کتابخوانی باید از خانه ها شروع شود - غلامرضا امامی*

این روزها شاهد غربت کتاب و کم خوانی مردم و شاید قهر آنها با کتاب هستیم و برگزاری برنامه های مختلف فرهنگی در هفته کتاب یا فراخوانی برای کتابگردی آدمی را امیدوار می سازد که کتاب از این غربت و از این بحران نجات یابد و بار دیگر جای شایسته اش را در میان کودکان، نوجوانان و خانوادهای کشورمان بازیابد.
هرگز نخواسته ایم یا نتوانسته ایم کشورگشایی کنیم و به زور بر مردمی حکومت کنیم ،اما ادبیات ما، فرهنگ ما و کتاب ما جهان را فتح کرده بود. مثلا وقتی به قصر توپکاپی در کشور ترکیه می روی شعرها و نوشته ها به فارسی بوده در کشور هندوستان نیز زبان ادبی مردم پس از اردو، فارسی است و هنوز هم در معابد هند شعر فارسی می درخشد و گنجینه ای از کتاب های خطی ما در این شبه قاره وجود داشته است.
مردم ما در ایران نیز قبل از مشروطیت و سال های پس از آن با وجود بی سوادی گسترده، عشق به کتاب، در جانشان موج می زد. به عنوان مثال عبدالرحمان کواکبی که تباری ایرانی دارد چند سال قبل از جنبش مشروطه کتابی به نام «طبیعت استبداد» به عربی در شام آن زمان (سوریه) منتشر کرد. شگفتا 4 سال بعد این کتاب به فارسی ترجمه شد و در چاپ سنگی خوانندگان فراوان در ایران یافت.
به نظر من کتابخوانی باید از خانه و خانواده شروع شود. در گذشته مادربزرگ ها یا مادرانمان برای ما قصه های شفاهی می گفتند و ما ادامه قصه را در خواب می دیدیم و به خواب می رفتیم، حالا چقدر زیباست که هر شب مادری قصه ای از کتابی برای فرزندش بخواند و بچه ها با کتاب آشنا شوند به جای اینکه از کودکی تبلت به دستشان بگیرند و وارد فضاهای مجازی شوند.
کار دیگری که می توان برای ترویج کتاب و کتابخوانی در کشور انجام داد و در غرب رواج زیادی دارد عرضه کتاب در سوپرمارکت ها در کنار گوشت و میوه و خواروبار، است. در خارج از کشور مردم معمولا هفته ای یک بار خرید می کنند اما کتاب از جمله کالاهایی است که حتما در سبد خانواده وجود دارد.
به گمانم مهم ترین کار برای ترویج کتابخوانی در کشور نگرش نهادهای دولتی به کتاب است. چه سودی دارد که شهرداری تهران تصویر پشت جلد کتاب ها را بر تابلویی نصب کند و با هزینه ای گزاف بر خیابان ها و میدان ها بیاویزد، اما از خرید کتاب حتی برای کتابخانه ها دریغ ورزد.
گمان می برم اگر شهرداری به جای این کار حداقل از هر کتاب نشر شده 10 نسخه برای کتابخانه هایش خریداری کند ما از این بحران نجات یابیم.
پیشنهاد دیگرم به بنگاه های اقتصادی است. بسیاری از موسسات توانمند اقتصادی سالانه سررسیدنامه هایی را به رایگان به مردم می بخشند، چه پسندیده است که این موسسات کتابی را با نام همان موسسه، حتی برای تبلیغات هم که شده به مشتریانشان هدیه دهند. سررسیدنامه تنها برای یک سال در دفترکار یا خانه افراد می ماند اما به قول شاعر:
«به چه کار آیدت ز گل طبقی
از گلستان من ببر ورقی
گل همین پنج روز و شش باشد
وین گلستان همیشه خوش باشد»
کتاب گلستانی است برای همیشه، همه جا، همه زمان ها و مکان ها. امیدوارم بیشتر قدرش را بدانیم و برای ترویج کتابخوانی تلاش کنیم.
* نویسنده و مترجم پیشکسوت ادبی

انتهای پیام /*

ویدیو مرتبط :
خانه ترانه - اجرای قطعه ی "پاییزی" توسط مسعود امامی