دوستی‌های نهان، کینه‌های آشکار

وبلاگ > علیانی، کورش - در میان دو ملت آن‌ها که حس دوستی دارند و کم نیستند، هیاهو نمی‌کنند، اما آن‌ها که نژادپرست و بیگانه‌ترس هستند اهل هیاهو هم هستند.

سال‌ها پیش من در موسسه‌ای فرهنگی کار می‌کردم که در گوشه‌ای دیگر از همان موسسه، مدیران نسبتا فهمیده‌ای حضور اهل فرهنگ افغانستان را در کشورمان غنیمت شمرده بودند و چند نفری از آنان را به همکاری دعوت کرده بودند تا محصولی فرهنگی تولید کنند. من گاه در حیاط، یا وقت ناهار میان آنان شاعری نازنین را می‌دیدم که شیفته‌ی شعرهای گرم و ترش بودم، اما دلیلی نمی‌دیدم بروم جلو و از علاقه‌ام به شعرهایش بگویم و فضایش را به هم بزنم. به گمان من سکوت و فکری که اغلب غرقش بود ارزشمندتر از ابراز علاقه‌ی من می‌بود. در سکوت از کنار هم می‌گذشتیم و گاه با صدایی نیم‌خفته سلامیش می‌گفتم و تمام.

اما همان شاعر ارجمند و فهمیده را وقتی از آنجا پا بیرون می‌گذاشت، در کوچه و خیابانی که نمی‌شناختندش، مردم در مودبانه‌ترین شکلش «اون پسره افغانیه» خطاب می‌کردند و متوجه این نبودند که این خطاب رفتاری بسیار نژادپرستانه است، هر چند منظوری پشتش نباشد.

به گمان من نسبت دوستی و کینه میان مردم ایران و افغانستان از همین جنس است. آن‌ها که در دو سوی این مرز جز انسان نمی‌بینند و انسان را خواهر و برادر خود می‌دانند و لایق دوست داشتن، اغلب خاموش مانده‌اند و این دوست داشتن را ابراز نمی‌کنند. اما آنان که این مرز قراردادی و سیاسی را مرز حق و باطل و خوب و بد و پاک و پلشت می‌بینند اغلب غوغاسالارانی هستند که از فریاد زدن ابایی ندارند. چنین می‌شود که در تهران و یزد و کرمان و دیگر گوشه‌های ایران این همه فریاد نژادپرستانه و رفتار نژادپرستانه علیه مردم افغانستان می‌بینیم و می‌شنویم و در کابل و هرات و قندهار و حتی مزار شریف نیز این همه فریاد علیه ایرانیان.

همان طور که در ایران کسانی هستند که این واقعیت تاریخی را فراموش می‌کنند که اشرف و محمود افغان زمان حمله به شه سلطان حسین از رعایای او و ایرانی بودند و افغانستان از ایران جدا نبوده است که این را «هجوم افغان به ایران» می‌نامند، و همان طور که در کودکی شعرهای بندتنبانی و بیگانه‌ترس و نفرت‌پراکن در مدرسه و از هم‌درسانمان درباره‌ی مردم افغانستان می‌شنیدیم در افغانستان نیز کسانی این کینه و جهل را دامن می‌زنند و از میان مردم برای خودشان یارگیری می‌کنند.

وظیفه‌ی ما است که در دو سوی این مرز از این نگاه‌های بیمار دوری کنیم، صدای دوستیمان را بلند کنیم، و نگذاریم اهل کینه و دشمنی از میان مردم برای خود یار بگیرند.

ویدیو مرتبط :
شعبده بازی نهان آشکار