تغذیه/وقت غذا خوردن چه تاثیری بر سلامتی دارد؟

عصر ایران/ سیاری از مردم می خواهند غذای سالم تر بخورند ولی تغییر رژیم غذایی برایشان مشکل است اما فقط عوض کردن وقت خوردن غذا می تواند در سلامت شخص تاثیر بگذارد.
مدت‌هاست این موضوع روشن شده که تغییر زمان خوردن غذا می‌تواند در وزن و متابولیسم شخص موثر باشد؛ لااقل در مورد موش‌ها این موضوع ثابت شده است.
از آزمایش‌هایی که روی موش‌ها صورت گرفته بود چنین به نظر می‌رسد که رمز بهتر شدن سلامت، کمتر کردن محدوده زمانی ساعات غذاخوردن (فاصله صبحانه تا شام) است که در نتیجه آن فاصله خوردن شام تا صبحانه افزایش یافته و مدت گرسنه ماندن بیشتر می‌شود.

چند سال قبل، پرفسور ساتچیداناندا، از انستیتوی سالک در کالیفرنیا که شهرت جهانی دارد، نشان داد موش‌هایی که با غذای پرچربی تغذیه می‌شوند اما فقط می‌توانند این غذا را در مدت ۸ ساعت بخورند، سالم‌تر از موش‌هایی هستند که درست همین غذا به آنها داده شده بود ولی محدودیتی برای مدت زمان خوردن آن نداشتند.
در بررسی‌هایی که سال‌های بعد صورت گرفت همان پژوهشگران یک بار دیگر صدها موش را در طول روز برای مدت زمان متفاوت، از ۱۲ تا ۱۵ ساعت، گرسنه نگاه داشتند و به این نتیجه رسیدند که موش‌هایی که حداقل ۱۲ ساعت بدون غذا مانده بودند، سالم‌تر از موش‌هایی بودند که همان مقدار کالری را بتدریج و در طول مدت بیشتری مصرف کرده بودند.
ولی آیا این موضوع در مورد انسان نیز صدق می کند؟ برای یافتن پاسخ این سوال دکتر جاناتان جانسون، از دانشگاه ساری در بریتانیا، ۱۶ داوطلب را به مدت ۱۰ هفته تحت نظر قرار داد.

تیم تحقیقاتی دکتر جانستون، در بدو امر چربی بدن، قند و چربی خون (تری‌گلیسیرید) و همچنین کلسترول داوطلبان را اندازه گرفتند و بعد به طور تصادفی یعنی بدون در نظر گرفتن ملاحظه خاصی، آنها را به دو گروه قرمز و آبی تقسیم کردند.
به گروه آبی که گروه کنترل بود، گفته شد که روال عادی غذا خوردنشان را ادامه دهند ولی از گروه قرمز خواسته شد در حالی که رژیم معمولی خود را حفظ می‌کنند، صبحانه را ۹۰ دقیقه دیرتر و شام را ۹۰ دقیقه زودتر از وقت همیشگی صرف کنند.
به این ترتیب به مدتی که گروه دوم غذا نمی‌خوردند، جمعا سه ساعت اضافه شد. هر یک از داوطلبان دفتر یادداشتی داشتند که مدت خواب و مقدار غذای روزانه شان را در آن می‌نوشتند تا مطمئن باشند هر روز در همان حد معمول غذا می خورند.
ولی چرا کوتاه‌تر کردن محدوده زمانی که شخص غذا می‌خورد، باید چیزی را عوض کند؟ برای پاسخ باید به دو مکانیسم احتمالی اشاره کرد.
اول این که آزمایش‌های متعدد نشان می‌دهد پرهیز طولانی از غذا، مثل روزه گرفتن مفید است.

همچنین به نظر می‌رسد که بدن انسان برای سوزاندن کالری، در اوقات معینی از روز بهتر کار می‌کند. دکتر جانستون معتقد است که بدترین موقع برای پر کردن معده از قند و چربی، آخر شب است یعنی وقتی که مقدار این مواد در خون زیاد است.
برای این که این موضوع را تجربه کنم بر روی خودم آزمایشی را که خوش ‌آیند هم نبود انجام دادم.
در حالی که در طول شب چیزی نخورده بودم، مقداری از خودم خون گرفتم، بعد در ساعت ۱۰ صبح یک صبحانه معمولی انگلیسی یعنی مقدار زیادی بیکن، تخم مرغ و سوسیس خوردم. بلافاصله بعد از خوردن این صبحانه و نیز در چند ساعت آینده، هر نیم ساعت یک بار از خودم خون گرفتم. البته این کار آزاردهنده بود.
دوازده ساعت بعد یعنی ساعت ۱۰ شب دومین غذای روزانه را که درست مانند صبحانه‌ام بود خوردم. بعد گرفتن خون از خودم را به همان ترتیب تکرار کردم تا اینکه بالاخره خوابیدم.

این غذا را بهتر است صبح خورد
آزمایش خون من نشان داد که بعد از صرف صبحانه میزان قند خون من سریعا به وضع عادی برگشته بود در حالی که کم شدن میزان چربی خونم سه ساعت بعد شروع شده بود. ولی در حالی که برای شام درست همان غذاهای صبح را خورده بودم، میزان قند خونم مدت به مراتب طولانی‌تری بالا باقی مانده بود و مقدار چربی چهار ساعت پس از پایان غذا هنوز در حال بالارفتن بود.
به این نتیجه رسیدم که دکتر جانستون راست می‌گوید، بدن ما واقعا دوست ندارد که هنگام شب با مقدار زیادی چربی و قند دست و پنجه نرم کند. برای بدن تاثیر منفی خوردن در نصف شب به مراتب از خوردن همان چیز در طول روز، بیشتر است.

یک ضرب المثل قدیمی می گوید: "صبحانه را مانند پادشاه، نهار را مانند شاهزاده و شام را مانند گدا بخور".
به نظر می رسد این توصیه درست است. اگر باید غذاهای سرخ‌کردنی و پرچربی بخوردید، آن را صبح بخورید.
ولی نتیجه آزمایش اصلی، یعنی کاهش مدت زمانی که به داوطلبان اجازه غذا خوردن داده شد، چه بود؟

یافته‌های ما نشان داد که گروهی که صبحانه را دیرتر و شام را زودتر خورده بودند، در مقایسه با گروه کنترل، مقدار بیشتری از چربی بدنشان را از دست داده بودند و میزان قند خون و کلسترولشان هم پایین‌تر بود.
به این ترتیب می‌توان گفت نتیجه این آزمایش ها که اولین بار بود بر روی انسان انجام می‌گرفت بسیار مفید بود.
افزایش مدت پرهیز از غذا ممکن است برای بسیاری کاملا مقدور نباشد، ولی مطالعات نشان می‌دهند که اگر بتوانید این برنامه را دنبال کنید بی‌فایده نخواهد بود و مطمئنا کار خوبی است که خوردن چیزبرگر را در نیمه شب کنار بگذارید.


منبع: عصر ایران