توليد نانوکپسول‌هاي حاوي پودر امگا-3 توسط محققان ايراني

ايسنا/ پژوهشگران دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي ساري در طرحي مشترک با يک شرکت صنايع غذايي، اقدام به توليد آزمايشگاهي نانوکپسول‌هاي حاوي روغن امگا-3 کردند. اين نانوکپسول‌ها در صورت توليد انبوه مي‌توانند در جيره‌ غذايي مورد استفاده قرار گرفته و سبب افزايش سطح سلامت افراد مصرف کننده شوند.

 اسيدهاي چرب غيراشباع نظير امگا-3، زماني که به طور منظم و در غلظت مناسب مصرف شوند، داراي مزاياي فراواني بوده و تأثير مثبتي بر سلامت انسان دارند. متأسفانه بدن انسان قادر به سنتز اين اسيد‌هاي چرب غيراشباع نيست. اين موضوع سبب شده تا اين دسته از مواد به عنوان بخشي ضروري از جيره‌ غذايي مد نظر قرار گيرند.

يکي از راه‌هاي افزايش مصرف اسيدهاي چرب غيراشباع امگا-3 در رژيم غذايي مصرف کنندگان، توليد روغن ماهي کپسوله شده و افزودن آن به مواد غذايي است. حال چنانچه اين محصول به شکل نانوکپسول توليد شود، سبب افزايش ارزش غذايي ماده‌ مصرفي مي‌شود.

به گفته‌ رحيمه اصفهاني از محققان اين طرح، هدف اين کار توليد پودرهاي نانوکپسوله شده حاوي امگا-3 بوده است. براي اين منظور تلاش شده تا از ژلاتين ماهي و صمغ عربي به عنوان مواد ديواره استفاده شده و در نهايت پودر نانوکپسول شده‌ امگا-3 در مقياس آزمايشگاهي توليد شود.

وي در ادامه افزود:«کشور ما از نظر دارا بودن ذخاير شيلاتي غني بوده و پتانسيل بالايي در توليد محصولات جانبي (مانند روغن ماهي، ژلاتين ماهي و...) از حجم بزرگ ضايعات بهره‌برداري نشده از آبزيان دارد. در نتيجه مي‌توان از اين ضايعات در قالب فرآورده‌هاي بيولوژيک داراي ارزش افزوده و به عنوان منبعي براي توليد روغن ماهي و اسيد چرب ماهي استفاده کرد.»

براي توليد نانوکپسول‌هاي امگا-3 از روش کواسرواسيون ترکيبي استفاده شده است. اين روش، روشي ساده و کم هزينه براي توليد سامانه‌هاي ميکرو/ نانوساختار است. همچنين ژلاتين ماهي و صمغ عربي به عنوان مواد ديواره‌ نانوکپسول‌ها انتخاب شدند. اين ترکيب‌هاي پروتئين-پلي ساکاريدي، به علت حلاليت بالا در آب و حفاظت از مواد کپسوله شده، داراي مزاياي بيشتري نسبت به کپسول‌هاي ليپيدي هستند.

به گفته‌ اين محقق، با انجام آزمايش‌هاي تکميلي و دستيابي به توليد انبوه، مي‌توان محصولي نوين از روغن ماهي توليد و از آن در صنايع غذايي و دارويي کشور استفاده کرد. اين امر علاوه بر کمک به بهبود سطح سلامت جامعه، منجر به ايجاد ارزش افزوده‌ بالا به دليل جلوگيري از خروج ارز به منظور واردات محصولات خارجي خواهد شد.

وي در پايان افزود: «با استفاده از نانوريزپوشاني مي‌توان توليد بسياري از محصولاتي که از نظر فناوري توليد غيرممکن هستند را عملي کرد. نانوريزپوشاني همچنين در صنايع دارويي و مکمل‌هاي غذايي به منظور تحويل هدفمند دارو، ايجاد حداقل سميت، افزايش توزيع زيستي و جذب سلولي بالاتر برخي از داروها و مواد غذايي نيز استفاده مي‌شوند.»

اين طرح به همت رحيمه اصفهاني در قالب پايان نامه‌ کارشناسي ارشد ايشان و با راهنمايي دکتر سيد علي جعفرپور از دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي ساري و دکتر سيد مهدي جعفري از دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان و به سفارش يک شرکت صنايع غذايي انجام شده است. اين پايان نامه تحت عنوان پايان نامه‌ مورد نياز صنعت به تأييد ستاد توسعه‌ فناوري نانو رسيده است. آيين نامه‌ حمايت از پايان نامه‌هاي مورد نياز صنعت در سايت www.nano.ir/hrdc موجود است.