رساله دکترا برای شناسایی عوامل اصلی تولید گرد و غبار در اصفهان

ایسنا/ دانش‌آموخته دکتری علوم خاک دانشگاه صنعتی اصفهان در رساله خود ضمن بررسی تغییرات مکانی و زمانی خصوصیات گرد وغبار در منطقه اصفهان، عوامل اصلی تولید گرد وغبار و امکان‌سنجی استفاده از برگ چنار در پایش زیستی آلودگی آن را مورد ارزیابی قرار داد.

در پژوهش حاصل از رساله دکتری سمیرا نوروزی، دانش‌آموخته دکتری علوم خاک دانشگاه صنعتی اصفهان که با راهنمایی دکتر حسین خادمی استاد گروه خاک‌شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان و مشاوره دکتر شمس‌الله ایوبی انجام شد، تغییرات مکانی و زمانی خصوصیات گرد وغبار در منطقه اصفهان و امکان‌سنجی استفاده از برگ چنار در پایش زیستی آلودگی آن، برای نخستین بار در سطح وسیع مکانی و طی دوره زمانی یک‌ساله مورد ارزیابی قرار گرفت.

نوروزی در این باره گفت: در این پژوهش ضمن ارزیابی تغییرات زمانی میزان فرونشست گرد وغبار و توزیع اندازه ذرات آن، غلظت عناصر سنگین گرد وغبار و درجه آلودگی آن و خصوصیات شیمیایی، مغناطیسی و کانی‌شناسی گرد وغبار در چهار فصل سال بررسی و نقشه‌های توزیع مکانی این پارامترها ترسیم شد.

وی اضافه کرد: در نهایت با بهره‌گیری از نتایج آنالیزهای آزمایشگاهی مذکور، مناطق اصلی تولیدکننده گرد وغبار در اصفهان شناسایی شد که بر اساس آن بخش‌های اجرایی مرتبط می‌توانند نسبت به مدیریت کاهش ریزگردها در منطقه اقدام کنند.

دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان این که طبق نتایج تحقیقات انجام شده نرخ فرونشست گرد وغبار در منطقه اصفهان و آلودگی آن به عناصر سنگین قابل توجه است، افزود: بیابان‌های شرق اصفهان و خاک‌های فرسایش‌پذیر این منطقه، به عنوان منبع اصلی تولید گرد وغبار شناسایی شدند.

وی تصریح کرد: در این راستا سه عامل ترافیک، صنعت و مصرف سوخت‌های فسیلی، اصلی‌ترین عوامل ورود عناصر سنگین به گرد وغبار منطقه شناسایی شد.

نوروزی با اشاره به نظرات علمی و کارشناسی ارائه شده در این رساله به منظور کاهش اثرات منفی پدیده گرد وغبار در منطقه اصفهان، ادامه داد: محافظت از خاک‌های مستعد به فرسایش زیاد مناطق شرق اصفهان، رعایت مسائل زیست‌محیطی در فعالیت صنایع اطراف اصفهان و نیز تأمین آب رودخانه زاینده‌رود و حفظ جریان دائمی آب آن از جمله راهکارهای کاهش‌دهنده این پدیده است.

وی خاطرنشان کرد: بهبود وضعیت و کیفیت ناوگان حمل‌ونقل عمومی اصفهان و فراهم کردن بستر استفاده از وسایل نقلیه پاک همچون دوچرخه و موتورسیکلت برقی، جلوگیری از تردد خودروهای مستهلک و آلاینده و کنترل و برخورد جدی با واحدهای صنعتی آلاینده در منطقه، نظارت بر عملیات عمرانی به ویژه در فصول پاییز و زمستان و جلوگیری از اجرای عملیات مخرب منجر به فرسایش خاک و تولید گرد وغبار همچون احداث جاده‌های خاکی، معدن کاری و برداشت نامناسب گچ و آهک، انتقال دام از اراضی خشک، کشاورزی و شخم و شیار در اراضی و زمان‌های نامناسب از دیگر راهکارها به منظور کاهش اثرات منفی پدیده گرد وغبار در منطقه اصفهان است.

دانش‌آموخته دکتری دانشگاه صنعتی اصفهان تصریح کرد: دیگر نتیجه ارزشمند این پژوهش نشان داد که برگ درختان چنار ضمن آن که می‌تواند به عنوان شاخص مناسبی در پایش زیستی آلودگی گرد وغبار به عناصر سنگین استفاده شود، خصوصیات مغناطیسی آن نیز می‌تواند به عنوان ابزاری مفید و ارزان‌قیمت برای تخمین عناصر سنگین و تعیین مناطق دارای هوای آلوده به این عناصر در مناطق شهری استفاده شود.


منبع: ایسنا