مذاکرات ژنو؛ نمایشی که از چهره مخوف «شورشی‌های میانه‌رو» پرده برداشت

گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس - حامد شهبازی: شکست خوردن طرحهای غربی-عربی در قبال ترسیم تحولات در سوریه و پایان یافتن جنگ به نحوی که مطلوب ائتلاف دشمنان بشار اسد باشد، باعث سردرگمی واشنگتن و پایتختهای عربی شده است.

در پی آنکه هنری کیسینجر باعث مختل شدن روند مذاکرات صلح پاریس در سال 1968 به دلایل سیاسی داخلی شد، جنگ ویتنام برای هفت سال دیگر نیز ادامه یافت. در نهایت  واشنگتن شکست مفتضحانه‌ای خورد و طی این بی‌تدبیری هزاران نفر جان خود را از دست دادند.

مذاکرات ژنو درباره سوریه از جنبه‌های بسیاری متفاوت است چرا که نمایشی بیش نیست و ناتو و شیخ‌نشینهای خلیج‌فارس نیز در ظاهر از «مخالفان» سوری حمایت می کنند و در ظاهر نیز با گروه‌های افراطی مشابهی مبارزه می‌کنند که خود در شکل‌گیری آنها نقش داشتند.

با این حال خطرات تداوم جنگ جدی به نظر می رسند چرا که سعودی‌ها و ترکیه که پروژه پنج‌ ساله آنها برای سرنگونی بشار اسد توفیقی نداشته ممکن است به طور غیرقابل پیش‌بینی اقدام کنند. ریاض و آنکارا تهدید به حمله نظامی به سوریه کرده‌اند تا از «دارایی‌های» خود در برابر شکست غیرقابل اجتناب از اتحاد قدرتمندی که دمشق با روسیه، ایران و عراق و از جهاتی با لبنان شکل داده، دفاع کنند.

نمی توان از این واقعیت گذشت که هر گروه مسلح ضددولتی که در سوریه در حال حاضر جولان می دهد، دست پرورده واشنگتن و متحدان آن است. شماری از مقامات ارشد آمریکایی به این واقعیت اذعان کرده اند. تغییر رژیم سوریه هدف اصلی آمریکا و متحدان آن بوده است با این وجود، نمایش «جنگ با داعش» با همراهی کورکورانه رسانه‌های غربی در سوریه ادامه می یابد بدون آنکه بر این واقعیت تاکید کنند که این خیمه‌شب‌بازی دیگر خریداری ندارد و اهداف آمریکا و متحدان گوش‌به‌فرمانش برای جهانیان برملا شده است.

مذاکرات ژنو-3 نتایج محدودی به دنبال داشت. نخست آنکه هیچ یک از گروه‌های «مخالف» تحت حمایت ناتو نتوانستند چهره موجهی از خود نشان دهند. ثانیا آمریکا و روسیه به گفتگو ادامه دادند و در واقع طرح عدم تشدید درگیری‌ها را توسعه دادند.

در این مذاکرات چهره «شورشی‌های میانه‌رو» مشخص شد و اکنون جهان می داند که آنها چه گروه‌هایی هستند: گروه تروریستی جبهة النصرة (القاعده سوریه) که از جنبه بین‌المللی کاملا منفور است و متحدان سلفی دیرینه آن یعنی جیش الاسلام و احرار الشام که اقدامات تروریستی آنها طی سالهای اخیر و خونهای بسیاری که به دستور حامیان خود ریختند، چهره واقعی آنها را برای دنیا مشخص کرد. جیش الاسلام و احرار الشام  بازماندگان گروه های سلفی سوریه هستند. این گروه‌ها در شمال سوریه با همکاری ترکیه و عربستان گروه بسیار تندروی جیش الفتح را شکل دادند.

آنگونه که روند مذاکرات ژنو نشان داد گروه‌های منتسب به القاعده از مهارتهای مذاکره ضعیفی برخوردارند. این گروه‌ها که در صحنه نبرد نیز شکستهای پی درپی را تجربه کرده بودند امید داشتند در میز مذاکرات به توفیقاتی دست یابند که با علم به اینکه در میز مذاکرات نیز به نتیجه مطلوبی دست نخواهند یافت، مذاکرات را ناتمام گذاشتند.

برخی از این چهره‌های مخالف نظیر هیثم منا و قدیر جمیل در ژنو حاضر شدند. گروه‌های دیگری چون حزب قدرتمند «حزب سوسیال ملی‌گرای سوریه» در سال 2011 از دولت بشار اسد حمایت می کردند. این در حالی است که شماری دیگر از گروه‌ها در حاشیه قرار دارند و از اینکه دیدند جنبش به اصطلاح اصلاحات به عنوان ابزاری برای مطامع برخی از گروه‌های تحت حمایت عربستان و ترکیه قرار گرفته‌اند، سرخورده شدند.

در جبهه‌ای دیگر کردهای سوریه قرار دارند که با همراهی دولت و ارتش سوریه به دنبال مبارزه با گروه های تروریستی هستند و حضورشان در مذاکرات ژنو به هیچ وجه امکانپذیر به نظر نمی رسید چرا که ترکیه و متحدانش بشدت نسبت به کردها و توفیقات آنها در جنگ، موضع داشته و ابراز نارضایتی می کنند.

شکست طرحهای آمریکا به ویژه جنگ نیابتی که با حمایت ترکیه و عربستان در سوریه در جریان است، در برابر ظهور گروه 4+1 یعنی روسیه، سوریه، ایران، عراق و حزب‌الله باعث شده که واشنگتن در پیشبرد اهدافش دچار سردرگمی شدیدی شود و این چرخش باعث ناکامی طرح خاورمیانه بزرگ جرج بوش شده است. آمریکا زمانی خواهان به دست گرفتن کنترل کل خاورمیانه بود و اکنون در حال از دست دادن کل خاورمیانه است.

