باید درباره نحوه مدیریت حج بحث کنیم نه واگذاری آن به دیگر کشورها/ فاجعه منا عمدی نبود

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، نشست علمی تخصصی «فاجعه مصیب‌بار منا» از سوی بنیاد اندیشه اسلامی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با همکاری دانشکده الهیات دانشگاه تهران صبح امروز (یکشنبه 24 آبان) با سخنرانی حجت‌الاسلام سیدعلی قاضی عسکر، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی، ابوذر ابراهیمی‌ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجید معارف رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران، غلامعلی افروز استاد روانشناسی دانشگاه تهران، ایران رکن‌آبادی (خواهر غضنفر رکن‌آبادی)، محمدحسن شجاعی زند استاد دانشگاه علم و صنعت، طوبی کرمانی استاد دانشگاه تهران و جمعی از اساتید در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم مجید معارف، رئیس دانشکده الهیات با اشاره به اینکه مسافران مکه و عزیزان از دست رفته ما، مهاجران به سمت خداوند در مسیر مناسک رمی جمرات بودند، افزود: همه جا گفته می‌شود «جان‌باختگان واقعه منا»، اما باید این جانباختگان را «شهدا» بنامیم، متأسفانه بنده جایی مشاهده نکردم که از این عزیزان به عنوان شهید یاد شود درحالی که باید نام و یادشان نیز زنده نگه داشته شود.

وی با تأکید بر اهمیت توجه به حقوق این افراد مظلوم گفت: در راستای این مأموریت ما نباید به هجمه‌های تبلیغاتی توجه کنیم که مثلاً ایران می‌خواهد مسائل را سیاسی جلوه دهد و چنین و چنان. چگونه است که ما حوادث صدر اسلام را همیشه ریشه‌یابی می‌کنیم اما مسئله جلوی چشممان را باید فراموش کنیم، پیگیری نکنیم و گردن قضا و قدر بیاندازیم؟! بنابراین نباید به جوسازی‌ها پاسخ دهیم!

*شیوه سنتی حج پاسخگو نیست!

در ادامه نشست حجت‌الاسلام سیدعلی قاضی عسکر، طی سخنانی عنوان کرد: حادثه حج امسال برای همه جهان اسلام بی‌سابقه و بزرگ بود، هرگز تصور نمی‌کردیم چنین حادثه‌ای در منا اتفاق بیافتد، به دلیل اینکه ما در طول تاریخ و در مسیر جمرات مشکلی نداشتیم به استثنای حدود 15 سال پیش که سعودی‌ها اجازه آمدن اتوبوس‌ها را در این مسیر می‌دادند و در آن زمان تلفاتی داشتیم، بنابراین با طرح توسعه مکان جمرات، تلفات کاهش یافته بود، به همین دلیل ما در پیش‌بینی‌هایمان این مسئله را برنامه‌ریزی نکرده بودیم.

وی با اشاره به حضور گروه امداد ایران در مسیر جمرات با لباس‌های فرم به منظور هدایت جمعیت به سمت مسیرها گفت: نیروهای امدادی ما همیشه در مسیر سوق العرب و شارع جوهره بود، اما امسال برخلاف سال‌های قبل پلیس منا مسیر خاصی را در خیابان 204 در نظر داشت که اکنون ما در مرحله مستندسازی اتفاقات از خیابان‌ها، ازدحام و حضور اتومبیل‌ها در مسیر جاده‌ها و ... هستیم.

حجت‌الاسلام قاضی عسکر در ادامه یادآور شد: صحبت‌هایی صورت گرفته که مثلاً فلان شخصیت می‌خواسته از مسیر عبور کند و به همین دلیل ازدحام شده اما اینها صحت ندارد چرا که این شخصیت‌ها از مسیر دیگری عبور می‌کنند. طبق آمار خود عربستان، هفت هزار و اندی نفر در این مسیر جان باختند و طبق آمار میدانی ما نیز قطعاً هفت هزار و پانصد نفر قربانی شده‌اند.

وی درباره شیوه سنتی مدیریت حج گفت:‌ قطعا این شیوه پاسخگو نیست ما این نکته را سال‌ها قبل به مسئولین حج عربستان متذکر شدیم حتی مدیریت‌هایی در زمینه ایجاد خیمه‌های نسوز در عرفات و ... هم داشتیم که نتیجه بخش بود اما مسئله ازدحام، بهداشت، انتقال زباله‌ها، وجود نیروهای امداد رسانی، سیستم‌های تهویه، رفت و آمد و ... کماکان دچار مشکل است.

