دیلی بیست: چطور جنگ افغانستان به یک شکست بی‌پایان تبدیل شد؟

ایسنا/ متن پیش رو در ایسنا منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

"روز از نو روزی از نو، سالی دیگر و حملات بهاره‌ای دیگر فرا رسید. با گذشت بیش از 15 سال از زمانی که رهبران غربی پیروزی خود را بر طالبان در افغانستان اعلام کردند، در حال حاضر این شبه نظامیان نسبت به تمامی این چند سال قلمروهای بیشتری را تحت کنترل دارند."

 کریستینا لم، خبرنگار، نویسنده و گزارشگر خارجی در تحلیلی در وب سایت دیلی بیست می‌نویسد: «اگرچه 12 هزار نیروی ناتو شامل 9800 نیروی آمریکایی و 500 نیروی انگلیسی همچنان در افغانستان هستند اما رهبران غربی می‌خواهند تظاهر کنند که این جنگ تمام شده و رسانه‌ها نیز راه آن‌ها را دنبال کرده‌اند.

در عوض تمرکز به داعش و سوریه و نحوه رسیدگی به سیل گسترده آوارگان به اروپا معطوف شده است.

در عین حال دومین گروه بزرگ مردمی را که از سرزمین خود فرار می‌کنند افغان‌ها تشکیل می‌دهند. در چند روز اخیر در جزیره لسبوس یونان هنگامی که قرار بود پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان از یکی از کمپ‌های آوارگان دیدن کند با خانواده‌های افغان تازه از راه رسیده ملاقات کردم. آنها سفری 3000 مایلی را پیموده بودند. در بین آنها یک بیوه و دو پسرش حضور داشتند که خانه خود را به قیمت 20 هزار دلار فروخته بودند.

تنها چیز خوبی که آن‌ها درباره حضور ناتو می‌گفتند این بود که نیروهای ناتو تلفن‌های همراه را باب کردند که افغان‌ها را قادر ساخت تا به اپلیکیشن واتس‌اپ مجهز شوند و مهاجرت خودشان را برنامه‌ریزی کنند.

این افغان‌ها علی رغم این احتمال که اروپا آن‌ها را باز خواهد گرداند، کشور خود را ترک کردند. پسر بزرگتر این بیوه افغان گفت: اگر ساختمانتان آتش بگیرد خود را به بیرون پرتاب می‌کنید حتی اگر در این اقدام جان خود را نیز از دست دهید.

در حال حاضر نه تنها طالبان خود را به شرق افغانستان رسانده بلکه داعش نیز ردپاهایی را از خود در این منطقه برجای گذاشته است.

آیا ما در خطر از دست دادن مکانی هستیم که همه این مسائل از آنجا شروع شد؟ سرزمینی که سوگند خوردیم هرگز مجددا به مکان غیرقابل کنترلی که در آن تروریسم فرصت رشد داشته باشد تبدیل نشود؟ معمولا هنگامی که می‌خواهند از آغاز پیدایش داعش صحبت کنند به عراق اشاره می‌کنند اما باید گفت که ریشه این دندان در افغانستان بوده است.

اگر افغانستان درجنگ شکست بخورد و از دست رود بسیار ناراحت کننده خواهد بود چرا که ما نه تنها جان تعداد زیادی انسان را در این بین از دست دادیم و میلیاردها دلار در این کشور هزینه شد بلکه جنگ افغانستان زمانی یک موفقیت بزرگ تلقی می‌شد. پایان خوش بسیار دور از دسترس است. به یاد می‌آورم در سال 2001 میلادی هنگامی که موزیک که زمانی از سوی طالبان ممنوع اعلام شده بود در خیابان شنیده می‌شد، اولین برف شروع به باریدن کرد و کودکان مشغول بازی بودند، این تصور وجود داشت که جنگ در افغانستان با موفقیت پایان یافته است.

تنها 60 روز پس از نخستین حمله هوایی آمریکا به دنبال حملات تروریستی 11 سپتامبر سال 2001 میلادی، دولت طالبان خیلی سریع‌تر از آنچه که پنتاگون برآورد می‌کرد، سرنگون شد. نیروهای طالبان با ترکیبی از بمب‌ افکن‌های B-52 و جنگنده‌ها و همچنین حق السکوت دادن به فرماندهان با دلارهای سازمان سیا بیرون رانده شدند. سرهنگ دوم راب فرای، فرماندار تفنگداران دریایی در آن زمان به من گفت: ما فکر می‌کردیم که کیمیای مداخله را کشف کرده‌ایم.

پس کجای کار اشتباه بود؟ چطور ما موفقیت در افغانستان را به شکست تبدیل کردیم؟ در آخر 140 هزار نیروی ناتو با پیشرفته‌ترین تسلیحات موجود بر روی زمین در شکست یک مشت چریک به رهبری ملای یک چشمی که پیروانش او را "دهن گشاد" توصیف می‌کردند ناکام ماندند!

اگر دلیل این ناکامی را می‌دانستیم ممکن بود متوجه شویم که چرا نمی‌توانیم دیگر به جنگ‌ها پایان دهیم. از نظر من مشکل بیشتر از آنکه نظامی باشد، سیاسی است. همان طور که ژنرال مک‌آرتور گفت: بسیار مهلک و کشنده است که وارد جنگی شوید که هیچ تمایلی به پیروزی در آن ندارید.

پس از اتمام مرحله اولیه جنگ، هرگز متوجه نشدیم که قصد انجام چه کاری را داریم و نفهمیدیم که در چه مسیری قدم می‌گذاریم.

مردم پرسیده‌اند که چرا ما از تاریخ درس نگرفتیم. با وجود همه چیز انگلیس در سه جنگ افغانستان شرکت کرد که در دو مورد آن شکست خورد. اگر در حال حاضر به هرات بروید به گفته یکی از جنگ سالاران ژنرال وهاب ساختمان گنبد داری را بر روی تپه‌ای ساخته که شامل موزه فوق‌العاده جنگ است.

در این موزه تسلیحات، تانک‌ها و جنگنده‌های میگ تصرف شده شوروی و یک گالری پرزرق و برق از تصاویر چهره جنگ سالاران وجود دارد. زیر گنبد این ساختمان یک صدای مخوف و نوری که نشان می‌دهد چطور روس‌ها شکست خوردند به همراه صدای شلیک گلوله و فریادهای دلخراش شنیده و مشاهده می‌شود.

ژنرال وهاب با افتخار گفت: ما در اینجا یک روس واقعی زنده نیز داریم.

او به طرف یکی از راهنماها اشاره می‌کند که یک تبعه روس است که به اسارت گرفته شده است.

ژنرال وهاب افزود: هنگامی که این نگهبان روس بمیرد در همین جا دفن خواهد شد و آن وقت ما یک روس مرده خواهیم داشت.

هیچ کس نمی‌تواند از این موزه دیدن کرده باشد و فکر کند که حمله به افغانستان یک ایده خوب بوده است. نکته اینجاست که به نسل جدید نشان دهیم نباید به مبارزات بازگردند.

افغانستان جمعیت جوان بزرگی دارد و 70 درصد از مردم این کشور زیر 30 سال هستند. اکثر آنها نمی‌خواهند به مبارزات بازگردند. اما آنها به فرصت نیاز دارند. بدون فرصت، آن‌ها به طالبان یا داعش می‌پیوندند یا از تلفن‌های همراهی استفاده می‌کنند که فرصت‌های موجود در خارج از کشور را به آن‌ها نشان داده و آن‌ها تصمیم به مهاجرت می‌گیرند.»



با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: ایسنا