نویسندگان/ وقتی آلمانی‌ها دست به قلم می‌شوند

ایسنا/ آلمان از آن کشورهایی است که بار تاریخی پرفراز و نشیبی را به دوش می‌کشد؛ بیداد حکومت نازی‌ها، بالا رفتن «پرده آهنین» در دل خاک کشور، جنگ سرد و در آخر، به هم پیوستن پاره‌های شرق و غربش پس از فروپاشی دیوار برلین... هر یک از این دوره‌ها، دردها و داستان‌هایی در دلش دارد که می‌تواند ذهن نویسنده را آبستن داستانی نو کند.
جایزه کتاب سال آلمان یک ماه پیش به «فرانک ویتزل» رسید و او چکی به مبلغ 25 هزار یورو را در افتتاحیه نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت دریافت کرد. این جایزه مهم‌ترین جایزه ادبی کشور آلمان است که به صورت سالانه برگزار می‌شود و با هدف جلب توجهات فرامرزی به‌ نویسندگان آلمانی‌زبان، از سوی بنیاد ناشران و انجمن کتاب‌فروشان آلمانی راه‌اندازی شده است.
«دویچه وله» به مناسبت اعطای این جایزه 25 هزار یورویی به رمان «تاسیس حزب ارتش سرخ توسط نوجوانی مجنون و افسرده‌کننده در تابستان 1969» نوشته فرانک ویتزل، 10 نویسنده برتر آلمانی‌زبان را از میان برندگان سال‌های اخیر این جایزه معرفی کرده است. در این گزارش اطلاعات مختصری درباره نویسندگان مطرح آلمانی و اثر برنده جایزه‌شان ارائه می‌شود.

«لوتس زایلر»
«لوتس زایلر» در سال 2014 با رمان «کروسو» جایزه کتاب آلمان را به خود اختصاص داد. داستان این کتاب در جزیره «هیدنسی» که در شرق آلمان واقع است، روایت شده. زایلر در این رمان تابستان سال 1989 را پیش از تخریب دیوار برلین از زاویه دید قهرمان داستانش توصیف می‌کند. این کتاب آلمانی‌زبان به مسائلی چون جست‌وجوی آزادی، نجات زندگی افراد و جامعه کمونیست آلمان شرق می‌پردازد.

«ترتسیا مورا»
جایزه کتاب سال 2013 آلمان به «هیولا» نوشته «ترتسیا مورا» رسید. مورا کتابش را در دو قالب خاطره‌نویسی و سفرنامه به نگارش درآورده و این دو را با یک خط سیاه از هم جدا کرده است. در این رمان ترکیبی از طرح‌های پزشکی و اشارات زندگینامه‌ای درباره افسردگی و غربت دیده می‌شود. کتاب برنده جایزه مورا هنوز به انگلیسی ترجمه نشده است.

«اورسولا کرشل»
«اورسولا کرشل» برنده سال 2012 این جایزه، زندگی «ریچارد کورنیتزر» را در کتاب «دادگاه محلی» دنبال کرده. کورنیتزر قاضی یهودی است که پس از جنگ جهانی دوم از تبعید در کوبا به آلمان برمی‌گردد تا کار قضاوت را از سر بگیرد...

اورسولا کرشل
به گزارش دویچه وله، کرشل برای نگارش این رمان بیش از 10 سال را صرف پژوهش و بررسی کرد. به گفته خودش، «دادگاه محلی» یادبودی برای دنیای افکار و زبان‌هاست. این کتاب هم هنوز به زبان انگلیسی برگردانده نشده است. نام نخستین رمان کرشل «شانگهای، دورافتاده» است که در سال 2009 منتشر شد. این اثر به سرنوشت یهودیان تبعیدی در دوران نازی می‌پردازد. در جریان نگارش این رمان بود که این نویسنده به پرونده‌های شخصی یک حقوقدان برخورد و او را قهرمان رمان بعدی خود کرد.

«اویگن روگه»
«زمان خاموشی نور» شاید شاعرانه‌ترین نامی است که می‌شد برای رمان برنده سال 2011 جایزه کتاب آلمان برگزید. اویگن روگه در اثرش داستان یک خانواده را از دهه 1950 تا اتحاد آلمان شرقی و غربی در 1990 و آغازی نو برای یک کشور جدید روایت کرده است.

