برچسب‌ها روی طرح اصالت

سلامت نیوز: از طرح برچسب اصالت، به‌عنوان یك راهكار تفكیك كالای اصلی از كالای تقلبی و قاچاق انتقاداتی شده است و منتقدین این طرح، آن را در حد یك برچسب می‌دانند. مناقبی، رئیس مجمع واردات با اشاره به ناكامی طرح برچسب اصالت در مقابله با قاچاق گفت: «500میلیارد تومان صرف طرحی شد كه بعد از ۶ سال در حد یك برچسب باقی مانده و نه‌تنها در مقابله با قاچاق مؤثر نبوده بلكه موجب تطهیر قاچاق و اصالت دادن به كالاهای غیراصیل شده است.»

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه همشهری نوشت: خبرگزاری مهر گزارش داد که وارد‌کنندگان کالاهای سلامت‌محور، از زیرساخت ضعیف الکترونیکی و اینترنتی جهت مانیتورینگ(کنترل) برچسب اصالت و پاسخگویی به استعلام‌ها انتقاد کرده‌اند.

یك واردكننده به خبرنگار این خبرگزاری گفت: شركت‌ها پس از هزینه بالایی كه برای دریافت و نصب این برچسب‌ها پرداخت می‌كنند، باید پیگیر فعال‌شدن آنها روی محصولات خود باشند و با این همه باز هم هر لحظه ممكن است شاهد پاسخ‌های نادرست سیستم پشتیبان برای كالای خود باشند. وزارت بهداشت از سال 1388نصب برچسب روی كالاهای سلامت‌محور وارداتی را اجباری كرد. در سال 1391برای اجرای بهتر طرح مبارزه با قاچاق، تفاهمنامه‌ای بین وزارت بهداشت، ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز و وزارت صنعت امضا شد. این طرح، به دلایلی مثل اجرای ناقص و رواج برچسب تقلبی در بازار نتیجه‌بخش نبود و به گفته عبداللهی، معاون سازمان غذا و دارو، پایان یافتن زمان تصدی دولت قبلی و همزمانی اجرای این طرح با طرح شبنم، ازجمله دلایل توقف آن بود. با اجرا نشدن این طرح وزارت بهداشت طرح جدیدی به نام «طرح شناسه‌گذاری كالا» یا «رهگیری، ردیابی و كنترل اصالت» را كه به‌عنوان «برچسب اصالت» شهرت یافته، از یك‌سال قبل اجرایی كرد. در این طرح برای هر بسته كالا شناسنامه‌ای الكترونیك تهیه می‌شود تا در هر زمان و مكانی، به‌وسیله یكی از روش‌های تلفن همراه، اینترنت، پیامك و تلفن، قابلیت استعلام اصالت آن وجود داشته باشد.

وضعیت قاچاق در كالاهای سلامت‌محور

كل قاچاق در اقتصاد ایران تا 25میلیارد دلار تخمین زده شده است. رئیس سازمان غذا و دارو تخمین می‌زند كه حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد بازار دارو، لوازم آرایشی - بهداشتی، مكمل‌ها و تجهیزات پزشكی قاچاق است. به‌گفته دیناروند، كمترین میزان قاچاق در دارو و بیشترین میزان در حوزه آرایشی است كه حدود ۵۰ درصد آن قاچاق است و حجم ریالی قاچاق در كل بازار سلامت ۳۰ هزار میلیارد ریال است. وی درباره وضعیت قاچاق در حوزه غذا نیز گفته است: «بازار داخلی غذا تقریبا 4برابر كل حوزه سلامت است كه متأسفانه در آنجا هم شاهد پدیده قاچاق هستیم.» البته او در این زمینه تخمینی نمی‌زند.

كشمكش‌ها در طرح برچسب اصالت كالا

از طرح برچسب اصالت، به‌عنوان یك راهكار تفكیك كالای اصلی از كالای تقلبی و قاچاق انتقاداتی شده است و منتقدین این طرح، آن را در حد یك برچسب می‌دانند. مناقبی، رئیس مجمع واردات با اشاره به ناكامی طرح برچسب اصالت در مقابله با قاچاق گفت: «500میلیارد تومان صرف طرحی شد كه بعد از ۶ سال در حد یك برچسب باقی مانده و نه‌تنها در مقابله با قاچاق مؤثر نبوده بلكه موجب تطهیر قاچاق و اصالت دادن به كالاهای غیراصیل شده است.»

انحراف در برچسب‌ها

23شركت فعال در زمینه ارائه خدمات برچسب اصالت دارای مجوز هستند. برخی از این شركت‌ها در انجام وظایف خود مرتكب تخلف شده‌­اند؛ معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان غذا و دارو نیز در گذشته، با تأیید خطاهای مشاهده‌شده در اصالت، نسبت به لغو مجوز شركت‌های مجری متخلف هشدار داد.

درخواست توقف طرح

مسعود خوانساری، رئیس اتاق تهران نیز در اواخر آبان در نامه‌ای به رئیس سازمان غذا و دارو با ارائه دلایل ۱۰‌گانه مانند وجود برچسب‌های تقلبی در بازار، تحمیل هزینه‌های هنگفت برای تأمین‌كنندگان اقلام یادشده، ایجاد تأخیر در خدمت‌رسانی به مشتریان و بیماران، ایجاد رانت و امكان سوءاستفاده برای شركت‌های تولیدكننده برچسب و... توقف اجرای طرح نصب برچسب كنترل سلامت و اصالت كالاهای حوزه سلامت را خواستار شد. اما رئیس انجمن مسئولان فنی شركت‌های وارد‌كننده گفت: این طرح، افزایش آگاهی مصرف‌كننده را فراهم می‌كند و با تشخیص اصل از غیراصل بودن كالا، تقاضای كالای قاچاق در بازار خود‌به‌خود كم می‌شود و در نهایت كاهش قاچاق توسط سودجویان را در پی دارد.

طرح كنترل اصالت چیست؟

در این روش رهگیری محصولات در كنار كنترل اصالت انجام می‌شود و در این میان برای محصولات نیازی به برچسب‌زدن نیست و تولیدكننده می‌تواند در مرحله تولید روی جعبه باركد دوبُعدی را چاپ كند. البته تولیدكننده می‌تواند این باركد را به‌صورت برچسب روی محصولات بچسباند. حُسن این كار این است كه كل فرایند می‌تواند توسط دستگاه‌های نظارتی مانند وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو و همینطور خود تولیدكننده رهگیری و ردیابی شود. مردم می‌توانند با یك نرم‌افزار در تلفن همراه خود فرآورده‌ای را كه خریداری می‌كنند، كنترل كرده و از تاریخ انقضا، محل تولید و اصالت آن آگاه شوند. برخی‌ها می‌توانند برچسب تقلبی را روی محصولات خود بچسبانند؛ اما فراموش نكنید زمانی كه باركد دوبُعدی از طریق نرم‌افزار چك شود، خریدار متوجه خواهد شد كه محصول تقلبی است.

توزیع داروی قاچاق، بلای چشم بیماران

اسفند‌ماه سال گذشته، تزریق داروی «آواستین» تقلبی و قاچاق به چشم 16بـیـمار در یـكـی از بیمارستان‌های دولتی تهران، سبب آسیب جدی به آنها شد. در حالی این داروی تقلبی وارد یك بیمارستان دولتی شده بود كه از یك‌ماه قبل برچسب جدید اصالت كالا اجرایی شده بود و عدم‌نظارت و كنترل برچسب دارو، منجر به تزریق داروی تقلبی شد. از سرنوشت مقصران این تخلف خبری منتشر نشده است.