه توضیحات کافی نیز داده شده است. در آن قسمتی که نظرات منطقی بوده و قابل اصلاح شدن باشد ما مشکلی نداریم و حتما در زمینه این اصلاحات عمل می‌کنیم؛ اما بعضی‌ها نه به دلایل کارشناسی بلکه شاید به واسطه دیگر مسائل ازجمله مسائل سیاسی انتقادهایی را وارد می‌کنند که ما نمی‌توانیم در راستای آن کاری انجام دهیم.

به نظر شما این امکان وجود دارد که این افراد بر سر اجرایی شدن قراردادها مانع ایجاد کنند؟

بالاخره هنوز اساسا قراردادی بسته نشده است که مشکلی ایجاد شود؛ اما نکته مهم این است که پیش‌رفتن نوع جدید قراردادهای نفتی تصمیم دولت و کشور است. دوستان منتقد نیز می‌توانند صحبت‌های‌شان را از مسیر قانونی مطرح کنند و همانطور که گفتم تا جایی که این اظهارات بر پایه منطق طرح شده و عملی باشند؛ ما گوش شنوا داشته و حرف‌شان را گوش می‌دهیم. متن قراردادها هنوز نهایی نشده و صرفا چارچوب‌ها گفته شده است؛ درنتیجه امکان اصلاح وجود دارد. اما در بعضی موارد منطقی وجود ندارد، صرفا این افراد فحش می‌دهند و تهمت می‌زنند.

پس از قطع رابطه دیپلماتیک میان ایران و عربستان همچنین چند کشور دیگر، این نگرانی که اوپک به عنوان یک سازمان که بر پایه اجماع بنا شده، به واسطه تنش میان دو قطب اصلی از ماهیت خود فاصله بگیرد شدید‌تر شد؛ دیدگاه شما در این زمینه چیست؟

این واقعیت که اوپک اکنون در وضعیت دشواری قرار گرفته غیر قابل انکار است؛ البته سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام پیش از این نیز چنین وضعیتی را تجربه کرده است. من به عنوان وزیر نفت ایران امیدوارم و اساسا باید امیدوار باشم که اوپک به عنوان سازمانی که در گذشته نیز تجربه مشکلات اینچنینی را داشته است، بتواند از این وضعیت عبور کند.

به نظر شما چالش میان ایران و عربستان بر این دشواری‌ها افزوده است؟

در این مورد نیز باید امیدوار باشم که رابطه ایران و عربستان تاثیر منفی اضافه‌یی بر چالش‌های فعلی اوپک نگذارد؛ مسائل سیاسی پیش‌ از این نیز بر سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام سایه افکنده بود و اکنون فقط این مسائل علنی‌تر شده است.

اکنون و با نزدیک شدن به دوران پساتحریم و خواسته ایران برای جذب سرمایه خارجی، صنعت پتروشیمی بسیار اهمیت می‌یابد و نرخ خوراک همچنان مجهول مانده است. بررسی‌های ما نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران خارجی نرخ 13سنتی برای خوراک را نرخی منطقی و جذاب می‌دانند؛ از نظر شما دلیل مقاومت شرکت‌های ایرانی در برابر این نرخ چیست؟

پول خوب است و این مساله ایجاب می‌کند که طرفین یک معامله به دنبال افزایش سود خود باشند. در همین راستا به نظر من اینکه بخش خصوصی دنبال نرخ خوراک ارزان است اشکالی ندارد؛ اما من به عنوان نماینده دولت نباید خودم را تحت تاثیر این حرف‌ها و خواسته‌ها قرار دهم. در مورد اعلام نرخ خوراک نیز فرمول از سوی من به معاون اول رییس‌جمهوری ارسال شده و آقای جهانگیری هر زمان که مصلحت بدانند فرآیندی که در این زمینه مورد نیاز است را طی کرده و به ما خواهند داد.

این روزها دانشگاه صنعت نفت نیز با معضلاتی دست و پنجه نرم می‌کند؛ پاسخ شما به دغدغه‌ها در این زمینه چیست؟

در مورد دانشجویان این دانشگاه باید گفت آنهایی که بورسیه هستند موظف نیستند برای وزارت نفت کار کنند؛ اگر کسی خواسته کار کردن در وزارت نفت را ندارد همین حالا وثیقه او را آزاد می‌کنیم تا بتواند برود، اما در زمینه استخدام تعهدی از سوی وزارت نفت مطرح نشده بود. برخی دل‌شان می‌خواهد در این حوزه استخدام شوند. اگر نیاز داشته باشیم استخدام می‌کنیم اما این استخدام به حداقل معدل نیاز دارد؛ چراکه برخی از خواستاران معدل‌های بسیار پایینی دارند.

شما تنها وزیری هستید که هم سکان وزارت نیرو و هم سکان وزارت نفت را در دست داشتید؛ از نظر شما طرح ادغام این دو وزارتخانه در یکدیگر تا چه اندازه‌یی عملی است؟

آن طرح فعلا منتفی شده است.

اساسا شما این پیشنهاد را کارا می‌دانید؟

بله. به نظر من این طرح برای آینده طرح خوبی است.

در چند روز اخیر برخی از رسانه‌های کردستان عراق اخباری را مبنی بر آغاز فعالیت‌هایی در زمینه عملیاتی شدن تبادلات نفت و گاز این اقلیم با ایران منتشر کردند؛ آیا اتفاق جدیدی در این حوزه رخ داده است؟

اکنون توافقی در این زمینه که در حال عملیاتی شدن باشد نداریم، اما علاقه ما به برقراری ارتباط نفت و گازی با اقلیم کردستان وجود دارد.

مهندس زنگنه، استاندار تهران هفته گذشته از خطرناک بودن استفاده از گاز در تهران به عنوان منبع انرژی در زمان زلزله، لزوم برچیده شدن گاز و جایگزینی آن با برق در تهران سخن گفتند؛ به نظر شما این طرح تا چه اندازه عملیاتی است؟

عملیاتی کردن چنین طرحی برای کل سطح شهر ساده نیست، به نظر من با توجه به چالش‌هایی که در موقع بحران ممکن است برای خطوط لوله گاز ایجاد شود، این طرح باید در سطح ساختمان‌های بلندمرتبه اجرایی شود. این ساختمان‌ها باید خارج از شبکه گاز بوده و از برق به عنوان منبع انرژی استفاده کنند.

منبع: تعادل