در حاشیه خرید فله ای ایرباسهای بلند پرواز


اولین سفر پسا برجامی رئیس جمهور به غرب به خرید سنگین از کشورهای فرانسه و ایتالیا گذشت. خرید ۱۱۸ فروند هواپیما از شرکت ایرباس که شامل خرید ۲۸ فروند ایرباس دورپرواز ۳۵۰ و ۳۸۰ است.این خرید فوری و فله ای حدود ۲۰ میلیارد دلار بار مالی به دوش کشور میگذارد و قاعدتا قرار است از محل درآمد پروازها اقساط آن تامین شود.اما اساسا هواپیمای دورپرواز فوق برای فواصل فرودگاههای داخلی و حتی پروازهای خارجی میان برد اقتصادی نیست. جالب اینکه ۱۲ فروند ایرباس ۳۸۰ به جز فرودگاه حضرت امام در هیچیک از فرودگاههای دیگر ایران قادر به نشست نیستند! اضافه کنید که خط تولید ایرباس ۳۸۰ مدتها سفارش خرید نداشت و به دلیل مصرف سوخت بالا با استقبال خریداران مواجه نشد (البته برخی کشورهای پولدار خلیج فارس برای خرید آن دست به جیب شدند!)حال سوال این است با چه طرح توجیه اقتصادی چنین خرید سنگینی مورد پذیرش رئیس جمهور محترم واقع شده است؟ آیا قرار است این هواپیماها به امارات ایرلاین اجاره داده شود یا جناب آخوندی حساب ویژه ای بر بلیط فروشی در مسیر پرواز ژاپن و استرالیا باز نموده اند؟!ظاهرا فرصت بسیار کم بوده و طرح توجیهی برای خریدهای فوق تهیه نشده است. این است که برخی معتقدند اولین خرید اروپایی دولت بیشتر با هدف سیاسی و وانمود گشایش اقتصادی برای جلب آرای انتخاباتی انجام شده است. رفتاری از نوع بچه پولدار ملی که پیش از این در ایام پسا قطعنامه (۵۹۸) در دهه هفتاد مشاهده شد و افزایش بدهیهای خارجی، تورم ۵۰ درصدی (سال ۷۴) و ایجاد طبقه اشرافی در جامعه را به دنبال داشت.گرچه اصل نوسازی هواپیماهای مسافری ایران ضروری است اما بدانیم:اولا در طول ایام تحریم هم شرکتهای خصوصی و توانمند نظیر ماهان (با اینکه در پسابرجام هم تحریم ماند) این نوسازی را انجام داده اند و خرید هواپیما مثل سرمایه گذاری خارجی در پالایشگاه امری دشوار و تحریم نبود.ثانیا با وجود ساختار فربه و ناکارآمد شرکتهای دولتی نظیر هما (با بیش از ۱۰ هزار حقوق بگیر) هر چقدر هم هواپیما خریداری شود، تاثیری جز افزایش نجومی قیمت بلیطها نخواهد داشت.ثالثا مشکل اساسی اقتصاد ایران و از جمله بخش حمل و نقل هوایی، اصلاح ساختارهای فربه دولتی و نفتی است و نه خرید مصروفات خارجی. بخشی از این اصلاحات نیازمند اصلاح مقررات و ضوابط نظارتی و خصوصی سازی واقعی است و بخشی نیز نیازمند سرمایه گذاری خارجی در بخش تولید داخلی. امراضی که گویا پسا برجام هم درمانی برای آن نمیشود.


ویدیو مرتبط :
خرید زعفران فله 250 گرمی