صالحی امیری: اوضاع نشر خوب نیست و آمار روز به روز کمتر می‌شود

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صبح امروز اولین همایش ملی کتاب و نشر با حضور سیدرضا صالحی امیری رئیس کتابخانه ملی، محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و همایون امیرزاده در مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد. 

در این مراسم صالحی امیری رئیس کتابخانه ملی در سخنانی گفت: باور من این است که ما نیازمند یک تغییر نگرش و سیاست در حوزه کتاب هستیم که زنجیره‌ای از مولف، ناشر، کتابدار و کتابخوان را شامل می‌شود. چرا که اقتصاد نشر گرهی وثیق به حوزه‌های دیگر دارد و از این جهت نگاه همه‌جانبه نگر و سیاستگذار به آن بسیار مهم است. 

وی افزود: در مورد مسئله بنیادی نشر در ایران، باید یک تغییر سیاست شکل بگیرد و در این خصوص بحثی جامع و کامل شکل بگیرد. کتاب، کتابخوانی و نشر که همانند دانه‌های تسبیح با یکدیگر به هم وصل شده‌اند، در مقایسه با سایر حوزه‌های اقتصادی کشورند ضعیفند و کمتر به آن توجه شده است. البته با این وجود که این دولت تلاش‌های زیادی انجام داده است اما آمارها هنوز از ضعف در این حوزه حاکی است. چرا که اکنون 12 هزار ناشر مجوز دارند در حالی که فقط 4 هزار ناشر فعال هستند و این موضوع نشان می‌دهد که اوضاع نشر خوب نیست. یعنی از هر 3 نفر یک نفر در حوزه نشر فعال هستند و این آمار نیز روز به روز کمتر می‌شود. به همین جهت می‌توان گفت مسئله فراتر از موضوعات کوچکی است که اکنون بررسی می‌شود. در حقیقت مسئله مهم تغییر سیاست‌های حوزه نشر و کتاب است.

صالحی امیری ادامه داد: چگونه برای مسئله‌ای مثل سوخت، محیط زیست و نظام سلامت هزینه‌های چند میلیاردی می‌کنیم اما کمتر به حوزه نشر توجه می‌کنیم دیروز در همین جا جلسه‌ای با حضور آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و دکتر آخوندی وزیر مسکن و شهرسازی برگزار شد.در آن جلسه آقای جهانگیری رسما اعلام کردند که دولت از همه ظرفیت‌های خود برای حمایت از صنعتگران استفاده می‌کند. ای کاش همه مسئولین ما در این تریبون حاضر می‌شدند و می‌گفتند که ما از همه ظرفیت‌های خود برای حمایت از صنعت نشر استفاده می‌کنیم و آن وقت بود که می‌دیدیم چقدر فضا بهتر می‌شود و جامعه به سمت زیست فرهنگی می‌رود. این اتفاق باعث می‌شود که افراد درد مشترکی را در جامعه احساس کنند. باید گفت که اگر به این موضوع توجه شود زیست جامعه دچار تغییر می‌شود. 

رئیس کتابخانه ملی به عدم توجه به حوزه نشر در قیاس با حوزه‌های دیگر اشاره کرد و گفت: هیچ کس مخالفت نیست که به سلامت افراد توجه شود باید برای ریزگردها برنامه‌ریزی کرد اما آیا انصاف است که ریزگردها را ببینیم اما آلودگی اجتماعی و فرهنگی را نادیده بگیریم. آن ریزگردها سلامت جسم را در خطر قرار می‌دهد و این آلودگی اجتماعی و فرهنگی سلامت اخلاق را هدف گرفته‌اند. می‌شود جامعه را با ریزگردها هدایت کرد اما نمی‌توان با عدم وجود همدلی و مهربانی و درد مشترک اداره نمود. در اینچنین جامعه سرد بیماری از قبیل طلاق، ایدز و بیماری‌های روانی صورت گرفت. 

وی به نگاه به یک ناشر به عنوان طبیب جامعه اشاره کرد و گفت: نباید به یک ناشر به منظر کسی که در یک اتاق به تولید کتاب می‌پردازد نگاه کنیم بلکه به ناشر باید از منظر یک طبیب نگاه شود و ناشر به عنوان کسی که فضای مروتی جامعه را بازنشر می‌کند نگاه نمود. به کتابخانه به عنوان یک فضای مقدس همچون مساجد باید دارای اهمیت باشند. 

