شکی نیست که شبکه چهار باید متحول و پویا شود/ رویکرد جدید شبکه از مهرماه آغاز شده


به گزارش خبرگزاری فارس، به دنبال پخش گزارش ویدئویی فارس با عنوان «کدام یک از شبکه‌های تلویزیون مخاطب کمی دارد/ خبر دارید شبکه چهار پخش نمی شود!؟» روابط عمومی سازمان صداوسیما جوابیه‌ای صادر کرد که در ادامه به همراه پاسخ گروه صوت و تصویر خبرگزاری فارس می‌آید.

متن جوابیه روابط عمومی سازمان صدا و سیما به شرح زیر است:

خبر دارید که شبکه چهار، شبکه‌ای برای مخاطبان خاص است و قطع نشده است؟

خبرگزاری فارس روز شنبه 30 آبان با پخش ویدئویی با عنوان «کدام یک از شبکه‌های تلویزیون مخاطب کمی دارد/ خبر دارید شبکه چهار پخش نمی‌شود!؟» تلاش کرده که این موضوع را به مخاطب خود القاء کند که این شبکه بیننده‌ای ندارد و کسی به آن توجه نمی‌کند! با توجه به مطالب مطرح شده در این گزارش، ذکر برخی توضیحات که از سوی شبکه چهار در اختیار روابط عمومی سازمان قرار گرفته است برای مخاطبان آن خبرگزاری ضروری است.

شبکه‌های مختلف تلویزیونی بنا به نیاز مخاطبان طراحی و راه‌اندازی می‌شوند و بدیهی است وقتی از مخاطب سخن می‌گوییم از یک طیف و گروه یک دست و یکپارچه حرف نمی‌زنیم. مخاطبان شبکه‌های صداوسیما همه ملت ایران هستند و این طیف عظیم، گسترده و متنوع مخاطب با ذائقه‌ها و سلیقه‌های گوناگون نیازمند شبکه‌های مختلفی هستند که هر کدام بنا به ماهیت و رسالت خود به بخشی از نیازهای رسانه‌ای آن‌ها پاسخ می‌دهند.  

واقعیت این است که هر یک از شبکه‌‌های کنونی در رسانه ملی بر مبنای نیازسنجی مخاطب و تقسیم‌بندی آن‌ها راه‌اندازی شده و نگاه کارشناسی و تخصصی مخاطب‌شناسی پشتوانه آن است.

شبکه چهار سیما نیز بنا به ماهیت و ماموریتی که برای آن ترسیم شده همواره به شبکه فرهیختگان و دانشگاهیان شهرت داشته و رویکرد برنامه‌سازی در این شبکه نیز جلب رضایت این طیف از مخاطبان است و نه همه مردم و گروه‌های مختلف جامعه. گرچه سازمان صدا و سیما بر مبنای رسالت خود که تبدیل کردن رسانه ملی به یک دانشگاه عمومی است، تلاش می‌کند تا رضایت مخاطبانش را جلب کند و در تلاش است تا بتواند با افزایش آگاهی و سواد رسانه‌ای عموم  مخاطبان، آن‌ها را نیز به جرگه مخاطبان خاص اضافه کند، چنانچه برنامه‌هایی مثل برنامه صبحگاهی طلوع یا آسمان شب علی‌رغم ساختار علمی خود توانست تعداد زیادی از مخاطبان عام را به تماشاگران خاص خود اضافه کند. هم‌اکنون نیز در دور جدید فعالیت‌های شبکه، برنامه‌های جدیدی در دست تولید و پخش است که در این مدت زمان کوتاه توانسته‌اند نظر مخاطبان را به خود جلب کنند.

