فرانکفورتر آلگماينه: انتخابات ترکيه؛ يک برنده و صف بلند بازنده ها

فرانکفورتر آلگماينه: انتخابات ترکيه؛ يک برنده و صف بلند بازنده ها

شفقنا/ متن پيش رو در شفقنا منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

روز پس از انتخابات بود که ليره ترکيه به عنوان برنده بزرگ اين رقابت خود را نشان داد. روز دوشنبه ارزش واحد ملي پول ترکيه در برابر دلار چنان روند صعودي به خود گرفت که در هفت سال گذشته سابقه نداشته است. آخرين بار در نوامبر ۲۰۰۸ بود که تنها يک روز دلار صعودي بزرگ داشت. و حال با پيروزي حزب عدالت و توسعه به رهبري پرزيدنت رجب طيب اردوغان و دبيرکلي احمد داود اوغلو نخست وزير باز هم چنين صعودي را تجربه مي کند.

ظاهرا اين چشم انداز يعني اين واقعيت که حزب عدالت و توسعه بار ديگر اکثريت مطلق را در پارلمان از آن خود کرده و بار ديگر مي تواند در ترکيه حکومت را در انحصار خود داشته باشد به مذاق بورس استانبول خوش آمده است. ناگهان ارزش سهام افزايشي بارز يافت و البته در اين ميان چند استثناي کوچک نيز وجود داشت. از جمله اين استثناها مي توان از هولدينگ ايپک و گروه دوغان ياد کرد که ارزش سهامشان کاهشي چشمگير يافت.

و البته تعجبي هم ندارد زيرا هر دو کنسرسيوم مورد خشم اردوغان قرار گرفته بودند و در ترکيه چنين حالتي به معناي پايان کار يک شرکت يا موسسه تجاري است. کنسرسيوم ايپک که شمار زيادي از روزنامه ها و شبکه هاي تلويزيوني را در زيرمجموعه خود دارد مورد بي مهري اردوغان قرار گرفته بود زيرا اين کنسرسيوم در واقع به تشکيلات فتح اله گولن يار سال هاي گذشته و دشمن امروز اردوغان تعلق دارد، همان خطيبي که از سال ها پيش در تبعيد خود خواسته آمريکا بسر مي برد. افزون بر آن پرزيدنت اردوغان عقيده دارد که گولن از گروه تروريستي پ.ک.ک يا همان بزرگترين دشمن ترکيه حمايت مي کند و البته اين اتهامي است که اردوغان عليه تمام شرکت هاي متعلق به جنبش گولن مطرح کرده است.

پس از آن که بازرسان مالياتي تمام دفاتر هولدينگ ايپک را زير و رو کردند و نتوانستند تخلف مالياتي و جعل در آن پيدا کنند نوبت به حمله پليس به دفتر يکي از شبکه هاي تلويزيوني اين هولدينگ رسيد و از آن جايي که اين اقدام نيز چيزي را تغيير نداد در محافل غيررسمي اعلام شد که عدم وجود تقلب در دفاتر اين شرکت بزرگ مشکوک است! و به اين صورت بود که در حال حاضر افراد وفادار به اردوغان در ايپک حرف اول را مي زنند.

گروه دوغان و روزنامه ها و رسانه هاي زيرمجموعه آن اگرچه که سرنوشت ايپک را نداشتند اما از آن جايي که به هر حال منتقد دولت و حزب حاکم محسوب مي شوند همواره مورد حملات لفظي شخص اردوغان قرار داشته و دارند. رئيس جمهور ترکيه و حاميانش از ايپک و دوغان به عنوان خائنين وطن ياد مي کنند ، خائنيني که بايد از عرصه مطبوعات کنار زده شوند و شايد به همين خاطر بود که صبح روز دوشنبه سهام اين دو شرکت به صورت انبوه و با قيمت نازلي به فروش رفت.

در مجموع اما بازار از پيروزي ياران اردوغان راضي به نظر مي رسد. اين که حزب عدالت و توسعه امسال نيز در نهايت مانند ده سال گذشته باز هم قدرتمندترين نيروي سياسي ترکيه لقب گرفته است و در مقايسه با انتخابات ماه ژوئن راي بيشتري نصيبش شده است، از نظر بازار امري مطلوب به نظر مي رسد. و اگرچه کسي در اين مورد که حزب حاکم بيشترين آرا را به دست خواهد آورد شکي نداشت اما کسب اکثريت مطلق آرا کمي موجب شگفتي شد.

نظرسنجي ها حکايت از اين داشت که نتايج اين انتخابات با انتخابات قبلي تفاوتي نخواهد داشت اما کسب بيش از ۳/۴۹ درصد از آرا را کگسي پيش بيني نکرده بود و اين دومين پيروزي بزرگ انتخاباتي حزب عدالت و توسعه در طول تاريخ اين حزب محسوب مي شود. اين پيروزي اما زماني به دست آمد که شعله هاي جنگ عليه پ.ک.ک بار ديگر شعله ور شده و حملات تروريستي اين گروه موجبات نگراني شديد فعالان اقتصادي به ويژه در آنکارا را فراهم آورده بود.

