17 ربیع‌الاول؛ میلاد شیخ‌الائمه

امام جعفر صادق (ع) به اعتراف تمام فرقه‌های اسلامی، پژوهشگران و اندیشمندان در بسیاری از علوم، از کلام و اعتقادات گرفته تا فقه، تفسیر و مسائل اخلاقی، پیشگام و پیشتاز بود، تا آنجا که چهار هزار نفر از خزائن علوم آن حضرت خوشه‌چینی کردند.

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، امام جعفر صادق (ع) رئیس مذهب جعفری (شیعه) روز هفدهم ربیع‌الأول سال 83 هجری در مدینه دیده به جهان گشودند. پدر آن بزرگوار امام محمد باقر (ع) و مادرش "ام فروه" دختر قاسم بن محمد بن ابی‌بکر است. نام شریفش جعفر، کنیه آن حضرت "ابوعبدالله" و لقبش "صادق" است.

پس‌ از درگذشت‌ پدر بزرگوارش‌ 34 سال‌ نیز دوره‌ امامت‌ ایشان بود که‌ در این‌ مدت‌ "مکتب‌ جعفری‌" را پایه‌ریزی‌ فرمود و موجب‌ بازسازی‌ و زنده‌ نگهداشتن‌ شریعت‌ محمدی‌ (ص‌) شد.

زندگی‌ پر بار امام‌ جعفر صادق‌ (ع‌) مصادف‌ بود با خلافت‌ پنج‌ نفر از بنی‌ امیه‌ (هشام‌ بن‌ عبدالملک‌، ولید بن‌ یزید، یزید بن‌ ولید، ابراهیم‌ بن‌ ولید، مروان‌ حمار) که‌ هر یک‌ به‌ نحوی‌ موجب‌ تألم‌ و تأثر و کدورت‌ روح‌ بلند امام‌ معصوم‌ (ع‌) را فراهم‌ می‌کرده‌اند و دو نفر از خلفای‌ عباسی‌ (سفاح‌ و منصور) نیز در زمان‌ امام‌ (ع‌) مسند خلافت‌ را تصاحب‌ کردند و نشان‌ دادند که‌ در بیداد و ستم‌ بر امویان‌ پیشی‌ گرفته‌اند، چنانکه‌ امام‌ صادق‌ (ع‌) در 10 سال‌ آخر عمر شریفش‌ در ناامنی‌ و ناراحتی‌ بیشتری‌ بسر می‌برد.

حضرت‌ صادق‌ (ع‌) مانند پدران‌ بزرگوار خود در کلیه‌ صفات‌ نیکو و سجایای‌ اخلاقی‌ سرآمد روزگار بود. حضرت‌ صادق‌ (ع‌) دارای‌ قلبی‌ روشن‌ به‌ نور الهی‌ و در احسان‌ و انفاق‌ به‌ نیازمندان‌ مانند اجداد خود بود. دارای‌ حکمت‌ و علم‌ وسیع‌ و نفوذ کلام‌ و قدرت‌ بیان‌ بود.

با کمال‌ تواضع‌ و در عین‌ حال‌ با نهایت‌ مناعت‌ طبع‌ کارهای‌ خود را شخصا انجام‌ می‌داد و در برابر آفتاب‌ سوزان‌ حجاز بیل‌ به‌ دست‌ گرفته‌، در مزرعه‌ خود کشاورزی‌ می‌کرد و می‌فرمود: اگر در این‌ حال‌ پروردگار خود را ملاقات‌ کنم‌ خوشوقت‌ خواهم‌ بود، زیرا به‌ کد یمین‌ و عرق‌ جبین‌ آذوقه‌ و معیشت‌ خود و خانواده‌ام‌ را تأمین‌ می‌نمایم‌.

