دکتر سلام/ چگونه سرگيجه خود را درمان کنيم؟

حکيم باشي/ اصطلاح سرگيجه به حالتي اطلاق مي شود که بيمار احساس مي کند که اشيا به دور او مي چرخد و بالعکس چشمش سياهي مي رود وگاهي بيمار نمي تواند يک حالت جهت يابي بين خود و اشياء را بيابد. سر گيجه اکثر در بيماريهاي لابيرنت گوشي، شاخه دهليزي عصب هشتم يا هسته مرکزي اين عصب يا ارتباطات آن ديده مي شود، شايع ترين علل سرگيچه سندروم مي نيير است لابيرن تيت حاد و آسيب هاي عضوي، مغزي، حالات امتلائي و فشار خون و بسياري از عوامل ديگرمي تواند عامل سرگيجه باشد مثل کم شدن ناگهاني فشار خون و غيره.

تابلو زير کمک به تشخيص سرگيجه مي کند
اگر سرگيجه بطور ناگهاني ايجاد شده باشد، سرگيجه مرکزي که ورم لابيرنت گوش داخلي، اختلال عروق گوش داخلي مي تواند عامل آن باشد.
اگر سرگيجه بطور مزمن و کهنه باشد و نيز زودگذر باشد بايد ديد که علائم گوشي در بيمار وجود دارد يا خير که اگر وجود داشته باشد استوئيت ماستوئيديت، بيماري منير، نورينوم اکوستيک ممکن است بوده باشد.
اگر علائم گوشي وجود ندارد بايد ديد که آيا با وضعيت بيمار ارتباط دارد يا خير که اگر ارتباط دارد ممکن است مربوط به، سرگيجه وضعي يا استوفيت هاي مهره اي باشد.
اگر با وضعيت بيمار مربوط نباشد ممکن است عامل آن داروها هيپروانتي لاسيون (زياد نفس کشيدن) آسيبهاي گردن و يا ميگرن باشد.
اگر سرگيجه مدام باشد بايد ديد علائم گوشي وجود دارد يا خير اگر وجود داشته باشد مربط به نورينوم اکوستيک و ساير تومورهاي زاويه جمجمه وپل دماغي است اگر علائم گوشي وجود نداشته باشد بايد ديد که با حالت غشي همراه است يا نه اگر با غشي همراه باشد بايد به فکر عدم تکافوي گردش خون، بيماري قلبي بازيلر، آرتريو اسکلروز کاروتيد، حساسيت سينوس کاروتيد افتاد. اگر با خالت غشي همراه نباشد، بيماريهاي پسيکونوروز، بلا بودن فشارخون، کم خوني، مرض قند ( ديابت ) پر کاري تيروئيد و ناسازگاري خوني مطرح مي شود.

سرگيجه از نظر مزاجهاي چهارگونه
سرگيجه در نزد کسانيکه خون زيادي دارند علائم:
سرخي صورت و چشمها، برآمدگي عروق پيشاني و شقيقه و به سزعت رفع شدن سرگيجه.

درمان:
خون گيري لازم است و پاکسازي بدن را با جوشانده هليله و سکنجبين و شربت عناب و لعاب اسپرزه و آب انار و آب غوره و آب گشنيز و پرهيز از غذاهاي گرم يا شور و سرشويه با جوشانده گل سرخ، بابونه و سبوس گندم و ضماد صندل و گلاب و روغن گل با روغن مورد و سرکه بر سر و آنچه در سردرد دموي مزاج يا پرخوني آمده است در اينجا نافع است.

سرگيجه در صفراوي مزاج علائم:
زردي صورت و تلخي دهان حالت چرت زدن، سرعت نبض، بهبودي از خنکيها و زود از بين رفتن سرگيجه.