در این میان روسها که به دنبال تامین منافع خود درمنطقه هستند، از متحدان خود در سازگاری با حقوق بین الملل حمایت می کنند. طرح استفاده روسیه از حملات هوایی با پشتیبابی زمینی سوریه، عراق و حزب‌الله موفقیتهای بسیاری را به دنبال داشته است.

به نظر می رسد که روسیه و آمریکا با سران ترکیه، عربستان و سوریه در قبال ارائه کمکهای بشردوستانه به مردم سوریه به توافق رسیده‌اند که پیش از این به دلیل محاصره نواحی از سوی تروریستها با موانع بسیاری روبرو شده بود. برخی از محاصره‌ها از سوی گروه‌های منتسب به القاعده و شماری نیز از سوی ارتش سوریه در شهرهای کوچک و بزرگی بوده‌اند که تروریستها پناه گرفته‌اند. اکثر امدادرسانی زمینی از طریق صلیب سرخ سوریه و تحت نظارت دولت در حال انجام است حال آنکه امدادرسانی هوایی برای مناطقی چوت دیرالزور و دیگر مکانها سازماندهی شده است.

اگر قرار است سوریه درگیر روند سیاسی در قبال کارگزاران و رهبران خود باشد این روند صرفا می بایست از سوی مردم سوریه و نه قدرتهای خارجی هدایت و مدیریت شود چرا که سابقه نشان داده هر زمان که قدرتهای منطقه‌ای و بین‌المللی در قبال مسائل داخلی کشورها وارد عمل شوند جز ویرانی و تباهی نتیجه‌ای برای ملتهای منطقه به دنبال نداشته‌اند و اگر قرار است در ساختارهای قدرت در سوریه تغییری صورت گیرد این تغییر باید در چارچوب تعیین شده از سوی قانون اساسی و مبتنی بر انتخاب و خواست مردم سوریه باشد نه آنکه گروه‌های تروریستی تحت حمایت برخی قدرتها که منافع دیگری را دنبال می‌کنند به دنبال تحمیل دیدگاه‌های خود بر مردم سوریه باشند. داعش یا جبهة النصرة که دستشان به خون بیگناهان آلوده شده نباید در تعیین سرنوشت مردم سوریه نقشی ایفا کنند. ترکیه و عربستان تا به اینجای بحران سوریه نشان داده‌اند که تنها به دنبال منافع خود هستند و تلاش برای تغییر رژیم سوریه بدون خواست مردم این کشور، جز هرج‌ومرج و تداوم جنگ، نه به ثبات منجر خواهد شد و نه می‌توان پایانی را برای کشتار و بی ‌خانمان شدن بیگناهان متصور شد.

قدرتهای غربی و متحدان عرب آن اگر به دنبال صلح و سعادت مردم سوریه هستند(که البته اینگونه به نظر نمی رسد)، می بایست از حمایت بی‌چون‌وچرا از گروه‌های تروریستی به ویژه داعش دست برداشته و ارسال سلاح و کمکهای مالی به عنوان شریانهای حیات این گروه‌ها را متوقف کنند. آمریکا چگونه می خواهد برای بحران سوریه نسخه صلح بپیچد در حالی که بیش از آنکه دغدغه توقف مخاصمه را داشته باشد، به دنبال پیروزی در رقابتی است که خود با قدرتهایی چون روسیه آغاز کرده است. اگر واشنگتن به دنبال حل‌وفصل بحران سوریه است باید از گزینه «شورشی میانه‌رو» دست بردارد که مذاکرات ژنو روشن کرد که منظور از شورشی میانه‌رو گروه‌های تروریستی چون جبهة النصرة یا احرار الشام نیست.

 چگونه می‌توان گروه‌هایی که برای پیشبرد اهداف قدرتهای منطقه‌ای دست به اسلحه برده و به مدت پنج سال سوریه را به ویرانه‌ای تبدیل کرده‌اند، میانه‌رو نامید؟ آمریکا که اعتبار خود را در بحران سوریه خدشه‌دار می‌بیند باید از ماجراجویی‌های اردوغان و شاهزاده‌های سعودی در سوریه جلوگیری کند چرا که مداخله غیرمستقیم آنکارا و ریاض از طریق جنگ نیابتی که در سوریه به راه‌ انداخته‌اند، منطقه را درگیر تنشهای فزاینده‌ای کرده است و اگر این دو کشور سودای ورود مستقیم در بحران سوریه را در ذهن دارند، باید از خواب بیدار شده و به این درک برسند که تداوم مداخله‌ها باعث تشدید آتش جنگ شده و این امر قطعا دامن آنها را نیز خواهد گرفت. داعش که با حمایت غرب و برخی متحدان عربی به هیولایی تبدیل شده، اکنون به گسترش فعالیتهای خود به فراتر از خاورمیانه می‌اندیشد و گزارش اخیر سازمان ملل درباره ابعاد قعالیتهای داعش، زنگ خطری برای واشنگتن و متحدانش است که این گروه‌ تروریستی اگر زمینه را آماده ببیند، در تهدید آفرینندگان خود لحظه‌ای درنگ نخواهد کرد.

انتهای پیام/.

http://fna.ir/GN1ZUP

ویدیو مرتبط :
پشت پرده مذاکرات ژنو توسط /دکتر نبویان/ از دست ندین