ناگفته های برنامه شب کوک از زبان باربد بابایی

ارائه طرح «شبک کوک» حتی قبل از راه اندازی من و تو!

به عنوان سئوال اول، انتقادی را مطرح می کنم که تا به حال هم پاسخ درستی به آن داده نشده است. اینکه آیا «شب کوک» به این دلیل توسط صدا و سیما ساخته شد تا تلویزیون هم یک «آکادمی گوگوش» داشته باشد؟

بابایی: این سئوال را باید از مدیران صدا و سیما بپرسید، چون ما در بُعد کلان قضیه که نمی دانیم چه اتفاقاتی افتاده است، اما آنچه که از طرف خودمان می توانم بگویم این است که ما این طرح را چند سال پیش به شبکه 3 پیشنهاد دادیم. دقیقاً سال 1387 بود. در آن سال شبکه های ماهواره ای به این تعداد فعال نبودند و برای برنامه ای هم که اشاره کردید، هنوز شبکه اش راه اندازی نشده بود. در آن زمان ضرورت راه اندازی برنامه ای درباره ی خوانندگی در صدا و سیما احساس نمی شد. واقعیت این است که این نوع مسابقات در تمام دنیا اجرا می شوند. بعضی از آنها آکادمی هستند، به این معنا که از همان پله ی اول با شرکت کنندگان شان به صورت آکادمیک تمرین می کنند. بعضی ها فقط Talent Show هستند، یعنی فقط استعدادیابی می کنند. برنامه ی ما در واقع اصلاً آکادمی نیست، بلکه Talent Show است که فارسی آن می شود استعدادیابی خوانندگی. طرحی که از سال 1387 در زونکن شبکه 3 موجود است.

آن طرح هم از شما بود؟

بابایی: بله، آن موقع شبکه 3 احساس نمی کرد باید چنین چیزی را داشته باشد تا اینکه در سال 1390 به شبکه نسیم رسیدیم. در سال 1390 وقتی من و آقای دمیرچی برای ارائه ی این طرح به سراغ «شبکه نسیم» رفتیم، به ما گفتند یک برنامه ی آنالیزی راجع به موسیقی بسازید که در حوزه ی ترانه، آهنگ سازی و… تحلیلی کند و بین آنها هم آهنگ هایی را که مردم به صورت پیامکی درخواست می کنند پخش کنید.

و بدین ترتیب سری اول برنامه ی «شب کوک» ساخته شد.

بابایی: بله، ما 168 قسمت با آن عنوان رفتیم. به امید اینکه این برنامه را بتوانیم انجام بدهیم.

در سری اول انتقادی مبنی بر اینکه برنامه ی شما شبیه برنامه های خارجی و کپی آن ها است وجود نداشت.

بابایی: نکته ی جالبی را درباره ی این موضوع برای تان بگویم، چون بیشتر بحث رسانه ها و مطبوعات درباره ی برنامه «شب کوک»، شباهت هایش با برنامه های مشابه خارجی است که شما هم اشاره کردید. هر مسابقه ای یک سری ملزومات دارد. یعنی مسابقه فوتبال، مسابقه آشپزی، مسابقه قوی ترین مردان و… به ابزار خاص خودش نیاز دارد. یک مسابقه، داور، بازیکن و شرکت کننده دارد و رأی صادر می شود و این شرکت کننده ها با هم رقابت می کنند. سئوال ام این است که ما می خواستیم یک مسابقه خوانندگی در کشورمان که 80 میلیون جمعیت دارد برگزار کنیم. جمعیتی که بیش از نیمی از آن جوان هستند و علاقمند به موسیقی هم خیلی زیاد است و اکثراً هم راه را گم می کنند و پول شان را هدر می دهند یا در شرایط بدی این تجربه را از سر می گذرانند. به نظر شما چه باید می کردیم؟ آیا باید از داور استفاده نمی کردیم که شبیه کسی نشود؟ آیا باید جای شرکت کننده را با داور عوض می کردیم و داور می خواند و شرکت کننده نظر می داد که بگویید برنامه مال خودمان شده است؟ یک سری اصطلاحات در موسیقی ثابت است، مثلاً کوک، لحن، رنگ و… این یک مسابقه خوانندگی است. اینکه این قدر توسط مطبوعات تلاش می شود ما را روبروی این ماجرا قرار بدهند، برای ما هم جای تعجب دارد، برای اینکه آیا واقعاً جای خالی یک برنامه موسیقایی در صدا و سیمای ما احساس نمی شد؟

چرا شب کوک چهار داوره شد؟

این نکته ای که می گویید درست است، ولی انتقادی که وجود دارد این است که «آکادمی گوگوش» با سه داور راه افتاد و «شب کوک» هم در ابتدا سه داور داشت. بعد «استیج» با چهار داور آمد و «شب کوک» هم چهار داوره شد. همچنین در «استیج» داورها با شرکت کننده ها تمرین می کردند، «شب کوک» هم عیناً همین کار را کرد.

