سایر
2 دقیقه پیش | جمهوری آذربایجان با گرجستان و ترکیه مانور مشترک نظامی برگزار می کندایرنا/ جمهوری آذربایجان روز یکشنبه قبل از آغاز مذاکرات وین با حضور نمایندگان منطقه قره باغ کوهستانی، اعلان کرد که قصد دارد تمرین های نظامی با مشارکت گرجستان و ترکیه برگزار ... |
2 دقیقه پیش | ژنرال فراری سوری از رژیم صهیونیستی درخواست کمک کردالعالم/ ژنرال سابق و فراری ارتش سوریه که به صف مخالفان بشار اسد پیوسته، از رژیم صهیونیستی خواست که در مقابله با رییس جمهوری سوریه، مخالفان مسلح (تروریست ها)را یاری کند!.به ... |
مسعود ادریسی: تفکر مورد حمایت دنیا درباره منطقه، ایرانی است و نه عربستانی
اعتماد/ متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
«مذاکرات هستهای و برجام موجب شده است تا دستگاه دیپلماسی توجهی به مسائل منطقهای نداشته باشد»؛ اینها سخنانی است که منتقدان دولت یازدهم درباره وزارت امور خارجه و شخص محمدجواد ظریف میگویند و مدعیاند برجام تمام فکر و ذهن وزارت امور خارجه شده است. از سوی دیگر، محمدجواد ظریف چندی پیش در گفتوگویی کوتاه با جماران در مورد اولویت سیاسی ایران در پسابرجام و گذر از تحریمها، تاکید کرد اولویت ایران حفظ ثبات و صلح در منطقه خاورمیانه است. در این راستا، گفتوگویی با مسعود ادریسی، سفیر اسبق ایران در لبنان و مدیرکل پیشین خاورمیانه داشتهایم که مشروح آن در ادامه میآید.
وزیر امور خارجه در اظهاراتی تاکید کرده بودند که اولویت دستگاه دیپلماسی ایران روزهای پسابرجام، برقراری صلح و ثبات در خاورمیانه است. تا چه اندازه تحریمها و فشارهای سیاسی پیش از برجام قدرت مانور ایران در منطقه را محدود کرده بود؟
تا پیش از دستیابی ایران و گروه ١+٥ به توافق برجام، ایران از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد شش قطعنامه تحریمی را دریافت کرده بود. همچنین اتحادیه اروپایی و برخی از کشورها مانند امریکا به بهانه مسائل هستهای به صورت یکجانبه تحریمهایی را علیه کشورمان وضع کرده بودند. یکی از جوانب و ابعاد این تحریمها و قطعنامهها مسائل اقتصادی است که از قضا در ایران، این مساله بیش از هر جنبه دیگری مورد توجه قرار گرفته است ولی تحریمها و قطعنامهها، فقط بعد اقتصادی نداشتند بلکه از ابعاد مختلفی برخوردار هستند. به عبارت دیگر، آن قطعنامهها مانند کوه یخی بودند که فقط نوک آن پیدا بود و بخش اعظم آن، در آب پنهان بوده است. بر اثر تحریمها و فشارهای سیاسی ناشی از قطعنامهها متاسفانه ایران با مشکلات عدیدهای مانند انزوای سیاسی و مشکلات اقتصادی فلجکننده روبهرو شد که وضعیت نامطلوبی را برای زندگی و معیشت مردم به بار آورد و همچنین مانع از تعامل سازنده ایران با جهان شد. این انزوای سیاسی هم فقط مربوط به روابط ایران با کشورهای غربی نبود بلکه در عرصه منطقهای هم آثار خود را به جای گذاشت و کشورهای تحریمکننده ایران با استفاده از نفوذشان، عرصه را برای نقشآفرینی ایران در عرصه منطقهای محدود کردند و باعث شدند تا تعامل سازندهای میان ایران و کشورهای منطقه شکل نگیرد. در این دوران هم، دستگاه دیپلماسی برای خروج از این شرایط طبیعتا مجبور بود زمان و توان بیشتری را برای خروج از این وضعیت صرف کند ولی با دستیابی به برجام شاهد هستیم که سطح نقشآفرینی ایران در مناسبات بینالمللی هم افزایش یافته است که در این چارچوب، این مساله در سطح سیاسی ایران در مسائل منطقهای اثر داشته و موجب افزایش جایگاه کشورمان شده است. با دستیابی به برجام، بخش اعظمی از بهانههای لازم برای ایرانهراسی و محدودیتسازی برای ایران از بین رفته است. میتوان گفت برجام در نقشآفرینی بیشتر ایران در مناسبات منطقهای و بینالمللی کمک کرده و موجب شده تا ایران ظرفیتهای خویش را به نمایش بگذارد.
تا پیش از بحران سوریه هرگاه از نقش ایران در منطقه سخنی به میان میآمد، نقش ایران در محور مقاومت نخستین چیزی بود که به ذهن میرسید. این محور در معادلات امروز خاورمیانه چه تغییراتی کرده است؟
بیتردید ایران از مهمترین و اثرگذارترین کشورهای خاورمیانه در طول دهههای گذشته بوده است. هماکنون نیز ایران از نقش و نفوذ بسیاری در منطقه برخوردار است. در حال حاضر، ایران در تمامی مسائل منطقهای چه محور مقاومت، چه یمن، چه سوریه و عراق و چه مبارزه با تروریسم و... حضور فعالی دارد و تا زمانی که ایران در آنها نقشآفرینی نکند، آن پروندهها هم حل و فصل نخواهد شد. شما درباره سوریه دیدید که چندین نشست بینالمللی بدون حضور ایران برگزار شد اما هیچ کدام به نتیجه نرسید تا اینکه ایران به این مذاکرات دعوت شد و چشمانداز حل کمی بیشتر از قبل شده است. ما در یمن، سوریه، لبنان، عراق و... حضور داریم و از نفوذ برخوردار هستیم. زمانی محور مقاومت به لبنان و فلسطین محدود میشد ولی امروز محور مقاومت گسترش یافته است که از قضا از نقش مهمی در مبارزه با گروههای تروریستی برخوردار است.