«ملیندا نادی آبونی»
«پرواز کن کبوتر» رمانی است که «ملیندا نادی آبونی» را به جایزه کتاب آلمان 2011 رساند. این اثر انعکاسی است از درگیری‌های اروپا پس از فروپاشی یوگسلاوی. داستان «پرواز کن کبوتر» درباره رازهای خانوادگی، درگیری‌های یوگسلاوی و شرایط اقلیت مجار در استان وژوو صربستان است که تاریخ و سرنوشت اشخاص در آن به هم گره خورده‌اند.

«کاترین اشمیت»
سال 2009 این جایزه ادبیات آلمانی‌زبان به «کاترین اشمیت» تعلق گرفت. رمان «تو نمی‌میری» این نویسنده درباره زمان اتحاد آلمان شرقی و غربی است. داستان این کتاب که تم اصلی آن فروپاشی آلمان شرقی و سال‌های پیش از 100 سالگی تاریخ این کشور است، از زبان زنی روایت می‌شود که از کُما بیدار می‌شود و سعی دارد دوباره حرف زدن بیاموزد و خاطرات از یادرفته‌اش را به یاد بیاورد. هنوز هیچ مترجم انگلیسی‌زبانی به سراغ کتاب اشمیت نرفته است.

«اووه تلکمپ»
سال 2008 هیأت داوران جایزه کتاب سال آلمان را به رمانی درباره سال‌های پایانی عمر حکومت آلمان شرقی اعطا کرد. «برج» کتابی است که اووه تلکمپ درباره سال‌های پیش از اتحاد دو آلمان به نگارش درآورد و این جایزه را از آن خود کرد. رمان این نویسنده درباره تغییر وضعیت و جایگاه خانواده‌ای در زمانی است که پایه‌های آلمان شرقی به لرزه افتاده است. «برج» سال 2012 به فیلم سینمایی تبدیل شد.

یولیا فرانک
«یولیا فرانک» نویسنده رمان «بخش کور قلب» است که در سال 2007 موفق به کسب این جایزه شد. این کتاب در ایران با عنوان «زن ظهر» شناخته می‌شود. فرانک رمان تلخش را در دوره بین دو جنگ جهانی روایت می‌کند و در آن داستان زنی را تعریف می‌کند که پسرش را در یک ایستگاه قطار ترک می‌کند.
«بخش کور قلب» که عنوانش یادآور یک افسانه صرب است، تاکنون به 35 زبان ترجمه شده و بیش از یک میلیون نسخه فروش داشته است. قهرمان این رمان روایتگر داستانی است که گرچه مستقیما در جنگ نمی‌گذرد، اما متاثر از وقایع آن بر زندگی فردی و اجتماعی او در کشور آلمان است.
جذابیت‌ متن‌های فرانک بیش از هر چیزی مرهون استفاده صحیح او از ارتباطات انسانی و ایجاد فضایی خاص با ترکیب رخدادهای مهم تاریخ آلمان و روابط خانوادگی در این کشور است. این نویسنده آلمانی در بسیاری از داستان‌هایش از اتفاقات واقعی برای بیان رویدادهای تخیلی بهره ‌گرفته است.

«کاترینا هاکر»
«نداشتن‌ها» نام رمان برنده سال 2006 این جایزه کتاب است که به قلم «کاترینا هاکر» به نگارش درآمده. «نداشتن‌ها» رمانی درباره نسلی از افراد حدودا 30 ساله است که چیزهای زیادی می‌دانند اما خود را نمی‌شناسند... سوالاتی چون چطور باید زندگی کرد؟ ارزش‌ها کدامند؟ چطور باید عمل کرد؟ هسته اصلی این رمان را تشکیل می‌دهد.

«آرنور گایگر»
«آرنور گایگر» سال 2005 با رمان «اوضاع خوب پیش می‌رود» به عنوان برنده جایزه کتاب سال آلمان برگزیده شد. این اثر داستان سه نسل از یک خاندان ونیزی را روایت می‌کند. هیأت داوران این جایزه در تحسین کار گایگر اعلام کرد: این رمان به خوبی تعادلی قانع‌کننده بین زمان حال و لحظه گذرا، مسائل تاریخی و خصوصی، ماندگاری و فراموشی برقرار کرده است.

ترجمه: مهری محمدی مقدم