داعش پارادوکسی برای اعراب منطقه

وبلاگ > تاجیک، نصرت اله - کشورهای عربی با یک پارادوکس روبه‌رو هستند. از طرفی آنها به یقین می‌دانند که اگر داعش در سوریع پیروز شود در قدم بعدی به صورت رسمی و گسترده و علنی در کشورهای آنها مستقر شده و یا نفوذ گسترده ائی در سایر کشورهای عربی پیدا خواهد کرد که عواقب جبران‌ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. اگر داعش شکست هم بخورد، نیروهایی که از کشورهای مذکور در آنها هستند بالقوه یک تهدید برای آنها به حساب می‌آیند. یعنی شکست و پیروزی داعش باعث شده تا این کشورها در یک تضاد همه‌گیر و گسترده قرار گیرند. از سوی دیگر عدم شفافیت سیاست‌های غرب در منطقه چه در حوزه تئوریک و چه در حوزه اجرایی به اضافه سرگردانی کشورهای منطقه و ترس واهی و بیهوده از حل مشکلات ایران باعث شده است سیاست درست و مقبولی در خصوص مبارزه با تروریسم گرفته نشود.

«نصرت‌الله تاجیک» سفیر سابق ایران در اردن در تشریح نقش کشورهای حاشیه خلیج فارس و اعراب منطقه در بحران سوریه، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: طی چند سال گذشته سعودی‌ها موضع خصمانه‌تری را نسبت به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفتند. در حالت کنونی هم مسائل و مشکلات جاری در سوریه بیشتر ناشی از تحرکات عربستان است تا سایر کشورهای دیگر منطقه. البته کشورهای منطقه هم در قالب شورای همکاری خلیج‌فارس به نوعی عربستان را همراهی می‌کنند ولی سیاست‌های آنها تا حدودی با یکدیگر تفاوت دارد. اما در مجموع آن چیزی که شاخصه اصلی سیاست‌های این شش کشور است، مخالفت با سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران، محور مقاومت در منطقه و همچنین مخالفت با دولت بشار اسد در سوریه و دخالت در این کشور برای سرنگونی دولت سوریه است.وی ادامه داد: شاخصه‌های اصلی این کشورها همان گونه که پیشتر به آن اشاره کردم، یکی است اما تفاوت‌هایی در این بین وجود دارد. به عنوان مثال اگر یک طیف چپ در این میان در نظر بگیریم، عربستان، امارات، قطر، بحرین، کویت و نهایتاً عمان را شاهد خواهیم بود که البته عمان با فاصله زیادی از پنج کشور دیگر قرار دارد. به گونه‌ای که ممکن است سیاست‌های کشورهای دیگر را قبول نداشته باشد اما محکوم هم نمی‌کند. در حقیقت یک سر طیف عربستان است و سر دیگر آن عمان است. لذا عمان سعی می‌کند بیشتر با سیاست‌های منطقه‌ای هم‌گرا و هم‌نظر باشد و خیلی به دنبال تنش در منطقه نیست.این کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص نقش قطر در سوریه تاکید کرد: قطری‌ها تا حدی یک تغییر سیاست داشتند. در ابتدا به صورت خیلی محکم و قوی در کنار سعودی‌ها و ترک‌ها فعالیت می‌کردند و اقدام‌هایی از حیث کمک مالی و سازماندهی نیروها صورت دادند. بعد از دو سال ابتدایی بحران سوریه تحرکات قطر رو به فرسایش و کم شدن رفت و این موضوع مقارن بود با تغییر حاکم دوحه و سپردن اوضاع به دست پسرش که در آن زمان تا حدودی فهمیدند سیاست‌های اتخاذی در خصوص براندازی و سرنگونی بشار اسد محقق نخواهد شد. اما سعودی‌ها و دولت اردوغان در ترکیه همچنان با این سیاست‌ها به پیش می‌رنود. لذا باید گفت قطری‌ها تا حدودی عقب‌نشینی داشته‌اند که می‌شود گفت سیاست‌هایشان را یا پنهان کرده‌اند یا پنهانی دست به ادامه فعالیت‌ها زده‌اند. قرائنی وجود دارد که اگر قطر تحرکات مخفی هم داشته باشد در سطح و گستره قبلی نیست. ظاهراً قدرت‌های فرا منطقه‌ای مانند آمریکا و بریتانیا در این موضوع دخیل بوده‌اند.وی درباره نقش‌آفرینی امارات در بحران سوریه افزود: اصولاً پتانسیل سیاست خارجی امارات برای تاثیر گذاری در سوریه بسیار کمتر از سایر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است.این کشور در شرایطی قرار گرفته است که معلوم نیست این میزان همراهی با عربستان هم از حیث مالی و هم از منظر عواقب سیاسی به نفعش باشد. سعودی‌ها جاه‌طلبی رهبری جهان اسلام را دارند. همچنین ذخیره مالی بسیار زیادی دارند و از طرفی دارای یک جمعیت و سرزمین وسیعی هستند. در مقابل امارات ضربه‌پذیرتر از عربستان است و اختلافات در لایحه‌های سیاسی بیشتر از عربستان است. هر چند سیاست خارجی این کشور دست اتحادیه حاکم بر ابوظبی باشد اما به هر حال امارات ظرفیت و قدرت مانور در زمین سوریه را ندارد.اما به دلیل اینکه در قالب شش کشور شورای همکاری خلیج فارس قرار دارد، سعی می‌کند تا با سیاست‌های عربستان همراه شود.به عقیده من اگر بخواهیم نقش عربستان را ارزیابی کنیم، ایرادی ندارد که ترکیه را به دلیل وزنی که دارد در این بین در نظر بگیریم و اردن را هم به همین روال می‌توان همانند ترکیه در نظر گرفت اما امارات یا بحرین و حتی کویت را نمی‌توان دارای چنین وزنی دانست. ضمن این‌که آنها قد و وزن خود را در حد روس‌ها نمی‌بینند که بخواهند به مقابله با عملکرد روسیه در سوریه بپردازند.تاجیک در توصیف نقش اردن در پرونده سوریه گفت: تمامی کشورهای عربی با یک پارادوکس روبه‌رو هستند.یعنی آنها به دقت و یقین می‌دانند که اگر داعش به صورت رسمی و گسترده و علنی در کشورهای آنها مستقر بشود، عواقب جبران‌ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. اگر داعش شکست هم بخورد، نیروهایی که از کشورهای مذکور در آنها هستند بالقوه یک تهدید برای آنها به حساب می‌آیند. یعنی شکست و پیروزی داعش باعث شده تا این کشورها و حتی اردن در یک تضاد همه‌گیر و گسترده قرار گیرند. به گونه‌ای که عدم شفافیت سیاست‌های غرب در منطقه چه در حوزه تئوریک و چه در حوزه اجرایی به علاوه سرگردانی کشورهای منطقه باعث شده است سیاست درست و مقبولی در خصوص مبارزه با تروریسم و حتی با راهبرد غلط کشورهای حاشیه خلیج فارس گرفته نشود.

منبع: ایلنا مورخ 28/7/1394

ویدیو مرتبط :
این اعراب منطقه عزت هم دارن ؟