صالحی امیری اضافه کرد: اولین نیاز جامعه نشر طراحی سیاست و الگوی کلان برای این قشر و طبقه است این طراحی نیازمند تغییر نگرش در اولویت‌هاست مطمئن باشید که در حوزه نشر ارزش کمتری از حوزه نفت ندارد. می‌توانیم فولاد و سوخت را وارد کنیم اما نمی‌توانیم فضیلت، اخلاق و معرفت را وارد کنیم. فضا به گونه‌ای شده است که انگار انسانها با هم بیگانه هستند و همسایه از همسایه خود بی‌اطلاع است. در تهران روزی 100 طلاق شکل می‌گیرد باید اینگونه باشد که وقتی یک خانواده فرو می‌پاشد جامعه بلرزد اما هیچ اتفاقی نمی‌افتد دلیل این موضوع این است که حوزه نشر و کتابخوانی اهتمام درست ندارد. برای مثال می‌بینید که 108 سال قبل آئین‌نامه‌های حوزه نشر شکل گرفته است 22 قانون، 26 آئین‌نامه، 9 اساسنامه و 25 موافقتنامه چیزی بیش از 100 قانون در حوزه نشر را تشکیل داده است اما همه اینها را فراموش کردیم. این کاغذها خود روح ندارند و ما باید این روح را به آنها بدهیم. روح آن معلمی است که با سر قلم خود معرفت را تولید می‌کند و کتابداری است که زمینه کتابخوانی را فراهم می‌کند. 

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ما نیازمند یک باز مهندسی در صنعت فرهنگ هستیم. صنعت فرهنگ که خود شامل صنعت کتاب، موسیقی، سینما، صنایع دستی و... است می‌تواند جایگزین مناسبی برای صنعت نفت باشد. جامعه ما با داشتن صبغه فرهنگی درخشان و با اتکا به ظرفیت‌های خود یعنی وجود انسان‌های فرهیختنه، وجود تمدن درخشان اسلامی و منابع انسانی قوی در صنعت فرهنگ استفاده کند و تبدیل به سرمایه بزرگ مادی و معنوی و جایگزینی برای صنعت نفت بشود. ما چقدر نگران صنعت نشر هستیم آیا نگران 8 هزار ناشر در کشور که فعالیت‌شان را متوقف کردند هستیم؟ آیا کتابفروشی‌هایی که هر روزه در تهران بسته می‌شود کسی برای آن احساس درد می‌کند. در تهران روزانه چندین کتابفروشی بسته می‌شود و به جای آن پیتزا فروشی، بنگاه املاک، نمایشگاه و آرایشگاه مثل قارچ رشد پیدا می‌کند. در ایران کمتر از 3 هزار کتابفروشی و در تهران کمتر از هزار کتابفروشی داریم آیا با این آمارها می‌توانیم ادعای توسعه فرهنگی داشته باشیم.

صالحی امیری به پایین بودن سرانه مطالعه در ایران پرداخت و گفت: ما با چالشی بنیادی مواجه هستیم و آن پایین بودن سرانه مطالعه در ایران است آمار سرانه مطالعه در ایران پایین است و دلیل آن اولا به اقتصاد نشر و کتاب در سبد زندگی خانواده‌ها برمی‌گردد و دوما نیازمند یک کار فرهنگی می‌باشد تا کتاب خریدن به یک ارزش ملی تبدیل شود. من از یک منبع موثق شنیدم که مقام معظم رهبری در برنامه روزانه خود 3 بار مطالعه می‌کنند آیا جامعه هم اینگونه است اگر اینگونه نیست نیازمند یک کار زیرساختی فرهنگی داریم و این کار را باید از مدرسه و مهدکودک شروع کرد و در ادامه به خانواده و جامعه رساند. 

وی در پایان سخنان خود گفت: تا زمانی که کتابخوانی ارزش ملی نشود نمی‌توان انتظار پیشرفت داشت. صنعت نشر با کتابخوانی و کتاب خریدن گره خورده است و در آنجا است که می‌توان کتابخوانی را به ارزش تبدیل کنیم تا این چرخه خرید آغاز شد. برای کشور ما که فرهنگ تمدن عالی دارد شایسته نیست سرانه مطالعه کمی داشته باشد. باید بپذیریم که نیاز به یک بازنگری در سیاست‌هایمان داریم.

انتهای پیام/