رقابت‌ ترکیه و عربستان بر سر رهبری در منطقه عامل بحران‌های سوریه و عراق

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه واشنگتن‌تایمز در مقاله‌ای به قلم «روآن سپاستین» سیاستمدار کهنه‌کار آمریکایی به روابط عربستان سعودی و ترکیه و نیز گسترش توطئه‌های آنها علیه دو کشور عراق و سوریه پرداخته است.

سپاستین در این مقاله نوشت «ترکیه و عربستان سعودی توطئه‌ها علیه سوریه و عراق را با هم رد و بدل می‌کند که افزایش تحرکات این دو کشور پس از نشست چهارگانه وین که ماه گذشته با حضور روسیه و آمریکا در وین برگزار شد، تأکیدی بر این امر است.»

سپاستین تصریح کرد «این نشست به دروغ به جهان نمایاند که همه شهروندان سوری مخالف نظام حاکم بر این کشور هستند. رویکرد دوم این نشست این بود که گروه‌های تندرو و تروریست را از جنایاتی که علیه مردم سوریه و ملت‌های منطقه مرتکب می‌شوند، مبرا کند و اینگونه به جهان بنمایاند که این گروه‌ها یک هیئت یکپارچه و متحد که برآیند نشست آتی ریاض خواهد بود، می‌تواند جایگزینی برای ارتش عربی سوریه باشد.»

نویسنده این مقاله اظهار داشت، تحرکات شتابنده عربستان سعودی و ترکیه بعد از نشست وین به آن اندازه که نشان‌دهنده تلاش‎های این دو کشور برای در صدر قرار گرفتن در تحولات سیاسی و نظامی سوریه است، نمی‌تواند به این معنا باشد که روسیه و آمریکا نیز با آنها در این تحرکات موافق هستند. در هر صورت، تلاش‌های این دو کشور با توجه به اینکه به گروه‌های مسلح منفور در سوریه تکیه می‌کنند، همیشه مبهم و تا حدود زیادی ناموفق بوده است.

در این مقاله آمده است، چه‌بسا روابط ترکیه و عربستان سعودی که در دوره پادشاهی «عبدالله بن عبدالعزیز» در مطلوب‌ترین سطح بود، همزمان با انقلاب‌های عربی و مخالفت قاطع ترکیه با کودتای «السیسی» (عبدالفتاح، رئیس‌جمهوری مصر) به نوعی تیرگی گرایید، برای اینکه السیسی مورد حمایت شدید سعودی‌ها بود.

این تحلیلگر آمریکایی افزود: «سیاست عربستان سعودی در قبال سوریه با موضع ترکیه در این‌ خصوص کاملا مطابقت دارد. با اینکه عربستان سعودی و ترکیه در 2 اردوگاه مختلف در موضوع مصر قرار دارند ولی دیدگاه آنها درقبال پرونده سوریه کاملا مشترک است.»

در مقابل، این نویسنده خاطرنشان کرد «عربستان سعودی از سیاست ایران و نفوذ آن در عراق، سوریه، بحرین، یمن و لبنان خشمگین است، از این‌رو، عربستان سعودی سیاستی فعال و کارآمد عیله ایران در منطقه اتخاذ کرده است و در این میان، توافق هسته‌ای ایران یکی دیگر از محرک‌های عربستان سعودی بوده است که تلاش کرده ائتلافی متشکل از کشورهای عربی خلیج‌فارس (به‎‌جز عمان) و کشورهای غربی در یمن را به عنوان بازدارنده‌ای علیه ایران تشکیل دهد.»

واشنگتن تایمز همچنین به رقابت ترکیه و عربستان سعودی در جهت افزایش نفوذ منطقه‌ای خودشان اشاره کرد و افزود، روابط این دو کشور از دهه‌ها پیش شاهد نوسان‌هایی بوده است گاهی تیره و گاهی سازنده. ولی این روابط بعد از حمله آمریکا به عراق در سال 2003 که با حمایت ریاض همراه شد، به اوج تیرگی گرایید.

سپاستین افزود، ریاض احساس می‌کند که از زمان جنگ آمریکا علیه عراق، در محاصره نفوذ فزاینده ایران و ترکیه در کشورهای عربی قرار گرفته است و لذا عربستان، امکان دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای را بزرگ‌ترین کابوس خود می‌داند و به نظر می‌رسد عربستان سعودی از این موضوع که لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران، بستر حمایت‌های تسلیحاتی و مالی ایران از متحدان منطقه‌ای خود که در واقع دشمنان ریاض هستند را فراهم خواهد کرد، نگران است.

نویسنده این مقاله معتقد است که بی‌ثبات سیاسی و فروپاشی امنیت کشورهای منطقه خاورمیانه نتیحه درگیری رو به افزایش عربستان سعودی و ترکیه است که این امر بیشتر با انگیزه‌های فرقه‌ای و همچنین مداخله مستقیم یا غیرمستقیم در بسیاری از کشورها از جمله در سوریه، عراق، لبنان و یمن و از طریق حمایت از گروه‌های رقیب در جنگ‌های و درگیری‌های سیاسی در منطقه صورت می‌گیرد.

راهکارهای اصولی در سوریه و عراق همانطور که سپاستین در این مقاله بر آن تأکید دارد، هرگز از طریق توطئه‌چینی یا توافق‌ها و تحرکات دوجانبه مشکوک ممکن نیست بلکه این بحران‌ها و دیگر بحران‌ها تنها از طریق 2 راه قابل حل است؛ هماهنگی منطقه‌ای و هماهنگی کشورهای عربی- اسلامی که هیچ‌یک از همسایگان سوریه از جمله ایران از آن مستثنا نباشند همچنان‌که در این تلاش‌ها دولت سوریه نیز به عنوان تنها نماینده مردم این کشور و صاحب منافع در هر توافق بعدی که در راستای منافع سوری‌ها باشد، مشارکت داشته باشد.

انتهای پیام/ر