بنابراین گزارش، گزارش کوتاه خبرگزاری فارس از تعداد اندکی از مردم علاوه بر اینکه نمی‌تواند مبنای یک جامعه آماری درست از منظر پژوهش در حوزه رسانه باشد، گزارشی نادرست و متاسفانه باید گفت تا حدودی مغرضانه برای ارزیابی از عملکرد همکاران ما در شبکه‌ چهار سیما است. اینکه برخی از مصاحبه‌شوندگان نمی‌دانند که فلان برنامه متعلق به کدام شبکه است و برخی دیگر نیز علاقه‌مند برنامه‌ای هستند که نمی‌دانند از کدام شبکه پخش می‌شود، بیانگر این نکته مهم است که جامعه آماری ما برای تهیه گزارش، آن هم درخصوص شبکه‌ای کاملا تخصصی، درست انتخاب نشده‌ است. هرچند موضوع مخاطب و تغییر ذائقه او موضوعی است که در خصوص آن به تفصیل می‌شود سخن گفت و در این میان گرفتن انگشت اتهام به سمت تولیدات صداوسیمای کشورمان شاید آسان‌ترین پاسخ برای سوالی باشد که ریشه در بسیاری از مباحث اجتماعی و فرهنگی کشور دارد و همه دستگاه‌های مرتبط با این حوزه در آن سهیم‌اند.

در گزارش تصویری خبرگزاری فارس به طنز بر تولید برنامه‌هایی از جنس برنامه‌های طنز یا ورزشی در شبکه چهار برای جذب مخاطب بیشتر تاکید می‌شود، در حالی که هر شبکه تعریف تخصصی خود را دارد و اگر قرار بود در هر شبکه‌ای هر برنامه‌ای تولید شود آنگاه هویت تخصصی و رسانه‌ای این شبکه‌ها از بین می‌رفت و هر شبکه به یک کشکول تلویزیونی بدل می‌شد. این تقسیم‌بندی و خط‌کشی‌های تخصصی اتفاقاً احترام به مخاطب است تا هر مخاطبی طبق علائق و سلیقه خود، شبکه‌ای خاص را انتخاب کند. مثلا ماهیت و اهداف شبکه نسیم که سرگرمی و نشاط است با شبکه چهار که دانش و آگاهی را دنبال می‌کند فرق داشته و نمی‌توان در این شبکه برنامه‌ای مثل خندوانه تولید کرد. بر این اساس ارزیابی از عملکرد یک شبکه را باید متناسب با اهداف آن شبکه و در طیف مخاطبان خاص آن جست‌وجو کرد. اینکه شبکه 4 باید به بازنگری و تحول و پویایی خود دست بزند، هیچ شکی نیست که ضرورت رسانه‌ای هر شبکه‌ای است، کما اینکه از مهرماه سال جاری رویکرد جدید این شبکه و توجه بیشتر به محتوای برنامه‌های روی آنتن و تولید برنامه‌های جدید از توجه مدیران این شبکه به این موضوع مهم حکایت دارد، اما انتظار می‌رود دوستان رسانه‌ای به ویژه همکاران ما در سرویس رادیو و تلویزیون فارس با نگاهی کارشناسی و تخصصی به نقد عملکرد شبکه‌ای خاص نظیر شبکه چهار سیما بپردازند.

**پاسخ فارس: 

علی‌رغم تاکیدات چندباره‌ای که در گزارش آمده و بر لزوم بازنگری در سیاست‌های کلان رسانه ملی در زمینه تعداد شبکه‌های تلویزیونی تاکید شده، متاسفانه برداشت‌ها به شبکه چهار تقلیل یافت و همکاران محترم در سازمان و شبکه چهار سیما تصور کردند هدف از انتشار این گزارش ضعیف جلوه دادن شبکه چهار سیماست. 

