رويش دندان‎هاي کودک و مشکلات آن

بانو/ در هر فردي دو سري دندان در دو نوبت و مقطع سني رشد مي‎کند. سري اول، دندان کودکي يا دندان شيري و سري دوم دندان‏هاي دائمي هستند. دندان‎هاي شيري 20 عدد و دندان‎هاي دائمي 32 عدد هستند. البته در بعضي افراد يک دندان بيشتر و يا يک دندان کمتر مي‎رويند.

زمان رويش دندان‎هاي شيري کودکان مشخص نيست، نوزادي ممکن است با دندان متولد شود يا اينکه اولين دندان او تا سن 13-14 ماهگي ظاهر نشود.

معمولا اولين دنداني که در شيرخوار ظاهر مي‎شود دو دندان پيشين مرکزي فک تحتاني است، پس از چند ماه چهار دندان پيشين فوقاني نمايان خواهد شد. در سن يک سالگي کودک معمولا شش دندان دارد، دو دندان در لثه پايين و چهار دندان پيشين در لثه فوقاني، سپس روييدن دندان براي مدتي متوقف مي‎شود. بعد دو دندان پيشين طرفي تحتاني و سپس چهار دندان آسيا به تدريج ظاهر مي‎شود. دندان‎هاي آسيا در مجاورت دندان‎هاي پيشين نمي‎رويند و کمي فاصله دارند. سپس انياب بين دندان‎هاي پيشين و آسيا ظاهر خواهد شد. آخرين دسته از دندان‎هاي شيري دومين آسياها هستند که در نيمه اول سال سوم نمايان مي‎گردند.

مشکلات دنداني دوران کودکي
• برخي نوزادان در هنگام تولد يا در ماه اول تولد يک يا دو دندان پيشين مرکزي تحتاني دارند. داشتن دندان در هنگام تولد معمولا جنبه ارثي دارد و اگر از افراد فاميل پدر و مادر تحقيق شود يکي از افراد فاميل در هنگام تولد داراي دندان بوده‎اند. اکثر اين دندان‎ها همان دندان‎هاي شيري هستند که زودتر سر زده و ظاهر شده‎اند و اين دندان‎ها تا موقع معمولي دندان‎هاي شيري باقي مي‎مانند. اگر اين دندان‎ها مشکلي براي کودک و مادر به وجود نمي‎آورد بهتر است دست کاري نشود زيرا خارج کردن چنين دندان‎هايي باعث مي‎شود که دندان‎هاي ديگر جاي دندان دائمي را بگيرد و دندان دائمي به علت نبودن فضاي خودش، بد شکل شود.

• از دندان‎هاي شيري کودک مانند دندان‎هاي دائمي بايد مراقبت کامل به عمل آيد زيرا پوسيدگي و کشيدن دندان‎هاي شيري سبب بد قرار گرفتن و کج روييدن دندان‎هاي دائمي مي‎شود. پوسيدگي و کشيدن دندان‎هاي شيري آسيا سبب مي‎شود که دندان‎هاي مجاور جاي دندان کشيده شده را گرفته و محلي براي بيرون آمدن دندان دائمي آسيا دوم باقي نماند.

• فساد و پوسيدگي_دندان يک بيماري ميکروبي ناشي از يک نوع ميکروب استرپتوکک است. اين ميکروب از مواد قندي قابل تخمير که با سطح دندان تماس پيدا مي‎کند، اسيدهاي ارگانيک ايجاد مي‎کند. اين اسيدها ابتدا کلسيم ميناي دندان را از بين مي‎برند و سپس موجب تخريب ماده پروتئين اسکلت دندان مي‎گردند.

بهترين روش پيشگيري از پوسيدگي دندان‎ها، مسواک زدن مرتب است.

مسواک کردن با پيدايش اولين دندان کودک بايد شروع شود. در کودکان خردسال مي‎توانيد در حالي که آنها را روي زانو نگه داشته‎ايد با يک دست لب‎هاي کودک را از هم جدا کنيد و با دست ديگر مسواک بزنيد. کودک در حدود سن سه سالگي با مشاهده عمل مسواک_زدن قادر خواهد بود بدون کمک پدر و مادر مسواک بزند. بهترين فرصت براي نهادينه کردن عادت خوب مسواک زدن در اين دوره است. براي کودکان مسواک کوچک و نرم يا مسواکي که از جنس نايلون ساخته شده باشد انتخاب کنيد زيرا بهتر پاک مي‎کند و کمتر به لثه‎ها آزار مي‎رساند.

روش مسواک زدن:
• براي دندان‎هاي بالا بايد مسواک را از لبه لثه به طرف پايين حرکت داد.
• براي دندان‎هاي پايين بايد مسواک را از لبه لثه به طرف بالا حرکت داد.
• براي دندان‎هاي آسيا حرکت مسواک در فک بالا از لبه لثه به طرف پايين و در فک پايين از لبه لثه به طرف بالا بايد انجام گيرد.
• بالاخره حرکات بالا و پايين براي سطح پشتي دندان‎هاي جلو انجام شود.

رعايت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن را به عادتي جذاب براي کودک تبديل کنيد تا در وجود او نهادينه شود.