حزب جمهوري نيز بار ديگر توانست موقعيت خود به عنوان بزرگترين نيروي اپوزيسيون را حفظ کرده و ميزان ارايش نيز افزايشي اندک در مقايسه با انتخابات ماه ژوئن را نشان مي دهد و ۴/۲۵ درصد از آرا را به خود اختصاص داده است. با اين حال اين ميزان از آراي رقيب خطري براي حزب حاکم ندارد. اما شايد بزرگترين بازنده اين انتخابات “حزب جنبش ناسيوناليست” يا همان MHP باشد و البته حزب کردي و چپ گراي دمکراتيک خلق ها يا HDP نيز وضعيت بهتري ندارد. اما ناسيوناليست هاي افراطي MHP کمتر از ۱۲ درصد از ارا را کسب کردند و به عبارت در مقايسه با انتخابات ماه ژوئن چهار درصد از آراي قبلي خود را از دست داده اند. حزب HDP نيز با کسب ده درصد از آرا به نوعي يک بازنده محسوب مي شود زيرا در انتخابات قبلي بيش از ۱۳ درصد از آرا را از آن خود کرده بود. بدين ترتيب نتيجه دومين انتخابات پارلماني ترکيه در سال ۲۰۱۵ نشان مي دهد که اردوغان پيروز اين ميدان و ديگران بازندگان آن محسوب مي شوند.

با توجه به آن که ناظران غيررسمي خارجي از جمله بنياد کنراد آدناوئر المان تصريح کرده اند که در اين انتخابات تقلب و تخلف محسوسي صورت نگرفته است بايد گفت که يکي ديگر از بازندگان در واقع همان انستيتوهاي بزرگ نطرسنجي هستند که تقريبا همگي نتايج انتخابات يکشنبه را مشابه انتخابات ژوئن پيش بيني کرده بودند. حتي موسسات داخلي ترکيه از جمله شرکت معتبر عادل گور در استانبول با وجود پيش بيني پيروزي حزب عدالت و توسعه اما آراي اين حزب را ۲/۴۷ درصد پيش بيني مي کرد. پيش بيني اين شرکت در مورد حزب جمهوري تقريبا دقيق بود.

اما پيروزي اخير حزب عدالت و توسعه را چگونه مي توان توضيح داد؟ حزب HDP و حاميانش همچنان و از همان روز انتخابات از تخلف ها و تقلب هاي گوناگون شکايت دارند. رهبران اين حزب روز دوشنبه اعلام کردند که مساله تخلف هاي صورت گرفته در روز انتخابات نيست بلکه مشکل اصلي در روند انتخابات و به عبارت بهتر در روزهاي قبل از برگزاري انتخابات بوده است.

در همين حال ناظران شوراي اروپا و کميسيون انتخاباتي سازمان امنيت و همکاري اروپا از روند سالم انتخابات از زمان نام نويسي کانديداها تا پايان شمارش آرا ياد کرده و انتخابات اخير را بدون مساله و مشکل و سالم اعلام کرده اند. يکي از ناظران معتبر اروپايي نيز اذعان دارد که سيتم انتخابات ترکيه البته کمبودهايي دارد اما در مجموع سيستمي کارآمد و صحيح است.

اما مشکل اصلي بازندگان همان رفتار حاکميت ترکيه پيش از برگزاري انتخابات است. تحديد اپوزيسيون و مطبوعات از سوي دولت حزب عدالت و توسعه در واقع ايجاد ممانعت در جهت کنار زدن رقبا از سوي حزب حاکم تلقي مي شود. اين محدوديت ها به ويژه در مورد حزب HDP بيشتر اعمال شده است و نبايد فراموش کرد که دفاتر و تجمعات اين حزب در همين مدت محدود بارها از سوي گروه هلي ناشناخته مورد حمله قرار گرفته و شماري از هواداران HDP نيز جان خود را بر اثر اين حملات گاه تروريستي از دست داده اند. مخالفان حزب عدالت و توسعه بر اين باورند که دولت و شخص اردوغان در مورد ايجاد محدوديت ها عليه نيروهاي پرنفوذ اپوزيسيون نقش داشته اند.

اما حزب عدالت و توسعه از ناآرامي هاي اخير و حملات پ.ک.ک نهايت استفاده را برد و توانست بخشي از آراي ديگر احزاب را نصيب خود کند. حتي در برخي شهرهاي کردنشين نيز از ميزان آراي حزب HDP کاسته و به ميزان آراي حزب عدالت و توسعه افزوده شد اگرچه که مخالفان حزب حاکم همچنان عقيده دارند که در اين شهرها و از جمله در دياربکر تخلفات گسترده اي صورت گرفته است.

با اين حال خبرنگاران و افرادي که در هفته هاي گذته در مناطق کردنشين ترکيه بوده اند اذعان دارند که حتي بسياري از کردها نيز کليد بازگشت ارامش کشور را در دولت حداکثري حزب عدالت و توسعه مي دانستند. به اين افراد بايد بازرگانان و صاحبان صنايع و حتي بخش هاي محروم کشور را نيز اضافه کرد، يعني همان بخش هايي که از بن بست ايجاد شده پس از انتخابات ماه ژوئن بيشترين ضرر و زيان ها را ديده اند.

حال بايد منتظر بود و ديد که آيا حزب حاکم عدالت و توسعه از پيروزي اخير در جهت بازگشت رونق اقتصادي و سياسي به کشور استفاده مي کند و يا انرژي خود را را صرف برآوردن آرزوهاي رجب طيب اردوغان خواهد کرد.

ویدیو مرتبط :
برنده ی بازی یا بازنده؟