درمان:
جوشانده شاه تره، پوست هليله زرد، فلوس و ترنجبين، يا شيرخشت. آب انار، آب تمرهندي، سکنجبين و شربت ليمو، مغز فندق و گيشنيز و مويز و اسپرزه با شکر و آب انار ترش و آب غوره مؤثر است، سيب و به و سوپ جو و مرغ و آب غوره و تمرهندي مفيد است گل بنفشه و صندل بو کنند و دستورات سردرد ضفراوي نيز در اينجا حاکم است.

نسخه:
هليله زرد 15 گرم

تمرهندي 50 گرم

شاه تره 10 گرم

آلو 100 گرم

سه پستان 15 گرم

آب دو بطر
همه را جوشانده صاف کرده شير خشت 25 گرم اضافه نموده روزه چهار استکان ميل نمايند اين نسخه براي امراز صفراوي مفيد است و براي بيماري هاي خارش دار و جرب نيز مؤثر است و روزانه به جاي آب مي توان از عرق کاسني استفاده نمود و ضماد گل خطمي و آرد باقلا و اسپرزه به ناحيه سر مفيد است پاشويه گل خطمي و جو و بنفشه و همچنان سر شويه به و سيله آنها براي اينگونه بيماران توصيه مي شود. پاشويه فوق را مي توان با جوشانيده کاه جو نيز انجام داد.

سرگيجه در بلغمي مزاج علائم:
سنگيني سر، کمبود عطش، لعاب فراوان دهن، تندي نبض، سفيدي بدن.

درمان:
دادن ايارج فيقرا و بوئيدن مرزنجوش مفيد است.

ازجوشانده بابونه 10 گرم برنجاسف 5 گرم مغزناخنک 5 گرم شبت 10 گرم سر را ماساژ دهيد و بقيه معالجات مانند سردرد بلغمي است.

سرگيجه در سوداوي مزاج علائم:

کثرت فکر، خاموشي، تخيل ( خيالپردازي) چيزهاي فاسد، ضعف و سفتي نبض.

درمان:
پاک سازي سودا از بدن، ماليدن روغن شبت، روغن بابونه و يا ماساژ سر با آب جوشيده آنها، بقيه دستورات مانند سردرد سوداوي است.

سرگيجه با علت معدي در حالت صفراوي
غلبه بيماري در وقت خالي بودن معده و سکونش در سيري، حالت خفقان، قي، کمبود اشتها، درد بالاي معده، تلخي دهان، سرعت نبض، زودرنجي يا تيزي حواس.

درمان:
اول سکنجبين با آب گرم و قدري نمک داده تا بيمار استفراغ کند سپس آلوچه خشک 100 گرم تمر هندي 50 گرم هر دو را جوشانده 50 گرم ترنجبين شيره کش کرده به آن اضافه کنند 5 روز صبح ناشتا ميل نمايد آب غوره، آب انار ترش مفيد بوده و سوپ گشنيز و آنچه در سرگيجه صفراوي گذشت در اينجا مفيد است.

سرگيجه با شرکت معدي در حالت بلغمي
در اينجا از جوشانده تخم ترب و نمک و سکنجبين معده را خالي نمايند ( شستشوي معده ) مسهل بلغم دهند بعد از پاکسازي معده براي تقويت آن نخود هندي 5 گرم، مصطکي 10 گرم، گل قند نصف ليوان به مدت چهار روز اين مقدار داده مي شود، جوشانده 5 گرم برنجاسف با عسل به مدت 15 تا 20 روز مفيد است.

دادن اطرفيل صغير مفيد است.
فرمول اطرفيل صغير ( هر سه هليله را با آمله برابر سائيده در روغن بادام يا روغن گاو ريخته عسل يا مويز يا کشمش سه چندان همه مخوط کرده روزي سه قاشق مربا خوري ) اين شربت مقوي دماغ مصفاي ذهن و رنگ صورت و از بين برنده ناراحتي هاي مقعد و بواسير نيز مي باشد، سرگيجه با علل و عوامل ديگري به وجود مي آيد که با بر رسيهاي دقيق علل آن معلوم خواهد شد.