هدف از این گزارش همانگونه‌ که به طور واضح و مبرهن به آن اشاره می‌شود، انتقاد از سیاست‌های کلان افزایش تعداد شبکه‌ها و نبود راهبردی در تولید برنامه‌ها و عدم بهره‌گیری از برنامه‌های خلاقانه است؛ به این معنا که در شرایط بحران مالی سازمان که بودجه آن بر اساس اظهارات رئیس سابق رسانه ملی از 3000 میلیارد تومان به 800 میلیارد تومان کاهش یافته است، می‌بایست تصمیمی برای حل بحران کرد. کاهش زمان پخش برخی شبکه‌ها و برنامه‌ریزی دقیق برای تولیدات خلاقانه و توجه به زمان‌بندی پخش بین شبکه‌ها می‌تواند در حل این بحران موثر باشد. اگر شبکه‌هایی مثل مستند، چهار، پنج، آموزش، افق، نمایش و ... به جای پخش تمام‌وقت، در ساعاتی از شبانه‌روز اقدام به پخش کنند اما برای این مدت‌زمان محدود، با بهره‌گیری درست از ایده‌های خلاقانه، تولیداتی بسازند که مخاطب را جذب کند، یقینا بازده کار مطلوب‌تر خواهد بود. یقینا اگر برنامه‌‌هایی همانند نود و خندوانه، ایده‌های جدیدی رو نمی‌کردند و در پشت صحنه تیم خوشفکری نداشتند، نمی‌توانستند به این درصد از مخاطب دست پیدا کنند. پرواضح است که نگارنده قصد ندارد برنامه‌های دیگر را با برنامه‌هایی همچون نود و خندوانه مقایسه کند اما مراد از اشاره آن است که می‌توان در هر موضوعی برنامه ساخت اما برنامه‌ای خوب و دیدنی!

همانگونه‌ که رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان وقت سازمان صدا و سیما در سال 83 در اولین نکته راهبرد اجرایی فرمودند: «اولین نکته این است که شما در همه‌ برنامه‌ها نگرش به محتوا را الزامی کنید؛ همه‌ برنامه‌های شما باید پیام داشته باشد. پیام داشتن، لزوماً به معنای دلگیر بودن و خسته‌کننده بودن نیست، که انسان بگوید مردم خسته می‌شوند؛ نه، ممکن است این پیام در ضمنِ یک برنامه‌ کاملاً شیرین و سرگرم کننده باشد؛ اما پیام داشته باشد. برنامه‌های ما نه فقط نباید پیام منفی داشته باشد، بلکه باید بدون پیام هم نباشد؛ یعنی خنثی هم نباشد. سریالی که تولید می‌کنید، میزگردی که می‌گذارید، فیلمی که می‌سازید، مسابقه‌ای که ترتیب می‌دهید؛ بالاخره می‌خواهید محورهای مهمی را که مسئولیت شماست، در بین مردم توسعه دهید؛ شما کدام محور را می‌خواهید به این وسیله تبیین کنید؟ این باید روشن شود. به‌وسیله‌ برنامه‌های خوب و برنامه‌سازی‌های خوب، گفتمان‌های مورد نیاز جامعه را - که گاهی باید موضوعی را به شکل گفتمان عمومی درآورد - تأمین و تضمین کنید.»

تهیه این گزارش بر اساس آنچه رهبر معظم انقلاب برنامه‌های خوب و برنامه‌سازی‌های خوب می‌نامند، شکل گرفته و هدف از آن این بود که برنامه‌های به ظاهر خسته‌کننده اما در عین حال پرمحتوا را می‌توان در قالب‌های برنامه‌سازی درستی به مخاطب عرضه کرد تا دایره مخاطبان خاص (که از نظر ما مخاطب عام و خاص وجود ندارد و همگی مردم هستند) گسترده و گسترده‌‌تر شود.

در پایان از تلاش‌های همیشگی همکارانمان در رسانه ملی تشکر می‌کنیم و امیدواریم روز به روز بر موفقیت‌های این رسانه افزوده شود؛ چراکه موفقیت‌های رسانه ملی موفقیت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و مردم انقلابی سرزمینمان است.

انتهای پیام/


ویدیو مرتبط :
برنامه های مهرماه ونوس از شبکه یک