ایران و بازیگران بحران سوریه

آرمان/ متن پیش رو در آرمان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.

اعتراف بازیگران فرامنطقه‌ای بحران سوریه به ضرورت بهره‌گیری از توان سیاسی و میدانی ایران برای حل بحران‌های منطقه، از شکست استراتژی غرب برای تغییر ساختارخاورمیانه حکایت دارد. انفجارهای اخیر پاریس که منجر به فروپاشی سامانه امنیتی اتحادیه اروپا شد نشان داد که نگاه ایران به گروهک‌های تروریستی برگرفته از تجارب سیاسی و میدانی این کشور است. از آغاز بحران سوریه تاکنون، جمهوری اسلامی ایران بارها نسبت به پیامدهای کمک مالی، تسلیحاتی و لجستیکی آمریکا، غرب و همپیمانان منطقه‌ای آمریکا به گروهک‌های تروریستی در سوریه، هشدار داده بود. متاسفانه آمریکا غرب، عربستان، قطر وترکیه با این تلقی که اگر با استفاده از شیوه‌های تهاجمی، گروهک‌های تروریستی را به یک جنگ نیابتی علیه همپیمانان ایران ومقاومت اسلامی تشویق کنند، خواهند توانست ساختار خاورمیانه را براساس الگوهای تعریف شده خود تغییر دهند. این تلقی اشتباه موجب تشویق جوانان مقیم کشورهای عضو اتحادیه اروپا به ویژه فرانسه، برای پیوستن به داعش شد. بی‌شک حضور بیش از 50هزار تن از ستیزه‌جویان داعش از 80 کشور مختلف جهان بدون وجود تسهیلات بین‌المللی و منطقه‌ای امکانپذیر نبود و قطعا غرب در شکل‌گیری این مجموعه خطرناک تروریستی نقش کاملا پررنگی به عهده داشته است. دولت فرانسوا اولاند در کنار آمریکا و عربستان مسئولیت بیشتری در شکل‌گیری این گروهک تروریستی به عهده داشته و از این روست که مواضع فرانسه درباره بحران سوریه به آمریکا، اسرائیل و عربستان نزدیک‌تر است. در طول نزدیک به 5سالی که از بحران سوریه می‌گذرد، جمهوری اسلامی ایران درکنار روسیه و مقاومت اسلامی لبنان نقشی کاملا صادقانه و هوشمندانه در سرکوب گروهک‌های تروریستی داعش ایفا کرد. در این خصوص، ایران، حزب‌ا... و روسیه هزینه‌های انسانی و لجستیکی سنگینی برای جلو‌گیری از گسترش حوزه نفوذی داعش در سوریه وعراق پرداخت کردند، درحالی که آمریکا، اتحادیه اروپا، عربستان، قطر وترکیه در نقطه مقابل قرار داشتند. ورود مستقیم نیروی هوایی روسیه به سوریه اگرچه با اهداف خاصی صورت گرفته است اما به شکست ومهار نسبی گروهک‌های تروریستی داعش و جبهه النصره در سوریه منجر شد. سکوت بازیگران بین‌المللی بحران سوریه در مقابل حملات هوایی روسیه علیه گروهک‌های تروریستی سوریه، خشم سران گروهک داعش را برانگیخت زیرا تلقی داعش این است که ابزار سیاست‌های فرانسه و آمریکا شده است. از این رو داعش تاکتیک میدانی خود را از جنگ غیرمتمرکزمیدانی به سمت انجام عملیات انتحاری علیه حامیان سابق خود تغییر داد که نخستین ایستگاه داعش، پاریس بود. اگرچه اعضای این گروهک تکفیری پیش از آن برای انتقام از مقاومت اسلامی لبنان که در سرکوب این گروهک نقش فعالی داشته، دست به عملیات تروریستی در حومه بیروت زد اما این عملیات تروریستی با سکوت جامعه جهانی همراه شد که این امر از وجود نگاه دوگانه غرب و متحدان منطقه‌ای غرب نسبت به پدیده شوم تروریسم حکایت دارد زیرا غرب، تروریسم را به دو مقوله خوب و بد تقسیم‌بندی کرده است. پس از حوادث دردناک پاریس، جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری بود که این جنایت هولناک را محکوم و آمادگی خود را برای مقابله جدی با پدیده تروریسم اعلام کرد. لذا فرانسه که به دلیل هسمویی با سیاست‌های آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان مسیر اشتباهی را در بحران سوریه طی کرده بود نگاه خود را نسبت به این بحران تغییر داد. اظهار تمایل فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه برای بهره‌گیری از تجارب میدانی جمهوری اسلامی در راستای سرکوب گروهک‌های تروریستی، نشان می‌دهد که غرب برای خروج از بحران تروریستی نیاز به ظرفیت‌های ایران دارد. قطعنامه2249 شورای امنیت که به پیشنهاد فرانسه تصویب شده نشان می‌دهد غرب با تاخیر زیاد به این نتیجه رسیده که تروریست‌ها مذهب، دین و فرهنگ مشخصی ندارند بلکه هدف این گروهک‌ها وحشت‌افکنی در جهان است. این قطعنامه هرچند غیرالزام‌آور است و کشورها را ملزم نمی‌کند که برای مقابله با داعش مستقیما ورود پیدا کنند اما این قطعنامه زمانی تصویب شد که غرب نسبت به آینده امنیتی خود احساس خطر کرد. با وجود اختلاف بین بازیگران بحران سوریه پیرامون استفاده از ظرفیت ایران برای مهار تروریست‌ها، اما فرانسه تقریبا مسیر خود را از سایر بازیگران بحران سوریه جدا کرده است. استمداد غرب از ایران برای مقابله جدی با تروریست‌های منطقه هر چند با تردیدهایی همراه بوده اما نشان می‌دهد که غرب به ظرفیت‌های بالای ایران در حل بحران‌های منطقه پی برده است. در چنین فرایندی اگر غرب اراده لازم را برای ریشه‌کنی تروریسم از خود نشان دهد، جمهوری اسلامی ایران با کمک همپیمانان خود بحران سوریه را سریعا و با کمترین هزینه مهار خواهد کرد. سرکوب تروریست‌های خطرناک موجود در سوریه اگر با همکاری مشترک تمام کشورهای جهان صورت گیرد فضای تعامل جدیدی را برای عاری ساختن جهان از وجود ستیزه‌جویان افراطی فراهم خواهد ساخت.