بابایی: اولاً ما با سه داور شروع کردیم و اصلاً هم قرار نبود چهار داور شود. این قسمت را مردم نمی دانند. یکی از دفاتری که باید با آن ارتباط برقرار می کردیم، دفتر محترم موسیقی سازمان بود و طبیعتاً آثاری که ما در «شب کوک» اجرا می کنیم باید مورد تأیید این دفتر باشد. ما سر این مقوله برای اینکه به چالش برنخوریم و یک موقع از خطوط خارج نشویم، خودمان از دفتر محترم موسیقی درخواست کردیم به ما کارشناس بدهد که سر صحنه باشد و در لحظه، اگر قرار شد کاری را اجرا کنیم و فرصت بوروکراسی اداری را نداشتیم، این کارشناس نماینده ی دفتر موسیقی باشد و همان جا تصمیم بگیرد. نماینده ی دفتر موسیقی قرار بود بیاید و به عنوان ناظر در صحنه حضور داشته باشد. وقتی سازمان آقای «فرهاد برنجان» را معرفی کرد، دیدیم ایشان 25 سال است در حوزه ی موسیقی فعالیت می کند، مؤلف کتاب آهنگ سازی است. ما دیدیم ایشان قابلیت هایی که جلوی دوربین بیاید را دارد. پس چرا به عنوان ناظر بنشیند؟ بیاید و به عنوان داور حضور یابد.

یعنی آقای برنجان از طرف صدا و سیما معرفی شد، ولی شما ایشان را به عنوان داور انتخاب کردید؟

بابایی: بله، گفتیم اگر ایشان این قدر توانایی دارد، چرا کمک نکند و بار فنی برنامه ما بالاتر نرود؟ راجع به تمرین هم عرض می کنم. در فینال چیزی نزدیک به 100 جلسه داشتیم که در 80 قسمت آن چیزی به معنای تمرین وجود نداشت. فقط پانزده قسمت پایانی ما تمرین داشت. دلیل اش هم این است که داوران ما در مرحله ی فینال تصمیم گرفتند برای اینکه فینال جذاب تری داشته باشیم، یک سری تکنیک ها را روی آهنگ هایی که انتخاب می شوند، به شرکت کنندگان یاد بدهند و مردم از آن خواننده در مرحله فینال همان چیزی را نبینند که دو مرحله ی قبل هم دیده بودند و پیشرفتی را در شرکت کنندگان ببینند. از این گذشته در تمام دنیا این نوع مسابقات از همین مراحل و استانداردها پیروی می کنند و ربطی به یک برنامه یا شبکه ی خاص ندارد. در همه اروپا و در همه کشورهای آسیایی، عربی، ترکیه و… این مراحل اتفاق می افتند. عجیب است که چطور ما فقط با یک شبکه یا یک برنامه خاص مقایسه می شویم؟ از این دست برنامه ها حتماً در شبکه های اروپایی و آسیایی دیده اید.

من هم این انتقاد که «شب کوک» کپی برنامه های خارجی است و به همین دلیل برنامه ی خوبی نیست را قبول ندارم. اما «شب کوک» چه ویژگی هایی دارد که مختص خودش باشد و در سایر برنامه های مشابه خارجی وجود نداشته باشد؟

بابایی: بیشتر یک جور شیطنت است. نظر ما این است که یک مسابقه خوانندگی داشته باشیم که استعدادها در آن دیده شوند و در راهی هم که داریم می رویم، یک سری کارها هم باید انجام شوند. در مسابقه فوتبال نمی شود گفت فوتبال را چون انگلیسی ها اختراع کرده اند، پس ما به جای گل زدن به حریف بیاییم بازی را ایرانیزه کنیم و به خودمان گل بزنیم! اتفاقاً «شب کوک» کاملاً ایرانیزه است. شوخی و فانتزی ای که در برنامه جریان دارد، در هیچ یک از برنامه های مشابه در دنیا وجود ندارد. ما مسابقه پیام کوتاهی داریم که در کل رسانه ملی منحصر به فرد است. ما سئوال را می گوییم و پاسخ اش را هم می دهیم. اصلاً تا به حال چنین چیزی در رسانه ملی نداشته ایم. نوع رأی دادن داورهای ما به شکل کارت های سبز، قرمز و زرد است، در حالی که در دنیا کسی به کسی کارت نمی دهد و فقط می گویند آری یا نه و آیا آن فرد می ماند یا می رود.

نوع اتفاقی که بین تماشاچی ها و من که روی صحنه هستم و داورها می افتد و چالشی که با هم داریم، فقط مال خودمان است. اینکه چیزی را می گویم و آنها تکرار می کنند یا بده بستان هایی که در خنده ها و شوخی های مان داریم و از این دست اتفاقاتی که مال خودمان هست، خیلی زیاد داریم. حالا دوستان ما این را نمی بینند و بعد می آیند و می گویند چرا تمرین کردید؟ طبیعی است، چون مسابقه موسیقی است. مگر نباید تمرین کنیم؟ آن هم در پانزده قسمت آخر. در تمام دنیا شرکت کننده ها کارهای مشترک می خوانند. ما اصلاً نداشتیم، چون نیاز نداشتیم. البته خوب بود اگر می داشتیم، ولی در این پروسه فکر کردیم اصلاً نیازی به چنین اتفاقی نیست. اینها مسائلی است که مال خودمان است. چرا دیده نمی شوند؟ آن استندآپ کمدی که روی صحنه من با تماشاچی ها، داورها و شرکت کننده اجرا می کنم، چرا دیده نمی شود؟ خیلی منحصر به فرد است. اگر الان برنامه ما به عنوان دومین برنامه پربیننده سیما شناخته شده است، فقط به خاطر موسیقی اش نیست. هرچند موسیقی مهم است، ولی این محبوبیت به خاطر فانتزی ای است که دارد اتفاق می افتد.