بسیاری روسیه را قدرت جدید در خاورمیانه امروز میدانند. این روسیه تا کجا با ایران در خاورمیانه همپوشانی منافع دارد؟
ایران و روسیه در خاورمیانه دیدگاههای نزدیکی با یکدیگر دارند که این موجب شده تا دو کشور سیاست و منافع مشترک نزدیکی با یکدیگر داشته باشند. مشاهده میکنیم که منافع ایران و روسیه در خصوص سوریه و عراق بسیار با یکدیگر همپوشانی دارد و این موجب شده تا تهران و مسکو در رابطه با این دو کشور سیاستهای نزدیکی اتخاذ کنند. ما در ماههای گذشته شاهد آن بودیم که دو کشور در سوریه در حال مبارزه با گروههای تروریستی بودهاند و مواضع سیاسی مشابهای در عرصه بینالمللی داشتهاند که این منجر به تغییر صحنه میدانی سوریه به نفع دولت این کشور شده است. با این حال، این نزدیکی به معنای انطباق صد در صدی منافع و سیاستهای دو کشور نیست و ما میبینیم که روسها در برخی از مواضع درباره سوریه با ایران تفاوت دیدگاههایی دارند.
حضور روسیه در سوریه منجر به کاهش جایگاه و نفوذ ایران نشده است؟
دو کشور در خصوص سوریه منافع مشترکی دارند و نقشهایی هم که ایران و روسیه در سوریه ایفا میکنند، با یکدیگر متفاوت است. این برداشت که حضور نظامی روسیه در سوریه به جایگاه و نفوذ ایران لطمه زده، غلط است و حتی برخی از مسائل مانند حضور عملیاتهای هوایی توانسته به اهداف و اقدامات ایران کمک کند. از سوی دیگر، حضور آن هم در سوریه با هماهنگی ایران بود و میتوان گفت دو کشور در سوریه، مکمل یکدیگر بودهاند.
برخی منتقدان دولت یازدهم ادعا میکنند که برجام مانع از توجه صد در صدی دولت به رابطه ایران با کشورهای منطقهای شده است. تا چه اندازه چنین تعبیری در عمل و در صحنه میدانی درست بوده است؟
با توجه به آنکه بنده همچنان در وزارت امور خارجه هستم و در متن کار حضور دارم، این تحلیل را قبول ندارم. این ادعای نادرستی است که در دولت یازدهم، وزارت امور خارجه به دلیل برجام نسبت به مسائل منطقهای بیتوجه است. هیچگاه اهمیت مسائل منطقهای برای وزارت امورخارجه دولت تدبیر و امید کمرنگ نبوده است و حتی میتوان گفت دستیابی به برجام هم موجب شده تا نقش و اهمیت ایران در مسائل منطقهای بیش از پیش شود. از سوی دیگر، اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، منطقه و همسایگان ما است و ربطی هم به این دولت و آن دولت ندارد.
سفر آقای روحانی به عراق در نوروز کنسل شد. برخی منابع از وجود اختلافهای سیاسی و امنیتی میان تهران و بغداد خبر دادند که منجر به تعویق افتادن این سفر شد. آیا روابط ایران و عراق مانند گذشته است یا این رابطه دستخوش تحولاتی شده است؟
به تعویق افتادن سفر آقای روحانی به عراق ارتباطی به نوع همکاری و روابط دو کشور ندارد. اکنون تهران و بغداد از بهترین روابط با یکدیگر برخوردار هستند و دو کشور بهترین وضعیت را در روابط با یکدیگر دارند. میتوان گفت که عقبافتادن سفر رییسجمهور به عراق در نوع روابط ما با عراق تغییری ایجاد نمیکند.
آمدن فردی مانند شریف علی بن حسین که فرد متفاوتتری نسبت به وزرای اسبق امور خارجه عراق است هم این روابط را تحتالشعاع قرار نمیدهد؟
روابط ایران و عراق آنقدر راهبردی و پیچیده است که تغییر برخی افراد کابینه دولت عراق نمیتواند آن را دستخوش تغییر کند.
حضور نظامی چارچوبدار ایران در سوریه تا چه اندازه میتواند به شکاف میان ایران و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس در منطقه در سال جدید و در حالی که مذاکرات سوریه ادامه دارد، بینجامد؟
حضور مستشاری ایران در سوریه از ابتدا مورد خوشایند کشورهایی مانند عربستان یا برخی اعضای شورای همکاری خلیج فارس نبود و اکنون هم آنها از تغییر صحنه میدانی سوریه راضی نیستند. این مساله هم ربطی به امسال و سال گذشته یا سال آینده ندارد. آنها سیاستهایشان با ایران درباره سوریه بسیار متفاوت است. ایران از ابتدا میگفت بحرانهایی مانند سوریه راهکاری سیاسی دارند ولی آنها به راهکار نظامی اعتقاد داشته و دارند. آنچه امروز رخ داده و اهمیت دارد، این است که تفکر غالب در منطقه که مورد اجماع بینالمللی است، تفکر ایرانی است و نه تفکر عربستان. نمونه این مساله را هم میتوان در نشستهای وین درباره سوریه مشاهده کرد. وزیر امور خارجه امریکا پس از قطعنامه شورای امنیت درباره سوریه هم میگو
ویدیو مرتبط :
نصرالله: ریشه تروریست در منطقه تفکر وهابیت است