زنده‌گیری پلیکان‌های خاکستری از چالش‌های اساسی دنیا

ایسنا/ زنده‌گیری و نصب فرستنده روی پلیکان خاکستری در تالاب انزلی، دومین مورد استفاده از فرستنده‌های ماهواره‌ای روی پرندگان در ایران است.
منطقه گیلان، شناسایی مسیر مهاجرت و برخی جنبه‌های بوم شناختی حیات وحش به ویژه پرندگان به‌وسیله روش‌های متعددی از جمله مشاهده مستقیم، استفاده از رادار، حلقه‌گذاری انجام می‌شود اما بهترین شیوه‌ی کسب این قبیل اطلاعات استفاده از فرستنده‌های ماهواره‌ای است.
در سال‌های اخیر استفاده از فرستنده‌های ماهواره‌ای از طرف کارشناسان با استقبال گسترده‌ای همراه بوده است. چون اطلاعات نقاط حضور گونه به لحظه توسط ماهواره دریافت می‌شود و توسط کمپانی مورد نظر اغلب توسط ایمیل برای کارشناس ارسال می‌شود.

فرستنده‌های ماهواره‌ای از روش‌های گران تعیین مسیر مهاجرت
هرچند استفاده از فرستنده‌های ماهواره‌ای نسبت به سایر روش‌های تعیین مسیر مهاجرت گران‌تر است اما اطلاعات اخذ شده بسیار مفید، بیشتر و قابل اتکاتر نسبت به سایر شیوه‌هاست.
فرستنده‌های ماهواره‌ای متناسب با وزن پرنده ساخته می‌شوند و اغلب بر پشت پرنده نصب می‌ شوند.
وزن هر فرستنده باید حداکثر 2-5 درصد وزن هر پرنده باشد. اگر بیشتر شود پرنده رفتار طبیعی خود را بروز نمی‌دهد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد: در ایران، به غیر از برنامه نصب فرستنده ماهواره‌ای روی درنای سیبری هر سال جمعیت اندکی از جمعیت جوجه‌آور در غرب سیبری برای زمستان‌گذرانی به دامگاه فریدونکنار مازندران می‌آمدند که در سال‌های اخیر فقط یک قطعه از آن باقی مانده است.

دومین مورد فرستنده روی پلیکان خاکستری در تالاب انزلی نصب شد
در قالب پروژه بین‌المللی حفاظت از این گونه در زمستان 1375 با موفقیت انجام شد، مورد دیگری انجام نشده است و برنامه زنده‌گیری و نصب فرستنده روی پلیکان خاکستری در تالاب انزلی، دومین مورد استفاده از فرستنده‌های ماهواره‌ای روی پرندگان در ایران است.
اگرچه اطلاعات چهار گونه از پرندگان آبزی و هفت گونه از پرندگان شکاری که در سایر کشورها فرستنده ماهواره‌ای روی آنها نصب شده بودند و ایران نیز در مسیر مهاجرت آنها قرار داشت، موجود است.

چرا پلیکان خاکستری؟
«محمدپور» مدیرکل حفاظت محیط‌زیست گیلان با اشاره به این‌که پلیکان خاکستری از گونه‌های در خطر انقراض جهانی است و در طبقه آسیب‌پذیر جمعیت این گونه در تالاب بین‌المللی انزلی در سال‌های اخیر نسبت به گذشته افزایش داشته است و در چند سال اخیر جمعیتی بیش از 1000 قطعه در این تالاب زمستان‌گذرانی کرده‌اند.
وی افزود: شناخت مسیر مهاجرت، مکان‌های جوجه‌آوری و زمستان‌گذرانی(دائمی و موقتی)، زیستگاه‌های تغذیه‌ای و ... می‌تواند برای حفاظت بیشتر از این گونه موثر باشد.
«قربانعلی محمدپور» ادامه داد: دستیابی به این اطلاعات می‌تواند ما را در نگارش یک برنامه مدیریتی مناسب برای حفاظت از این گونه یاری کند. از این‌رو، این گونه برای نصب فرستنده ماهواره انتخاب شد.
وی خاطرنشان کرد: هم‌چنین با توجه به وضعیت این گونه در فهرست قرمز دازه بزرگ‌اش می‌تواند به‌عنوان شاخصی از پرندگان آبزی زمستان‌گذران در تالاب بین‌المللی انزلی باشد.

زنده‌گیری پلیکان خاکستری از چالش‌های اساسی دنیاست
محمدپور زنده‌گیری پلیکان‌ها در فصل زمستان با توجه به وزن بالای گونه(7 تا 12 کیلوگرم) و اندازه‌ی بزرگاش(160 تا 180 سانتی‌متر) از چالش‌های اساسی در دنیا است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان گفت: تلاش‌های متعددی توسط گروه‌های مختلف برای زنده‌گیری پلیکان خاکستری با استفاده از «قایق‌های موتوری تندرو و پرتاب تور» و استفاده از «تشت سو» در تالاب انزلی انجام شد اما در هیچ یک از موارد با موفقیت همراه نبود و پرنده پیش از رسیدن قایق به فاصله مناسب از آن جهت پرتاب تور، پرواز و فرار می‌کرد.
وی خاطرنشان کرد: در نهایت از شیوه سنتی و محلی تله مار یا وَرزوم تله که در واقع نوعی تله پاگیر است و در مناطق کوهپایه‌ای گیلان اغلب برای زنده‌گیری و صید قرقاول، ابیا، توکای سیاه، سینه سرخ و... استفاده می‌شود، استفاده شد و چهار قطعه پلیکان خاکستری نابالغ صید و فرستنده ماهواره‌ای بر روی آنها نصب شد.



با کانال تلگرامی «آخرین خبر» همراه شوید

منبع: ایسنا