ابن‌ خلکان‌ می‌نویسد: امام‌ صادق‌ (ع‌) یکی‌ از ائمه‌ دوازده‌گانه‌ مذهب‌ امامیه‌ و از سادات‌ اهل‌ بیت‌ رسالت‌ است‌. از این‌ جهت‌ به‌ وی‌ صادق‌ می‌گفتند که‌ هر چه‌ می‌گفت‌ راست‌ و درست‌ بود. مالک‌ می‌گوید: با حضرت‌ صادق‌ (ع‌) سفری‌ به‌ حج‌ رفتم‌، چون‌ شترش‌ به‌ محل‌ احرام‌ رسید، امام‌ صادق‌ (ع‌) حالش‌ تغییر کرد، نزدیک‌ بود از مرکب‌ بیفتد و هر چه‌ می‌خواست‌ لبیک‌ بگوید، صدا در گلویش‌ گیر می‌کرد. به‌ او گفتم‌: ای‌ پسر پیغمبر، ناچار باید بگویی‌ لبیک‌، در جوابم‌ فرمود: چگونه‌ جسارت‌ کنم‌ و بگویم‌ لبیک‌، می‌ترسم‌ خداوند در جوابم‌ بگوید: لا لبیک‌ ولا سعدیک‌.

امام جعفر صادق (ع) تلاش و کوشش خود را با مساعی علمی آغاز و حوزه فکری و ثمربخش خویش را که بزرگان فقها و متفکران از آن بیرون آمدند، در صفوف امت، افتتاح کرد و با تربیت شاگردانی دانشمند، ذخیره علمی بزرگی برای امت برجای گذاشت. بعضی از شاگردان نامی آن بزرگوار عبارتند از: هشام بن حکم و مؤمن طاق و محمد بن مسلم و زرارة بن اعین و ... که هر یک چهره‌های درخشانی از تربیت شدگان مکتب آن حضرت هستند. حرکت علمی او آن سان گسترش یافت که سراسر مناطق اسلامی را دربر گرفت و مردم از علم او سخن‌ها می‌گفتند و شهرتش در همه شهرها و دیارها پیچیده بود.

فقه شیعه امامیه که به فقه جعفری مشهور است منسوب به جعفر صادق (ع) است. زیرا قسمت عمده احکام فقه اسلامی بر طبق مذهب شیعه امامیه از آن حضرت است و آن اندازه که احکام از آن حضرت نقل شده است از هیچ یک از (ائمه) اهل بیت علیهم السلام نقل نشده است. اصحاب حدیث، اسامی راویان ثقه که از او روایت کرده‌اند را به 4000 شخص بالغ دانسته‌اند.

در نیمه اول قرن دوم هجری فقهای طراز اولی مانند ابوحنیفه و امام مالک بن انس و اوزاعی و محدثان بزرگی مانند سفیان شوری و شعبه بن الحجاج و سلیمان بن مهران اعمش ظهور کردند. در این دوره است که فقه اسلامی به معنی امروزی آن تولد یافته و روبه رشد نهاده است. و نیز آن دوره عصر شکوفایی حدیث و ظهور مسائل و مباحث کلامی مهم در بصره و کوفه بوده است.

حضرت صادق (ع) در این دوره در محیط مدینه که محل ظهور تابعین، محدثان، راویان و فقهای بزرگ بوده، بزرگ شد، اما منبع علم او در فقه نه «تابعیان» و نه «محدثان» و نه «فقها»ی آن عصر بودند بلکه او تنها از یک طریق که اعلاء و اوثق طرق بود نقل می‌کرد و آن از طریق پدرش امام محمد باقر (ع) و او از پدرش علی بن الحسین (ع) و او از پدرش حسین بن علی (ع) و او از پدرش علی بن ابیطالب (ع) و او هم از حضرت رسول (ص) بود و این ائمه بزرگوار در مواردی که روایتی از آباء طاهرین خود نداشته باشند خود منبع فیاض مستقیم احکام الهی هستند.

سرانجام امام جعفر صادق(ع)، بر اثر توطئه‌های منصور عباسی در سال 148 هجری مسموم و در قبرستان بقیع در مدینه مدفون شد. عمر شریفش در این هنگام 65 سال بود. از جهت این که عمر بیشتری نصیب ایشان شده است به "شیخ الائمه"' موسوم است.

احادیثی از شیخ الائمه

**عبادت را به خود مکروه و ناپسند ندارید.

**چون خدای تعالی بنده‌ای را دوست دارد و او عمل کوچکی انجام دهد، خدا او را پاداش بزرگ دهد.

**سه چیز از علامات مؤمن است: شناختن خدا، شناختن دوستان و دشمنان خدا.

**عاقل‌ترین مردم خوش خلق‌ترین آنهاست.

انتهای پیام

ویدیو مرتبط :
‫نماهنگ بسیار زیبای " یا حبیب الله" ویژه میلاد با سعادت پیامبر رحمت حضرت محمد (ص) / 17 ربیع الاول‬‎