بحران بورس ناجی صنعت خودرو

سیاست روز/ متن پیش رو در سیاست روز منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.

قریب به یک ماه گذشته وزرای اقتصادی کشور در نامه‌ای مشترک به رئیس جمهور اعلام کردند که وضعیت بورس اسفبارتر از آن است که گمان می‌رود. در نامه یاد شده که حاشیه‌های بسیاری را به همراه داشت و نقطه نظرات متفاوتی برای آن مطرح شد، آمده بود که حال بورس از دی ماه سال ۹۲ به وخامت رفته است و این مهم نشات گرفته از تحولات و متغیرهای کلان بین‌المللی و داخلی از جمله کاهش بهای نفت و کالای اساسی از جمله فلزات و همچنین تحریم‌ها و برخی تصمیمات و سیاست‌های ناهماهنگ دستگاه‌ها در داخل کشور بوده است.
در نامه یاد شده آمده بود که بورس تهران ظرف ۱۹ ماه از ۵۱۱ هزار میلیارد تومان در دی ماه ۹۲ به عدد ۳۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده است ودر همین راستا براساس پیش‌بینی‌های بودجه‌ای شرکت‌ها که در بازار سرمایه موجود است و واقعیت‌های موجود در عملیات صنایع مختلف بورسی در برهه کنونی اگر به صورت ضرب الاجل و براساس قواعد حاکم در شرایط بحران تصمیمی اتخاذ نشود ، بیم آن می‌رود که این رکود تبدیل به بحران و آنگاه بی اعتمادی شود که برای زدودن آثار آن شاید مدت‌ها وقت لازم باشد.

ضرب الاجل
این ضرب الاجل‌ها چنان نگرانی ایجاد کرد که متولیان اقتصادی کشور در مدت زمان کوتاهی نقشه راه فرار از بحران کشیدند اما چنان نگرانی‌ها در این خصوص قالب شد که دست اندرکاران فراموش کردند که وزرا برای نجات بورس نامه نوشته بودند نه کالایهای تولیدداخل و خودرو .
اگر چه در ابتدای انتشار این نامه این نکته را روشن کرد که کل اقتصاد در وضعیت بحرانی قرار دارد اما متولیانی همچون نوبخت مدعی شدند که این نامه تنها برای حل مشکل بورس بوده است و مابقی بخش‌های اقتصادی کشور مشکل خاصی ندارد.
در طول یک ماه گذشته اتفاقات قابل توجهی که در جهت حل بحران اقتصاد کشور رخ داد این بود که متولیان به این نتیجه رسیدند که باید طرف تقاضا را تحریک کنند و در همین راستا برای نجات دردانه اقتصاد که همان صنعت خودرو سازی است با وجود تمام خواسته‌های مردم مبنی بر ارتقای کیفیت این بخش، اقدام به اختصاص وام خودرو کردند و در کنار آن نیز وام‌های کالا را عنوان کردند و مدعی شدند به واسطه این موارد در صدد هستند تا اقتصاد را از بحران خارج کنند هرچندکه خود آگاه بودند اقتصاد کشور تنها بر پایه این دو صنعت نمی‌چرخد.
هرچند ابهامات و اما و اگر‌های زیادی برای پرداخت وام این وجود داشته و دارد اما این مهم هیچ گونه تاثیری در وضعیت بورس نداشت و این بازار همچون گذشته در رکود ماند و با بی تفاوتی نسبت به آن به روال کم رمق و خسته کننده خود ادامه داد.
ابهاماتی از این قبیل که چطور وام ۲۵ میلیونی که مقرر بود ظرف ۷ سال باز پرداخت شود اما به ناگاه با شروع طرح ۴ ساله شد وگرچه برنامه‌ریزی شده بود تا این وام بها سفته نیز قابل اعطا باشد اما در نهایت چنین نشد و با کوتاه نیامدن خودروسازان به منظور دریافت سود کمتر این قول و قرار‌ها به یک باره تغییر کرد.
از سوی دیگر متولیانی که مدعی بودند همه مردم مشمول دریافت وام۱۰ میلیونی کالا خواهند بود اما شرایط برای بازپرداخت آن را به گونه‌ای قرار دادند که عملا اقشار آسیب‌پذیر از گردونه این وام خارج شدند.
در حالی فعالان بازار سرمایه در انتظار اجرای بسته اقتصادی دولت و تاثیر آن در بازار سرمایه بودند که اجرای این بسته در هفته گذشته نیز نتوانست بورس تهران را از ادامه مسیر نزولی و بی‌رمق خود دور کند.
به این ترتیب با وجود اجرایی شدن بسته خروج از رکود و آغاز فروش اقساطی خودرو و اعطای کارت خرید کالا و همچنین انتشار برخی از اخبار مثبت اقتصادی، بورس تهران همچنان روزهای سردی را پشت سر گذاشته و با کاهش قیمت‌ها و افت تقاضا روزگار خود را سپری می‌کند. این در حالی است که انتشار خبرهای تاثیرگذاری مبنی بر کاهش نرخ سود سپرده بانکی و افزایش نرخ دلار هم نتوانست تاثیری در روند نزولی بورس داشته باشد که با این رفتار بورس به نظر می‌رسد تا فعالان تالار شیشه‌ای در انتظار خبرهای قوی‌تر و از همه مهتر اجرایی شدن برجام در ماه‌های آینده هستند.

بورس در آیینه آمار
این اتفاقات باعث شد تا شاخص بازار سرمایه در هفته معاملاتی گذشته در سایه حجم اندک معاملات و کاهش تقاضا به رشد ۰.۲ درصدی و ماندگار شدن در مرز ۶۳ هزار واحد رضایت دهد و کارنامه ضعیفی از خود منتشر کند. وضعیتی که منجر به بازدهی ۰.۸ درصدی بورس از ابتدای سال تاکنون شده و بسیاری از سهامداران را با کاهش سرمایه و زیان مواجه کرده است.
این در حالی است که بی‌رمقی بورس و کاهش انگیزه برای داد و ستد سهم موجب کاهش ارزش و حجم معاملات به عنوان یک فاکتور مهم در چگونگی وضعیت بورس نسبت به هفته ماقبل شده است به طوری که ارزش و حجم معاملات بورس در هفته گذشته به ترتیب افت ۲۵ و ۱۸ درصدی را تجربه کرد و در مجموع ۲ هزار و ۲۱۶ میلیون سهم به ارزش ۳ هزار و ۵۰۶ میلیارد ریال داد و ستد شد.
همچنین در هفته مورد گزارش دفعات معاملات با رشد ۷.۷ درصدی مواجه شد و تعداد خریداران با رشد ۹.۲ درصدی به ۴۶ هزار و ۷۸۷ نفر رسید.