*فاجعه منا عمدی نبود

حجت‌الاسلام قاضی عسکر توضیح داد: گاهی این بحث مطرح می‌شود که باید اداره حرمین شریفین به جهان اسلام واگذار شود، بنده نمی‌دانم این شعار تا چه حد درست است اما اینکه یک کشوری حاضر شود دو شهر مهم خود را به دیگران واگذار کند، قابل عملی شدن نیست و چنین چیزی محقق نمی‌شود بنابراین اینگونه برخورد با موضوع غلط است. حتی رسانه‌ها هم در ابتدای امر این مباحث را مطرح می‌کردند درصورتی که ما باید راجع به خود نوع مدیریت حج بحث کنیم چرا که حج تعطیلی‌بردار نیست بنابراین باید مدیریت عالی حج داشته باشیم و آن را به عربستان پیشنهاد کنیم و آنها موظف شوند که طرح را پیاده کنند.

وی درباره مباحث حقوقی بررسی پرونده فاجعه منا گفت: فاجعه منا حادثه‌ای است که به صورت طبیعی رخ نداده و بنابراین باید به لحاظ دینی، شرعی و حقوق بین الملل مشخص شود که مقصر کیست و مسئولان چه کسانی هستند، اما قرائن به ما نشان نمی‌دهد که این فاجعه عمدی بوده چرا که عملا بازی با حیثیت عربستان است، بنابراین دلائلی برای عمدی بودن فاجعه پیدا نکردیم اما باز هم سؤالاتی وجود دارد که به لحاظ حقوقی قابل بررسی است تا مشخص شود که قتل شبه عمد بوده یا خیر.

حجت‌الاسلام قاضی عسکر با اشاره به اینکه عمده نیروهای امدادی عربستان در جمرات را دانشجویان دانشکده نظامی و حتی نیروهای آموزش ندیده و پیش‌آهنگ تشکیل داده بودند، افزود: سوالاتی از جمله اینکه چرا عربستان امداد هوایی را پیش بینی نکرده بود؟ چرا نیروهای امدادی ما از صحنه خارج شده بودند؟ چرا نیروهای آموزش ندیده در صحنه حضور داشتند؟ چرا به ویلچری‌ها و افراد با اسباب و وسایل زیاد اجازه حضور در خیابان را دادند؟ و ... باید در حوزه حقوقی پرسیده و پاسخ گفته شود.

وی با بیان اینکه ممکن بود اجساد زائران ایرانی در صورت عدم نطق قرّای رهبری در عربستان دفن شود، گفت: عربستان عملا در یک جایی معطل می‌کرد تا شرایط تغییر کند و اجساد در آنجا دفن شود، بنابراین ما هم فوراً با تهران تماس گرفتیم و رهبری در سخنرانی‌شان نتیجه‌بخش شدند.

حجت‌الاسلام قاضی عسکر درباره صحبت‌های مسئولان عربستان مبنی بر اینکه به ایرانی‌ها ابلاغ شده بود تا از ساعت 10 صبح به بعد به رمی جمرات بروند، گفت: این صحبت را تکذیب می‌کنم چرا که چنین سندی برای این مباحث وجود ندارد، البته در برخی جلسات توجیهاتی مطرح بود که مثلًا صبح زود به رمی جمرات نروید که این را خود ما نیز در جلسات توجیهی مطرح می‌کردیم اما این فقط یک توصیه بود که در سیستم فعلی جواب نمی‌دهد با وجود اینکه خیلی از ایرانی‌ها این توصیه را رعایت کردند و بانوان زائر نیز در شب هنگام به جمرات رفتند.

وی در پایان گفت: در عرصه بین‌الملل به دلیل نفوذ اعراب و خرید کشورها و افراد بعید است که برنده شویم، لذا تصور می‌کنم این بخش باید در اولویت قوانین حقوقی و توافق‌های امضا شده با خود عربستان صورت گیرد تا دیه و غرامت دریافت شده و پیگیری مقصران حادثه نیز صورت گیرد.

انتهای پیام/ک

ویدیو مرتبط :
دلائل عمدی بودن فاجعه منا