جزئیات نجومی طولانی‌ترین شب سال

بیگ بنگ/ ایرانی‌ها از قدیم تسلطی خاص به علم نجوم داشته‌اند که شب یلدا برایشان شبی خاص و ویژه بوده است. اما طولانی‌ترین شب امسال دقیقا چقدر خواهد بود که ایرانی‌ها آن برای لحظاتی بیشتر در کنار هم بودن جشن می‌گیرند؟
کوتاه و بلند شدن شب‌های سال یکی از اتفاقاتی است که انسان هر روز با آن مواجه می شود و اهمیت مهمی در زندگی روزمره مردم داشته و دارد. همین مسئله سبب شده نحوه زندگی در کشورهایی که طول شب و ‏روز آنها تنها چندساعت است با کشورهایی که تقریباً طول و شب روز آنها با هم برابر است، تفاوت آشکاری داشته باشد.‏ ایرانی‌ها اما از بسیار قدیم با احاطه به علم نجوم از این تغییر مطلع بوده‌اند و شب یلدا را با سنت‌های ویژه ای در نظر گرفته‌اند. این در حالی است که شب یلدا گاهی فقط یک دقیقه یا حتی کمتر با شب‌های قبل و بعد خود تفاوت دارد.
‏با پشت سر گذاشتن اول مهر که برابری شب و روز در کل کره زمین اتفاق می افتد، به مرور در نیمکره شمالی به طول شب ها اضافه و از طول روزها کاسته می شود و در نهایت در شب اول زمستان طولانی ترین شب سال یا همان یلدا اتفاق می‌افتد. شامگاه روز دوشنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۴، لحظه غروب خورشید ساعت ۱۶:۵۵ دقیقه و طلوع خورشید در بامداد سه شنبه اول دی ماه، ساعت ۷:۱۲ دقیقه خواهد بود که با این حساب طولانی ترین شب سال با مدت زمان ۱۴ ساعت ۱۷ دقیقه رقم می خورد. سه شنبه ساعت ۸:۱۸ دقیقه خورشید به نقطه انقلاب زمستانی می رسد و در پایان طولانی ترین شب سال، روز اول دی ماه کوتاه ترین روز سال در نیمکره شمالی خواهد یود. شب یلدا یا شب چله از لحاظ نجومی اول زمستان و برابر با انقلاب زمستانی است. خورشید در حرکت سالیانه خود در اول زمستان در جنوبی ترین نقطه شرق طلوع کرده و در جنوبی ترین نقطه غرب غروب می کند و با کم شدن زاویه حرکتی خورشید در آسمان در این زمان ما شاهد بلندترین شب سال و کوتاه ترین روز سال هستیم چرا که مدار حرکت زمین با دایره البروج ۲۳٫۵ درجه اختلاف دارد و در نقطه انقلاب زمستانی زمین به پایین ترین حد خود و بیشترین اختلاف با مدار دایره البروج می رسد که ۲۳٫۵ – درجه است.

ولی از انقلاب زمستانی و یا شب چله به بعد خورشید از جنوبی ترین نقطه شرق و غرب فاصله گرفته و کم کم به نقطه شرق و غرب نزدیک شده تا به اعتدال بهاری برسد. ایرانیان باستان به این تقسیمات زمان و تفاوت طول شبانه روز و به صورت طبیعی زوایای بین مدارات اشراف کامل داشته‌اند و آن را در محاسبات خود لحاظ می کردند. فراموش نکنید که یلدا واژه ای سریانی به معنای تولد است که به زایش مهر تابان پس از شبی طولانی اشاره دارد.
با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید telegram.me/akharinkhabar